Nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán; bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự, an toàn trên các vùng biển của Việt Nam, ngày 28/3/1998, Ủy ban Thương vụ Quốc hội Khóa X đã thông qua Pháp lệnh Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam; ngày 21/7/1998, Chính phủ ban hành Nghị định số 53/NĐ-CP Quy định về tổ chức và hoạt động của Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam; ngày 28/8/1998, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 1069/QĐ-BQP về việc thành lập Cục Cảnh sát biển (nay là BTL Cảnh sát biển).
Từ đó, ngày 28/8 hàng năm là ngày truyền thống của Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam - lực lượng chuyên trách của Nhà nước thực hiện chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn; bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia và tổ chức thực thi pháp luật trên các vùng biển của Việt Nam.
Chính vì vậy, vào ngày 19/11/2018 tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, Quốc hội thông qua Luật CSBVN là một bước quan trọng trong thể chế hóa đường lối, quan điểm của Đảng, Nhà nước; cụ thể hóa tinh thần của Hiến pháp năm 2013; hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam; góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về biển, đảo Tổ quốc.
Luật CSBVN là văn bản có hiệu lực pháp lý cao nhất và có vị trí, ý nghĩa quan trọng đối với CSBVN; thể hiện tuyên bố mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước ta về quyết tâm bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán quốc gia trên biển bằng các biện pháp pháp luật, hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế trong giai đoạn hiện nay;
Khẳng định vị trí, vai trò của CSBVN là lực lượng vũ trang nhân dân, lực lượng chuyên trách của Nhà nước, làm nòng cốt thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển của nhà nước Việt Nam;
Tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho CSBVN thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong bảo vệ chủ quyền, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trong vùng biển Việt Nam. Tạo hành lang pháp lý thông thoáng để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế của CSBVN với Cảnh sát biển các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn, hòa bình và ổn định vùng biển.;
Thể chế quan điểm, chủ trương của Đảng về ưu tiên nguồn lực xây dựng CSBVN cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; bổ sung quy định để CSBVN chủ động nguồn nhân lực; ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng, trang bị tàu thuyền và phương tiện, thiết bị kỹ thuật hiện đại tương xứng với vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của CSBVN trong tình hình mới. Tạo thuận lợi cho CSBVN bảo vệ, giúp đỡ, hỗ trợ nhân dân làm ăn hợp pháp trên biển; đồng hành cùng ngư dân hoạt động trong vùng biển Việt Nam và trên vùng biển quốc tế.
Bảo Trang