Kiểm soát nông sản, thực phẩm: Khó như… lên trời?

THCL Theo TS. Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam: “Chưa bao giờ, câu chuyện con gà, quả trứng lại được dư luận quan tâm như hiện nay?”.

Người tiêu dùng bất an

Tại Hội nghị họp bàn về ngành chăn nuôi gà mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát đã yêu cầu Cục Thú y phối hợp với Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tăng cường lấy mẫu giám sát không chỉ dịch bệnh, mà cả chất lượng.

“Công luận đang nghi ngờ là gà “hết đát” giá mới rẻ, nhập tới 45.000 tấn từ Mỹ mà lấy 35 mẫu là quá ít. Mặt khác, lấy một mẫu không chỉ để xét nghiệm có một chỉ tiêu, mà phải xét nghiệm tới 150 chỉ tiêu. Phải kiểm tra xem đúng xuất xứ hay không, có bảo đảm ATTP hay không?", Bộ trưởng nói.

Ngoài câu chuyện “đùi, cánh gà” thì hiện nay tình trạng rau, hoa quả Trung Quốc tràn ngập thị trường mà một phần không nhỏ trong số đó được nhập lậu theo đường tiểu ngạch, tiềm ẩn nguy cơ mất ATTP cũng đang khiến người tiêu dùng hết sức lo ngại.

Trên các diễn đàn, trang mạng xã hội, đang tràn ngập thông tin rao bán nhiều loại cây giống, hoa, trái cây lạ như cà chua tím, cà chua đen, nho thân gỗ, ổi tím… được giới thiệu “NK từ nhiều nước”.

Ông Hoàng Trung, Phó cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) khẳng định: Chưa cho phép NK, nhưng trái cây lạ như thanh mai, mây Thái… được bán tràn lan tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Phải chăng, những mặt hàng này được tuồn vào Việt Nam bằng con đường nhập lậu? Nguồn gốc xuất xứ, ATTP, nguy cơ dịch hại, ai sẽ trả lời cho người dân?

Kiểm tra, kiểm soát còn hạn chế

Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản cho biết, qua kiểm tra tại các cơ sở sản xuất, chế biến của các nhà XK, trong đó có nước Mỹ, vẫn phát hiện sai phạm về ATTP. Trong đó, phần nhiều tập trung vào nhóm cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm. Tuy nhiên, việc kiểm soát nguồn thực phẩm NK tại các cửa khẩu Việt Nam lại như “ném đá ao bèo”, số vụ sai phạm bị phát hiện là rất nhỏ.

Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia cho rằng, thủ tục NK các mặt hàng nông lâm thủy sản vào nước ta quá dễ dàng.

Ông Phùng Hữu Hào, Phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản lên tiếng: "Theo quy định, các nước muốn XK sản phẩm có nguồn gốc động thực vật vào Việt Nam phải nộp hồ sơ đăng ký thông tin, danh mục các loại thuốc, hóa chất sử dụng trong quá trình sản xuất, sơ chế, bảo quản… tạo điều kiện cho cơ quan chức năng kiểm soát tại cửa khẩu. Tuy nhiên, năng lực thực tế của cơ quan kiểm soát tại cửa khẩu còn hạn chế do trang thiết bị, nhân lực thiếu và yếu…".

Ông Tống Xuân Chinh, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT) nhận định: Hiện nay, việc kiểm soát các lô hàng thực phẩm đông lạnh tạm nhập tái xuất chưa chặt chẽ. Bên cạnh đó, việc kiểm soát thực phẩm nhập lậu qua biên giới, nhất là từ Trung Quốc còn hạn chế, tình trạng nhập lậu gia cầm vẫn diễn ra khá phổ biến. Từ tháng 6 đến nay, lực lượng chức năng của tỉnh Lạng Sơn đã phát hiện nhiều lô hàng gia cầm nhập lậu qua biên giới, chủ yếu là gà loại thải.

“Hà Nội, thị trường rộng lớn, nhiều mặt hàng nông sản, thực phẩm từ các nơi được đưa về tiêu thụ với số lượng lớn, khiến việc kiểm soát chất lượng gặp không ít khó khăn. Mặc dù Hà Nội là địa phương đầu tiên trong cả nước có Trung tâm Phân tích và Chứng nhận chất lượng sản phẩm nông nghiệp. Song, việc lấy mẫu kiểm tra các mặt hàng nông sản, thực phẩm NK rất thụ động, chỉ khi nào có thông tin về nguy cơ mất ATTP, thì mới thấy các đơn vị vào cuộc”, ông Chinh cho biết.

Một khi việc quản lý, giám sát chất lượng nông sản, thực phẩm NK còn lỏng lẻo, thì người tiêu dùng vẫn phải sống trong cảnh bất an, bởi lẽ, sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ… vẫn tràn ngập thị trường.

Thiên Đức – Duy Thế (Thương hiệu & Công luận)