Ngân hàng Chính sách Xã hội thu hồi các khoản vay chưa đúng quy định

THCL Cho vay hộ nghèo, cận nghèo còn chưa chặt chẽ, chưa đồng bộ với các quy định của nhà nước về an sinh xã hội, vấn đề kiểm tra trước khi cho vay còn chưa chặt chẽ, chưa chấp hành đầy đủ các quy định về phân loại nợ, hướng dẫn các điều kiện để khoanh nợ, xóa nợ chưa phù hợp… là một trong số những nội dung được Thanh tra Chính Phủ kết luận sau thời gian Thanh tra tại Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH).

Hàng loạt sai phạm tại Ngân hàng Chính sách Xã hội được chỉ rõ

Sai phạm được chỉ rõ

Ngày 13/02/2015 Thanh Tra chính phủ ban hành kết luận số 351/TB-TTCP về việc kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại NHCSXH. Nội dung kết luận thanh tra nêu rõ:

Việc cho vay hộ nghèo, cận nghèo tại một số chi nhánh NHCSXH chưa được chặt chẽ; chưa đối chiếu với danh sách hộ nghèo, cận nghèo được UBND Tỉnh, cấp Huyện phê duyệt hàng năm; chưa đồng bộ với các quy định khác của nhà nước về an sinh xã hội.

Bên cạnh đó NHCSXH cho vay giải quyết việc làm còn có những tồn tại, khuyết điểm ở các mặt: Phê duyệt thời hạn cho vay, thẩm định như hồ sơ không có căn cứ thực tế, không đủ điều kiện vay vốn; thiếu tài liệu chứng minh khả năng tài chính, năng lực của chủ dự án, doanh thu, chi phí lợi nhuận dự án, vốn tự có tham gia dự án, lao động thực tế tăng thêm;  thiếu kiểm tra sau khi cho vay dẫn đến tại nhiều dự án vay vốn chương trình cho vay giải quyết việc làm không đạt được mục đích “giải quyết việc làm”, số lao đông tăng thêm không tương xứng với số tiền cho vay….

Việc kiểm tra trước khi cho vay với một số hồ sơ cho vay xuất khẩu lao động chưa chặt chẽ; thời gian cho vay vượt quá thời gian lao động; việc kiểm tra rà soát tình hợp pháp, hợp lệ của một số hồ sơ vay vốn chương trình xuất khẩu chưa đầy đủ. Chưa có cơ chế giám sát người lao động đã đi lao động hay chưa, thu nhập của người lao động, người vay vốn dẫn đến tỷ lệ nợi quá hạn cao. Các khoản cho vay của NHCSXH đối với những hợp đồng vi phạm tiềm ẩn khả năng mất vốn lớn.

Một số chi nhánh của NHCSXH cho vay hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn, thương nhân hoạt động thương mại tại vùng khó khăn chưa đầy đủ thủ tục theo quy định như: Thiếu thủ tục xác nhận của UBND các xã, cho vay sai đối tượng, cho vay thiếu TSĐB, sử dụng vốn sai mục đích…. Những vi phạm này tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro cho NHCSXH.

Nghiêm trọng hơn, theo kết luận thanh tra nhấn mạnh, việc thẩm định trước khi cho vay của NHCSXH chưa chính xác, đồng thời NHCSXH xác định thời gian cho vay không phù hợp với thời gian thu hồi vốn vay dẫn đến NHCSXH cho vay vượt quá thời gian luân chuyển vốn của đơn vị vay vốn, việc kiểm tra sau khi cho vay không được kiểm soát chặt chẽ, chưa kiểm soát được mục đích sử dụng vốn vay theo quy định….

Phải xử lý nghiêm

Từ những thiếu sót, sai phạm trên Thanh tra Chính Phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo và thực hiện một số nội dung sau:

Yêu cầu NHCSXH thu hồi nợi trước hạn đối với những hồ sơ tín dụng cho vay không đúng đối tượng, sử dụng vốn vay sai mục đích, khách hàng không đủ điều kiện cho vay.

NHCXH kiểm tra, rà soát, thu hồi ngay các khoản vay xuất khẩu lao động mà hợp đồng lao động không đảm bảo tính pháp lý theo quy định; Giao NHCSXH kiểm soát chặt chẽ các khoản vay mà hồ sơ tín dụng có những vi phạm.

Hội đồng quản trị, Tổng gián đốc NHCSXH chỉ đạo kiểm tra, rà soát trên toàn quốc việc cho vay vốn đối với hộ nghèo, cận nghèo, học sinh sinh viên; thực hiện thu hồi vốn với những trường hợp cho vay nhưng không có tên trong danh sách hộ nghèo, hộ cận nghèo được UBND cấp xã xác nhận; căn cứ kết quả kiểm tra rà soát xử lý việc cho vay theo đúng quy định.

Yêu cầu NHCSXH chuyển nợ quá hạn đối với những khoản vay có vi phạm về phân loại nợ đã nêu trong kết quả thanh tra theo đúng quy định; tính và thu hồi lãi vay quá hạn đối với những hồ sơ chậm chuyển nợ quá hạn. Căn cứ vào những hồ sơ có vi phạm yêu cầu NHCSXH tính số cấp bù chi phí quản lý giảm tương ứng; báo cáo Bộ Tài chính để quyết toán với ngân sách nhà nước.

Bên cạnh những sai phạm trong hoạt động cho vay, kết luận thanh tra cũng chỉ ra hàng loạt sai phạm khác liên quan đến việc phân loại nợ, xử lý nợ rủi ro, hoạt động quản lý nguồn và quản lý tài chính, đầu tư xây dựng cơ bản…

Duy Thế – Thiên Đức