Theo nội dung thông báo mời thầu số 20180926422 – 00 đăng tải vào lúc 15h55 phút ngày 14/09/2018 và thông tin mời thầu công khai đăng trên báo đấu thầu số 177 ngày 18/09/2018 của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh liên quan đến gói thầu số 04 xây dựng tuyến đường trục chính trung tâm khu đô thị Cái Rồng (giai đoạn 1). Thời gian bán hồ sơ mời thầu từ 9 giờ ngày 20/9/2018 đến 9h ngày 10/10/2018 tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh – Địa chỉ: Số 5 ngõ 12 đường Nguyễn Văn Cừ, TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Thông tin mời thầu công khai đăng trên báo đấu thầu số 177 ngày 18/09/2018
Tuy nhiên, sau 15 ngày mở thầu, các doanh nghiệp phản ánh gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại khi mua hồ sơ của gói thầu này và họ lo lắng nếu chậm trễ mua hồ sơ mời thầu sẽ không có đủ thời gian chuẩn bị hồ sơ đấu thầu theo quy định. Chính vì gặp rất nhiều khó khăn nên trước đó, ngày 1/10, doanh nghiệp đã gọi điện đến đường dây nóng của báo chí để phản ánh tình trạng này.
Theo đại diện một Công ty có địa chỉ tại Phường Lam Sơn, TP. Thanh Hoá cho biết: “Sau khi nắm bắt được thông tin mời thầu công khai đăng trên các phương tiện thông tin, truyền thông, công ty tôi đến mua hồ sơ tại ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên cán bộ bán hồ sơ thông báo phải xếp hàng theo thứ tự mua hồ sơ và báo số thứ tự của công ty chúng tôi là số 34. Sau khi thu giấy giới thiệu và chứng minh thư phô tô của tôi, cán bộ bán hồ sơ thông báo với chúng tôi hồ sơ đang phô tô hồ sơ chưa xong và còn nhiều công ty đến trước chưa có hồ sơ và bảo chúng tôi chờ đến lượt để lấy hồ sơ. Khi tôi yêu cầu ban quản lý phải đưa ra giấy hẹn thời điểm có hồ sơ mời thầu để bán cho công ty thì ban quản lý từ chối viết giấy hẹn. Tôi cũng có yêu cầu ban viết giấy biên nhận giấy giới thiệu và giấy chứng minh thư của tôi thì vị cán bộ đó nói là cứ để đó chờ đến lượt và không viết yêu cầu chúng tôi ra ngoài, cùng lúc đó xuất hiện một số đối tượng tự nhận là người của các công ty xếp hàng trước đó có những lời lẽ kích động, nhưng tôi chấp hành yêu cầu của Ban quản lý dự án và ra ngoài đợi. Thế nhưng cả ngày hôm đó và các ngày tiếp theo tôi đều đến ban và hỏi về việc mua hồ sơ, nhưng nhận được câu trả lời chưa đến lượt của Ban quản lý dự án”.
Sau khi nhận được phản ánh, PV báo Thương hiệu và Công luận đã có mặt tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh. Theo quan sát, điểm bán hồ sơ mời thầu dự án này được bố trí một căn phòng nhỏ có diện tích khoảng hơn 10m2, bên ngoài treo biển là phòng kỹ thuật, thẩm định, bên trong chật kín người đến mua hồ sơ. Tại căn phòng này, hiện tượng nhốn nháo khi các doanh nghiệp tỏ ra bức xúc và liên tục hỏi cán bộ ở đây về việc không mua được hồ sơ. Đáp lại, vị cán bộ này chỉ trả lời ngắn gọn: “Hồ sơ hiện đã hết, chưa kịp photo...”.
Điểm bán hồ sơ mời thầu dự án này được bố trí một căn phòng nhỏ có diện tích khoảng hơn 10m2
Trao đổi PV báo Thương hiệu và Công luận ngày 1/10, ông Nguyễn Văn Tùng – Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh tỏ ra vô cùng ngạc nhiên: “Tại sao lại thế nhỉ?, tại sao lại không mua được hồ sơ nhỉ?”. Sau khi PV cung cấp thông tin phản ánh của doanh nghiệp, ông Tùng cho biết: “Quan điểm của Ban là không có chuyện không bán hồ sơ, nhưng có lẽ việc làm hồ sơ hơi chậm do có nhiều nhà thầu tham dự, hiện có khoảng 30 nhà thầu đến mua hồ sơ, nhưng chỉ có 3 người làm và một máy photo nên hiện nay đã bán khoảng 20 bộ hồ sơ. Qua phản ánh này, chúng tôi sẽ cho tăng cường khâu photo, chắc chỉ trong 1 đến 2 ngày tới là sẽ giải quyết hết được việc bán hồ sơ cho đơn vị”.
Liên quan đến vấn đề này, ông Trang - Trưởng phòng kỹ thuật, thẩm định khẳng định: “Không có khó khăn gì trong việc mua bán hồ sơ, theo tinh thần chỉ đạo là hoan nghênh các nhà đơn vị có nhu cầu tham gia các dự án trong tỉnh. Tuy nhiên đối với gói thầu này, dù Ban đã có sự chuẩn bị theo chương trình, kế hoạch, nhưng do lượng mua quá đông nên đã bị quá tải về việc photo, in ấn”.
Trao đổi về giải pháp, ông Nguyễn Văn Tùng – Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Trước mắt Ban sẽ cho mang hồ sơ bản vẽ kỹ thuật ra ngoài để photo, còn nội dung hồ sơ thì tôi sẽ chỉ thị cho tăng cường photo vào tối nay (1/10) và làm cả đêm. Cố gắng hết hôm nay và ngày mai sẽ bán được hết hồ sơ. Sau đó, nếu thời gian còn ít thì sẽ đính chính trên Báo Đấu thầu để kéo dài thêm thời gian để cho đơn vị chuẩn bị hồ sơ. Đây là tình huống bất khả kháng, do những trường hợp đột xuất như vậy thì Ban sẽ kéo dài thời gian đóng thầu, đó là cách xử lý tình huống phù hợp nhất hiện nay”.
Thế nhưng trái ngược với giải pháp mà ông Nguyễn Văn Tùng – Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh đã trao đổi với báo chí. Liên tiếp các ngày tiếp theo, doanh nghiệp tiếp tục gọi điện phản ánh về việc không thể mua nổi hồ sơ, theo doanh nghiệp thì lý do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh đưa ra là hồ sơ đã có, nhưng bên này đang đợi chỉ đạo mới được phép bán?
Đại diện Công ty về lĩnh vực xây dựng – môi trường có trụ sở tại phường Trường Thi - TP. Thanh Hóa, đến mua hồ sơ mời thầu phản ánh. “Sáng ngày 1/10/2018, tôi quay lại Ban theo lịch hẹn bằng miệng thì Ban vẫn trả lời là chưa đến lượt và chưa phô tô được hồ sơ, Ban tiếp tục hẹn miệng là ngày mai tức thứ ba ngày 2/10/2018 quay lại lấy hồ sơ vì chưa kịp phô tô đóng dấu. Tuy nhiên đến ngày thứ ba khi tôi quay lại Ban vẫn trả lời là chưa đến lượt, thêm vào đó có một nhóm người xăm trổ rất đông bao vây và dọa nạt không cho tôi được mua hồ sơ. Thậm chí các đối tượng này còn có các hành động khiêu khích khác như dẫm lên chân, thúc cùi trỏ tay vào người tôi, đi đến đâu cũng có người theo sát (kể cả đi vệ sinh) để uy hiếp tinh thần. Đến ngày 5/10 tôi vẫn không mua được hồ sơ mời thầu gói thầu số 04”.
“Công ty tôi nghi ngờ có sự sắp xếp nhằm kéo dài thời gian bán hồ sơ mời thầu để gây khó khăn cho các nhà thầu, khiến nhà thầu không đủ thời gian để lập hồ sơ dự thầu. Khi công ty tôi yêu cầu bên mời thầu - Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh công khai danh sách các nhà thầu đã mua hồ sơ trước, nhưng bên mời thầu cố tình không cung cấp", đại diện nhà thầu này thông tin.
Ngoài ra, Công ty này cũng cho biết đã đề nghị bên mời thầu là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh bán hồ sơ mời thầu cho Nhà thầu trước ngày 5/10/2018 để nhà thầu có đủ thời gian lập hồ sơ dự thầu tốt nhất và đấu thầu cạnh tranh minh bạch, rõ ràng nhất nhằm đảm bảo tiết kiệm ngân sách nhà nước trong điều kiện ngân sách nhà nước còn hạn hẹp, thực hiện đúng chủ trương lớn của Đảng và nhà nước về tiết kiệm ngân sách, chống lãng phí và thất thoát trong lĩnh vực đầu tư Xây dựng. Tuy nhiên, đề nghị của doanh nghiệp này đến nay vẫn chưa được đáp ứng.
Trước việc nói một đằng, làm một nẻo, gây khó khăn cho nhà thầu của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh. Nhiều doanh nghiệp lo ngại việc "trốn" bán hồ sơ dự thầu có thể là bước đi đầu tiên của việc “om thầu”, thông thầu giữa chủ đầu tư và doanh nghiệp khác. Các doanh nghiệp đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ninh nhanh chóng bán hồ sơ cho nhà thầu cũng như thực hiện lời hứa đính chính trên Báo Đấu thầu để kéo dài thêm thời gian đóng thầu, giúp cho các đơn vị chuẩn bị hồ sơ một cách tốt nhất.
Bảo Nam
Trả lời về việc làm sao để công khai, minh bạch trong đấu thầu trên Báo Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến như sau:
Về quy định của pháp luật đấu thầu hiện hành, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP và các Thông tư hướng dẫn đã quy định đầy đủ, rõ ràng các bước trong quá trình lựa chọn nhà thầu từ việc đăng tải công khai thông tin trong đấu thầu, phát hành hồ sơ mời thầu cho các nhà thầu có nhu cầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, thương thảo, ký kết hợp đồng... nhằm tạo ra môi trường cạnh tranh, công bằng, minh bạch cho tất cả nhà thầu khi tham dự thầu.
Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu đã được phân cấp triệt để cho người có thẩm quyền là người đứng đầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các cấp… Người có thẩm quyền của từng dự án phải chịu trách nhiệm trong việc tổ chức lựa chọn nhà thầu, bảo đảm mục tiêu của công tác đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
Thực tế cho thấy, nếu người đứng đầu các cơ quan quan tâm chỉ đạo sát sao và công tâm, khách quan, không tạo cơ chế cho các nhà thầu “ruột” thì hiện tượng thông thầu, dàn xếp sẽ bị đẩy lùi.
Trường hợp trong quá trình tham dự thầu nếu các tổ chức, cá nhân nhận thấy gói thầu có dấu hiệu tiêu cực như: Dàn xếp, thông đồng, gây khó khăn cho nhà thầu trong việc tiếp cận hồ sơ mời thầu, nộp hồ sơ dự thầu hoặc hồ sơ mời thầu có quy định các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, vi phạm quy định tại Khoản 2, Điều 12 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP... thì cần phản ánh đến người có thẩm quyền hoặc cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền để xem xét, xử lý. Trong trường hợp này, người có thẩm quyền cần tổ chức xác minh, giải quyết hoặc tổ chức kiểm tra, thanh tra, điều tra (nếu cần thiết) để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi tiêu cực dẫn đến không bảo đảm mục tiêu của công tác đấu thầu.
Ngoài ra, trường hợp khi thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị ảnh hưởng, nhà thầu có quyền kiến nghị với bên mời thầu, chủ đầu tư, người có thẩm quyền về các vấn đề trong quá trình lựa chọn nhà thầu, về kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy trình giải quyết kiến nghị quy định tại Điều 92 Luật Đấu thầu hoặc khởi kiện ra Tòa án vào bất kỳ thời gian nào, kể cả đang trong quá trình giải quyết kiến nghị hoặc sau khi đã có kết quả giải quyết kiến nghị theo quy định tại Khoản 1, Điều 91 Luật Đấu thầu.
