Từ khi Nhà nước tiến hành công cuộc đổi mới, các sản phTHCL Từ khi Nhà nước tiến hành công cuộc đổi mới, các sản phẩm, công nghệ mới đã từng bước thâm nhập thị trường Việt Nam, trong đó có vật liệu nhựa phục vụ ngành xây dựng. Các chủng loại sản phẩm ống nhựa làm ống cấp thoát nước từng bước phát triển, thay thế ống kim loại.
Sự phát triển của các DN nhựa xây dựng
Hiện nay, DN nhựa xây dựng được phân chia thành 02 ngạch chính đó là DN sản xuất ống nhựa và DN sản xuất thanh profile. Với các DN sản xuất ống nhựa, Công ty CP Nhựa Thiếu niên Tiền Phong (ban đầu là DN sản xuất nhựa gia dụng), đang tiên phong cho mảng này, tiếp sau là Công ty CP Nhựa Bình Minh. Tính đến thời điểm này, đã có hàng chục nhà máy trên phạm vi toàn quốc, tổng công suất khoảng 180.000 tấn/năm và sản phẩm đạt tiêu chuẩn của các nước trên thế giới.
Theo số liệu thống kê của Bộ Xây dựng, các sản phẩm ống nhựa sản xuất tại Việt Nam đang chiếm 95 - 98% thị trường trong nước. Sản phẩm ống nhựa đã thay thế 50 - 60% các sản phẩm ống cấp nước bằng kẽm và vật liệu khác. Trong tương lai, thị phần ống nhựa này sẽ ngày càng cao trong thị trường ống cấp thoát nước công nghiệp. Ông Phạm Văn Bắc, Phó vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ xây dựng) cho biết : “Trong tương lai, các sản phẩm nhựa xây dựng của các DN sẽ còn có nhiều cơ hội chiếm lĩnh thị trường nhựa trong nước”.
Do tính ưu việt và tiện ích mang lại từ các sản phẩm nhựa xây dựng nên trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nhà ở, thị trường bất động sản tăng mạnh dẫn đến nhu cầu tăng vọt của các thanh profile làm khung cửa thay thế sản phẩm gỗ. Vì vậy, các nhà máy sản xuất thanh profile cũng được đầu tư xây dựng một cách nhanh chóng.
Hiện nay, tại các công trình xây dựng sử dụng những loại vật liệu làm cửa, có đến 80 - 90% là dùng cửa nhựa (bao gồm nhà chung cư, nhà ở xã hội…); 10 - 20% còn lại là dùng vật liệu gỗ thông thường. Điều này cho thấy, thị trường dùng cửa nhựa ngày càng phát triển. Thêm vào đó, theo thống kê, trong 3 năm qua, tỷ lệ sử dụng cửa nhựa bình quân đầu người của Việt Nam đã tăng từ 30 kg/người lên hơn 40 kg/người, trong khi trung bình các nước Đông Á là 46 kg/người và thế giới là trên 100 kg/người. Trong đó, sử dụng nhiều nhất cửa nhựa là ở Mỹ, khoảng 150 - 160 kg/người, châu Âu 140 -150 kg/người.
Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ, hiện ở Việt Nam có gần chục công ty sản xuất thanh profile, chủ yếu tập trung tại miền Bắc, trong khi ở miền Nam chỉ có 1 công ty. Với tổng công suất khoảng 20.000 - 25.000 tấn/năm, với sản lượng tiêu thụ của cả nước ước đạt 50.000 - 60.000 tấn/năm, bao gồm cả sản phẩm nhập khẩu. Trong đó, có một nhà máy công suất lớn là Công ty CP Nhựa Đông Á (DAG), đạt 15.000 - 20.000 tấn/năm, còn lại là thị phần các công ty khác.
Cạnh tranh gay gắt ngay trên sân nhà
Được biết, hàng hóa sản xuất từ các DN trong nước chiếm khoảng 60% thị phần, còn lại 40% là nhập khẩu, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 90%. Công ty Nhựa Đông Á là đơn vị tiên phong trong đầu tư công nghệ với hệ thống máy móc, thiết bị đồng bộ, chủ yếu nhập khẩu từ châu Âu.
Với nhược điểm là cồng kềnh, khó vận chuyển nên DN trong nước sản xuất mảng ống nhựa không vấp phải việc cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm ngoại nhập. Thay vào đó, các DN nước ngoài tham gia vào thị trường Việt Nam qua kênh M&A. Trên thị trường ống nhựa, các DN nội cùng phát triển, trong đó Nhựa Tiền Phong, chiếm 60% thị phần miền Bắc và Nhựa Bình Minh (BMP) chiếm 50% thị phần Miền Nam, vì thế, việc các DN ngoại tham gia mua bán và sáp nhập những DN lớn này là điều dễ hiểu.
Đơn cử, nhà đầu tư nước ngoài là Nawaplastic Industries (công ty con của SCG, Thái Lan) đang nối dài “cánh tay” của mình ở thị trường Việt Nam, thông qua hàng loạt thương vụ mua bán, sáp nhập - M&A), SCG đang nắm trong tay thị phần không hề nhỏ của 02 “ông lớn” ngành ống nhựa, tại BMP là hơn 20% cổ phần và 23,84% cổ phần của Nhựa Tiền Phong. Ngoài ra, các DN của Hàn Quốc, Trung Quốc cũng đang nghiên cứu và chuẩn bị những bước đi thâm nhập vào thị trường. Trước sức ép cạnh tranh quá lớn, DN nhựa xây dựng Việt Nam cần đẩy mạnh đầu tư để vượt qua những đối thủ lớn trong khu vực.
DN nhựa xây dựng vấp phải sự cạnh tranh trên sân nhà, bao gồm việc cạnh tranh với các sản phẩm thay thế và cạnh tranh với DN ngoại trên thị trường.
Nhựa xây dựng với vật liệu chính là nhựa profile và nhôm composite - đang phải cạnh tranh với các sản phẩm cửa gỗ truyền thống và cửa nhôm. Tuy nhiên, cửa nhựa với ưu điểm độ bền cao, chi phí thấp, dễ vẫn chuyển, đang dần được ưu chuộng đối với thị trường bất động sản tầm trung, chiếm thị phần 35% và đang có xu hướng tăng lên.
Bên cạnh đó, việc canh tranh giữa sản phẩm nội và sản phẩm ngoại cũng đang diễn ra hết sức gay gắt ngay trên sân nhà (đặc biệt là từ các DN Trung Quốc). Hàng nhập khẩu Trung Quốc với mẫu mã phong phú, đa dạng - đang chiếm thị phần lớn trên thị trường Việt Nam, nhất là thị trường thanh profile (hàng nhập khẩu chiếm đến 60%). Tuy nhiên, với chất lượng được đánh giá tốt, giá thành tầm trung, thời hạn bảo hành cao…, sản phẩm nội đã chiếm được cảm tình của người tiêu dùng trong nước.
Việt Dũng
