Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát trình bày trước Quốc hội sáng nay (27/5/2019) cho thấy, hệ thống chính sách, pháp luật về quản lý đất đai, quy hoạch đô thị được ban hành khá đầy đủ, cụ thể hóa kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, tinh thần Hiến pháp năm 2013.
Tuy nhiên, lĩnh vực này còn không ít tồn tại, hạn chế, cần có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.
Cụ thể, việc triển khai các dự án BT thanh toán bằng quỹ đất còn bất cập trong xác định quỹ đất được sử dụng để thanh toán, xác định giá trị quyền sử dụng đất của quỹ đất này còn chưa rõ ràng về phương pháp, thời điểm xác định, dẫn đến chênh lệch giá trị quỹ đất được sử dụng để thanh toán tại thời điểm tạm tính làm cơ sở đấu thầu dự án đầu tư và khi có quyết định giao đất, cho thuê đất.
Thị trường bất động sản Việt Nam đang rất hấp dẫn người nước ngoài
Hầu hết các dự án BT đều lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức chỉ định thầu. Việc thanh toán cho nhà đầu tư bằng quỹ đất đã giải phóng mặt bằng mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất chưa phù hợp với quy định của Luật Đất đai năm 2013 và là kẽ hở dẫn đến thất thoát ngân sách nhà nước. Ngoài ra, việc quản lý đất đai sử dụng cho một số dự án đầu tư xây dựng công trình văn hóa tâm linh còn thiếu chặt chẽ....
Đáng lưu ý, trong phần kết quả giám sát không nêu nhận định cũng như con số liên quan đến việc sử dụng nhà, đất của người nước ngoài, song phần kiến nghị, đoàn giám sát kiến nghị Chính phủ nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách để quản lý chặt chẽ, nghiêm cấm việc người Việt Nam đứng tên mua nhà, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất cho người nước ngoài.
Vấn đề đứng tên hộ người nước ngoài mua đất tại Việt Nam từng được nhắc tới nhiều lần trước đó, đặc biệt là tình trạng người Trung Quốc đứng tên mua đất tại Việt Nam.
Ngay tại kỳ họp Quốc hội diễn ra hồi tháng 11 năm ngoái, trong kiến nghị gửi Quốc hội, cử tri thành phố Đà Nẵng phản ảnh, theo dư luận hiện nay có nhiều người Trung Quốc mua đất dọc ven biển nước ta thông qua việc nhờ người Việt Nam đứng tên hộ.
Tại thời điểm đó, trả lời về vấn đề này, Bộ Công an khẳng định, nhằm quản lý chặt chẽ quỹ đất, bảo đảm an ninh, quốc phòng, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, Luật Đất đai và Nghị định quy định chi tiết thi hành đã có những quy định cụ thể.
Hiện tại cũng chưa có bất cứ cơ quan chức năng nào cung cấp số liệu thống kê về số người nước ngoài mua nhà tại các dự án tại Việt Nam.
Theo quy định của pháp luật thì người nước ngoài không được phép mua đất nền, do đó có thông tin phản ánh về tình trạng người Trung Quốc đã thuê người Việt đứng tên để mua.
Thực tế, ngoài thị trường đất nền, các phân khúc bất động sản khác của Việt Nam cũng đang rất hấp dẫn người nước ngoài, không chỉ riêng nhà đầu tư đến từ Trung Quốc.
Theo quy định pháp luật hiện hành, đối tượng, điều kiện cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở Việt Nam như sau:
Cá nhân nước ngoài đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại Việt Nam và phải có giấy chứng nhận đầu tư và có nhà ở được xây dựng trong dự án theo quy định của luật này và pháp luật có liên quan;
Cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo quy định của pháp luật; đối với người Việt Nam ở nước ngoài mà còn quốc tịch Việt Nam thì được sở hữu nhà ở như người Việt Nam.
Đối với người Việt Nam ở nước ngoài muốn sở hữu nhà, đất ở Việt Nam thì cần phải chứng minh mình còn quốc tịch Việt Nam, có hộ chiếu do Nhà nước Việt Nam cấp còn giá trị.
Hằng Vương
