Phát biểu tại hội nghị giao thương, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết, với việc tận dụng hiệu quả các điều kiện thuận lợi từ những chiến lược hội nhập kinh tế quốc tế, khung khổ các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương đã ký kết, các hoạt động ngoại thương của Việt Nam thời gian qua đã ghi nhận nhiều khởi sắc.
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, 5 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam ước đạt 130,94 tỷ USD, tăng 30,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu điện thoại các loại và linh kiện tăng 19,6%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện tăng 26%; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng tăng tới 74,8%.
Ông Vũ Bá Phú đánh giá, kết quả trên có sự tham gia tích cực của lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.
Những năm qua, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam đã phát triển cả về số lượng và chất lượng, cải thiện năng lực sản xuất và tham gia ngày càng sâu vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp hỗ trợ chiếm gần 4,5% tổng số doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, tạo việc làm cho hơn 600.000 lao động, chiếm 8% lao động toàn ngành chế biến, chế tạo. Doanh thu sản xuất, kinh doanh đạt hơn 900.000 tỷ đồng, đóng góp gần 11% tổng doanh thu toàn ngành chế biến, chế tạo.
Một số doanh nghiệp sản xuất linh kiện Việt Nam có năng lực khá tốt tại những lĩnh vực như sản xuất khuôn mẫu các loại; linh kiện xe đạp, xe máy; linh kiện cơ khí tiêu chuẩn; dây cáp điện; linh kiện nhựa - cao su kỹ thuật; săm lốp các loại. Các sản phẩm này đã đáp ứng được nhu cầu trong nước và được xuất khẩu tới các quốc gia trên thế giới, trong đó có Nhật Bản.
Đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam trong việc kiểm soát dịch Covid-19, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cũng như những nỗ lực của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc tích cực hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thương mại, ông Masataka Fujita, Tổng thư ký, Trung tâm ASEAN - Nhật Bản (AJC) bày tỏ tin tưởng hội nghị giao thương trực tuyến lần này sẽ giúp các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam và Nhật Bản có nhiều cơ hội hợp tác thương mại. Đồng thời, ông Masataka Fujita khẳng định AJC sẽ nỗ lực hơn nữa trong việc thúc đẩy thương mại giữa Việt Nam và Nhật Bản trong tương lai.
Phân tích những thách thức của doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, ông Akutsu Michio, chuyên gia tư vấn Hiệp hội Các nhà tư vấn kinh doanh quốc tế Nhật Bản nêu rõ, năng suất doanh nghiệp của các địa phương còn khá thấp; thiếu nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật cao; việc cấp vốn để đầu tư trang thiết bị còn khó; thiếu thông tin của các nhà cung cấp nguyên vật liệu chất lượng và giá rẻ ở nước ngoài…
Theo đó, ông Akutsu Michio cho rằng, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam cần nỗ lực nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm; có biện pháp hỗ trợ để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao. Mặt khác, ông Akutsu Michio cũng nhấn mạnh vào sự cần thiết của việc cải thiện cơ chế cấp vốn để doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể dễ dàng tiếp cận.
Ông Akutsu Michio cũng lưu ý các doanh nghiệp Việt Nam, sản phẩm công nghiệp được tạo thành từ hàng nghìn bộ phận, nếu thiếu một bộ phận, dây chuyền lắp ráp sẽ bị dừng. Do vậy, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam phải xác định được khả năng cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thường xuyên.
Ngoài cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho các doanh nghiệp Nhật Bản đang hoạt động tại Việt Nam, các doanh nghiệp Việt Nam cũng có nhiều cơ hội cung cấp cho những doanh nghiệp lắp ráp chế tạo cuối cùng tại nước ngoài.
Xác định ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp hỗ trợ là động lực phát triển kinh tế, chính phủ Việt Nam luôn khuyến khích và tạo mọi điều kiện, cơ chế tốt nhất để phát triển nhóm ngành này. Thời gian qua, Bộ Công Thương đã có những tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo quyết liệt nhằm nâng cao vai trò, vị thế của ngành công nghiệp hỗ trợ theo tinh thần của Nghị quyết số số 23-NQ/TW ngày 22 tháng 3 năm 2018 của Bộ Chính trị về định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Đồng thời, Bộ Công Thương triển khai thành lập 3 Trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp tại 3 vùng kinh tế trọng điểm khu vực miền Bắc, miền Trung và miền Nam, với mục tiêu sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và công nghiệp hỗ trợ đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ sản xuất thử nghiệm, nâng cao năng suất chất lượng, tạo giá trị gia tăng cũng như tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp Nhật Bản trong việc tìm kiếm đối tác cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam, hồi tháng 6 năm ngoái, Bộ Công Thương đã khai trương Hệ thống cơ sở dữ liệu các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và công nghiệp hỗ trợ Việt Nam. Theo đó, hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin này đã có hơn 3.600 doanh nghiệp đầy triển vọng của Việt Nam trong các lĩnh vực cơ khí chế tạo, ô tô, điện tử, dệt may, da giày. Những dữ liệu này đã tạo thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản tìm kiếm cơ hội hợp tác kinh doanh.
Tại hội nghị giao thương, ông Masaki Hatabe, Đại diện Công ty TNHH Reed Exhibitions Japan đã giới thiệu tới các doanh nghiệp Việt Nam về Triển lãm “Manufacturing World Tokyo” từ ngày 6-8/10/2021 tại Osaka, Nhật Bản. Ông Masaki Hatabe cho rằng, tham gia triển lãm này các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có điều kiện giới thiệu năng lực cung ứng sản phẩm công nghiệp hỗ trợ của mình tới các đối tác Nhật Bản, qua đó có nhiều cơ hội để tìm kiếm đối tác hợp tác.
Trong khuôn khổ hội nghị, 21 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã giao thương trực tuyến với 48 doanh nghiệp Nhật Bản. Tại các phiên giao thương, doanh nghiệp hai nước đã trao đổi thông tin, tìm hiểu năng lực, yêu cầu của nhau và đàm phán tìm kiếm đối tác.
Minh Anh
