Giá lúa rớt sâu, rủi ro thua lỗ cận kề
Theo ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), khó khăn lớn nhất hiện nay là giá lúa đã xuống rất thấp, chỉ khoảng 5.000 đồng/kg. Mức giá này khiến nông dân chỉ còn lợi nhuận rất thấp.
Nguyên nhân chính là do Philippines – thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam đã tạm ngừng nhập khẩu và chưa rõ thời điểm mở lại. Ông Nam cảnh báo, nếu tình trạng này kéo dài, vụ Đông Xuân 2025-2026 sẽ cực kỳ khó khăn cho nông dân.
Về thành tựu xuất khẩu thì mặc dù gặp khó, Việt Nam vẫn duy trì được vị thế. Tính đến 15/10, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 7 triệu tấn gạo, trị giá hơn 3,58 tỷ USD, dự kiến cả năm có thể đạt mốc 8 triệu tấn, giữ vững vị trí thứ hai toàn cầu.
"Nút thắt" hoàn thuế VAT làm doanh nghiệp kiệt sức
Vấn đề nghiêm trọng khác đang đè nặng lên doanh nghiệp là việc chậm hoàn thuế VAT. Ông Nam cho biết, đến nay, chưa có doanh nghiệp nào trong VFA được hoàn thuế, khiến một lượng lớn vốn bị đọng lại.
Ảnh hưởng dòng vốn vì khi vốn bị đọng, hàng tồn kho tăng, doanh nghiệp không đủ vốn để thực hiện hợp đồng giao hàng và không có khả năng mua vào tạm trữ để hỗ trợ nông dân.
Theo đó, bài toán tồn kho "gạo là mặt hàng không thể để lâu", ông Nam nhấn mạnh. Việc vốn bị đọng trong khi tồn kho tăng cao đặt toàn ngành vào rủi ro rất lớn.
Để vượt qua áp lực kép và cạnh tranh gay gắt từ các nước sản xuất lớn, VFA đang thúc đẩy chiến lược mở rộng thị trường:
Thị trường mới nổi: Xuất khẩu sang Trung Quốc tăng gần gấp 3 lần, và khu vực châu Phi (như Ghana, Senegal) nổi lên là khu vực tiềm năng, dù vẫn còn rủi ro về thanh toán và vận chuyển.
Mục tiêu dài hạn: VFA kỳ vọng các chương trình hợp tác G2G (Chính phủ - Chính phủ) sẽ mở cửa vào các thị trường khó tính như Nhật Bản (nơi gạo nhập khẩu chịu thuế 400%), đồng thời củng cố uy tín thương hiệu gạo ST25 trên toàn cầu.
VFA kêu gọi Chính phủ sớm có hướng giải quyết triệt để vấn đề hoàn thuế để giúp doanh nghiệp duy trì được năng lực cạnh tranh và bình ổn giá lúa cho nông dân.
Tâm An (t/h)
