Hoạt động đối ngoại: Nâng tầm vị thế Việt Nam

Mở rộng & nâng tầm quan hệ đối tác

Một trong những sự kiện quan trọng khởi đầu năm 2023 sôi động trên mặt trận ngoại giao của Việt Nam diễn ra đầu tháng 1, với việc Việt Nam và Bahamas thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra chương hợp tác mới trên nhiều phương diện.

Chưa đầy 1 tháng sau, Việt Nam tiếp tục thiết lập quan hệ ngoại giao với Trinidad và Tobago, đánh dấu cột mốc Việt Nam có quan hệ ngoại giao với toàn bộ 35 quốc gia châu Mỹ. Đại diện Trinidad và Tobago khẳng định, việc thiết lập quan hệ ngoại giao với đất nước Việt Nam tự cường và đối tác tin cậy - là mốc son trong chính sách đối ngoại của Trinidad và Tobago.

Chuyến thăm chính thức nước CHDCND Lào tháng 4/2023, chuyến thăm và dự lễ đăng quang của Nhà vua Anh Charles Đệ Tam tháng 05/2023 của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; chuyến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G7 mở rộng tháng 05/2023 và trước đó là chuyến tham dự hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 42 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tháng 04/2023;  chuyến thăm chính thức Cộng hòa Cuba, Cộng hòa Argentina, Cộng hòa Đông Urguoay của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tháng 04/2023… đã ghi những dấu ấn đặc biệt của Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế và khu vực.

Thông qua những chuyến thăm quan trọng này, chúng ta đã củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác nhiều mặt với các nước, mở ra những xung lực và cơ hội mới để tranh thủ sự hỗ trợ và nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Chuyến thăm chính thức nước CHDCND Lào tháng 04/2023 của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng là một ví dụ. Đây là chuyến thăm có ý nghĩa nhiều mặt và đặc biệt. Chủ tịch nước  Võ Văn Thưởng đi thăm nước CHDCND Lào đầu tiên, ngay sau khi đảm nhiệm cương vị Chủ tịch nước, thể hiện chính sách nhất quán của Việt Nam luôn coi trọng và dành ưu tiên cao nhất cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào. Chuyến thăm diễn ra trong thời gian chỉ khoảng 30 tiếng đồng hồ, nhưng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đã có gần 20 hoạt động phong phú, trong đó đã hội đàm với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào. Các nhà lãnh đạo hai nước đều khẳng định dành ưu tiên cao nhất cho mối quan hệ đặc biệt Việt - Lào với thông điệp “Việt Nam – CHDCND Lào: Sẽ tiếp tục sánh bước bên nhau phát triển giàu mạnh”.

Những hoạt động đối ngoại mới nhất này cho thấy Việt Nam đã hiện hữu, ghi dấu ấn trên nhiều diễn đàn, hội nghị cấp cao của thế giới, khu vực.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Khóa 78 - Đại hội đồng LHQ , kết hợp hoạt động song phương tại Hoa Kỳ và Brazil từ ngày 17 - 26/9.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Bangladesh và Bulgaria từ ngày 21 -  26/09.

Các chuyến công du mới nhất của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cùng với thành quả ngoại giao thời gian qua, tạo ra những dấu ấn mới, vị thế mới của Việt Nam trên trường quốc tế.

Bên cạnh đó, quan hệ ngoại giao của Việt Nam tiếp tục được mở rộng, với việc nước ta thiết lập quan hệ ngoại giao với quốc đảo Thái Bình Dương Tonga, nâng số quốc gia mà Việt Nam có quan hệ ngoại giao lên 193, qua đó tái khẳng định chính sách đối ngoại nhất quán về đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Không chỉ thiết lập các mối quan hệ mới, Việt Nam tích cực thúc đẩy, nâng tầm quan hệ song phương với nhiều đối tác. Nổi bật là:

Việt Nam và Hoa Kỳ xác lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững; Việt Nam và Nhật Bản nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới; Việt Nam và Trung Quốc đưa quan hệ Đối tác Hợp tác chiến lược toàn diện lên tầm cao mới.

Việt – Mỹ là đối tác chiến lược toàn diện

Việt Nam đang triển khai đồng bộ các trụ cột, toàn diện các lĩnh vực ngoại giao với tư duy và tốc độ mới. Các chuyến thăm, gặp gỡ thượng đỉnh, tham dự hội nghị cấp cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước ngày càng đa mục đích, lồng ghép nhiều lĩnh vực, từ chính trị, an ninh, ngoại giao đến kinh tế, KH&CN, văn hóa, giáo dục…

Hoạt động đối ngoại của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội với Trung Quốc, Hoa Kỳ, Lào, Nga, Nhật Bản... thời gian qua đã thể hiện rõ điều đó.

Điển hình mới nhất là ngay sau khi Việt Nam và Hoa Kỳ ký kết quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, trong dịp dự họp Đại hội đồng LHQ, Thủ tướng Phạm Minh Chính có nhiều hoạt động gặp gỡ quan chức, các tổ chức của Hoa Kỳ để cụ thể hóa các lĩnh vực, chương trình hợp tác thương mại, đầu tư, xây dựng cơ sở hạ tầng, đào tạo nhân lực sản xuất công nghệ cao... Chưa bao giờ, việc triển khai các trụ cột ngoại giao giữa Việt Nam với các nước đối tác lại đồng bộ và kịp thời như vậy.

Cùng với việc tham gia các hoạt động đối ngoại quốc tế, việc Việt Nam ký kết nhiều văn kiện song phương, đa phương; việc các nước ủng hộ Việt Nam tham gia cơ quan của LHQ và các tổ chức quốc tế, khu vực khác với số phiếu cao; hợp tác ủng hộ Việt Nam trong các tình huống khó khăn… là thực tế sinh động của sự chuyển hóa lượng thành chất trong hoạt động đối ngoại của Việt Nam thời gian qua. Điều đó càng ý nghĩa trong bối cảnh thế giới biến động, phức tạp, khó lường hiện nay.

Chuyến công du của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Hoa Kỳ, tham dự Phiên thảo luận chung cấp cao Khóa 78 - Đại hội đồng LHQ và các hoạt động song phương tại Hoa Kỳ là nhằm cụ thể hóa, triển khai những thỏa thuận trong tuyên bố chung Việt Nam – Hoa Kỳ của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Joe Biden tháng 9/2023.

Với Hoa Kỳ, đây là chuyến công tác đầu tiên của lãnh đạo chủ chốt Việt Nam sau khi hai nước thiết lập khuôn khổ quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, góp phần triển khai các thỏa thuận đã đạt được trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Joe Biden. Trong đó, hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư là nền tảng, trọng tâm, là động lực, là “động cơ vĩnh cửu”; hợp tác KH&CN, đổi mới sáng tạo là đột phá; tiếp tục hợp tác GD&ĐT, chú trọng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu.

Các đối tác Hoa Kỳ đều khẳng định - coi trọng Việt Nam và phát triển quan hệ hai nước có được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng, thống nhất cao về việc cần khẩn trương triển khai thực hiện khuôn khổ quan hệ mới để sớm đạt kết quả cụ thể.

Phía Hoa Kỳ phản hồi tích cực đối với các ưu tiên cao của Việt Nam về việc sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường; hạn chế các biện pháp phòng vệ thương mại; mở cửa hơn nữa thị trường cho một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam; hỗ trợ Việt Nam xây dựng hệ sinh thái bán dẫn và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu...

Cũng trong chuyến công tác, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có nhiều hoạt động tiếp xúc, trao đổi, tọa đàm với lãnh đạo các DN lớn, các tập đoàn công nghệ khổng lồ, các quỹ đầu tư hàng đầu Hoa Kỳ như Microsoft, NVIDIA, Synopsys, Facebook, Apple, Google, Boeing, SpaceX, Coca Cola… Cộng đồng DN Hoa Kỳ khẳng định tiếp tục mở rộng đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam. Nhiều thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực hạ tầng cơ sở, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, công nghệ cao… đã được ký kết và trao đổi.

Đáng chú ý, các tập đoàn Hoa Kỳ trong lĩnh vực bán dẫn khẳng định có quyết tâm cao với thị trường Việt Nam, đánh giá tiềm năng hợp tác của các đối tác Việt Nam – Hoa Kỳ trong ngành công nghiệp bán dẫn là vô cùng lớn và có nhiều ý nghĩa đối với quan hệ hai nước trong thời kỳ mới.

Dấu ấn đặc biệt những chuyến thăm cấp cao

Trong chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Thủ tướng Phạm Minh Chính, theo lời mời của Thủ tướng Lý Cường hồi cuối tháng 06/2023, hai bên tiếp tục cụ thể hóa hơn những kết quả, thỏa thuận đã đạt được sau chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, nội dung quan trọng của chuyến thăm là cùng tập trung tìm biện pháp cụ thể thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế thương mại, đặc biệt là giao lưu thương mại hàng hóa giữa biên giới hai nước, cũng như tìm cách tháo gỡ các dự án hạ tầng lớn còn tồn tại.

Nhân chuyến thăm lần này, Thủ tướng cũng dự Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) tại Thiên Tân, cùng với sự tham gia của nhiều lãnh đạo Chính phủ và hơn 1.000 doanh nghiệp trên khắp thế giới.

Cuối tháng 07/2023, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng thăm chính thức Cộng hòa Áo, thăm cấp nhà nước Cộng hòa Italy và thăm Tòa thánh Vatican.

Chuyến công tác diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực biến động, phức tạp, nhưng đã đạt nhiều kết quả quan trọng, tạo động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, ổn định, bền vững.

Hồi cuối tháng Tư, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có chuyến thăm chính thức Cuba, Argentina và Uruguay. Với gần 80 hoạt động tại 03 quốc gia của Chủ tịch Quốc hội và gần 40 hoạt động của các ban, bộ, ngành, địa phương, đã có gần 30 thỏa thuận hợp tác ở cả cấp Trung ương và địa phương được ký kết.

Chuyến thăm đã đạt kết quả thực chất trên các trụ cột của quan hệ: Chính trị - ngoại giao; hợp tác liên nghị viện; kinh tế, thương mại, đầu tư…, mở ra những cơ hội mới để tăng cường hợp tác hiệu quả, thực chất, cùng có lợi.

Gần đây nhất là chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng trên cương vị người đứng đầu Nhà nước, lại đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ hai nước.

Trong khuôn khổ chuyến thăm này, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Thủ tướng Kishida Fumio nhất trí nâng cấp quan hệ hai nước lên “Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới”.

Ngoài ra, hai nhà lãnh đạo đã trao đổi ý kiến sâu rộng về quan hệ Việt Nam - Nhật Bản, đồng thời nhất trí về phương hướng lớn và các biện pháp nhằm làm sâu sắc hợp tác hai nước, mở ra thời kỳ phát triển mới mạnh mẽ và sâu rộng hơn, đáp ứng nhu cầu, lợi ích chung của cả hai nước và đóng góp cho hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.

Về hợp tác kinh tế, hai nhà lãnh đạo nhất trí tiếp tục tăng cường liên kết kinh tế giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác để bảo đảm an ninh kinh tế và mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh…

Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định, tiếp tục hỗ trợ Việt Nam thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập quốc tế sâu rộng với mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Kishida Fumio đề nghị hai bên phối hợp nâng cao hiệu quả, tháo gỡ vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án hợp tác sử dụng viện trợ phát triển chính thức (ODA) và đầu tư FDI của Nhật Bản tại Việt Nam.

Thành công của các chuyến công du mới nhất của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ với những con số, sự kiện ngoại giao của Việt Nam - đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ về những giá trị tiêu biểu của đất nước, con người Việt Nam.

Đó là một Việt Nam phát triển năng động, đổi mới, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, hiệu quả; ngày càng đóng góp tích cực, chủ động, có trách nhiệm và chung tay cùng cộng đồng quốc tế giải quyết các vấn đề toàn cầu.

Ngọc Linh (t/h)