Giá rau “phi mã” sau mưa lũ, chợ truyền thống khan hàng
Những ngày giữa tháng 10, tại nhiều chợ truyền thống ở Hà Nội như Nhân Chính, Ngã Tư Sở, Cầu Giấy, Nghĩa Tân…, giá rau xanh đồng loạt tăng cao. Khảo sát của phóng viên cho thấy mức tăng phổ biến từ 30% đến 50% so với trước đợt mưa lũ vừa qua.
Rau muống là loại rau bình dân quen thuộc, nhưng nay được bán với giá 22.000 - 25.000 đồng/kg, tăng gần gấp rưỡi so với trước. Cải ngọt tăng từ 18.000 đồng/kg lên 27.000 đồng/kg; bắp cải dao động khoảng 20.000 - 25.000 đồng/kg, tăng gần 40%. Nhiều loại rau ăn lá khác như rau ngót, mồng tơi, cải thìa, su hào… đều tăng mạnh.
Ghi nhận tại chợ Nhân Chính (Thanh Xuân), dù các sạp hàng đã mở trở lại sau nhiều ngày mưa lớn, lượng hàng vẫn thưa thớt. “Rau muống giờ 25.000 đồng/mớ, ngày thường chỉ 12.000 đồng. Mồng tơi, rau ngót đều tăng gấp đôi. Cà chua, dưa chuột, bí xanh, bí đỏ cũng tăng thêm 3.000 - 5.000 đồng/kg,” một tiểu thương chia sẻ.
Đặc biệt, hành lá – mặt hàng vốn ít biến động, nay cũng tăng vọt lên 60.000 đồng/kg mà vẫn “cháy hàng” từ sớm. “Cứ hàng về là hết ngay, khách mua nhiều mà nguồn cung quá ít,” chị Hương, tiểu thương tại chợ Cầu Giấy nói.
Theo các tiểu thương, nguyên nhân chính khiến giá rau tăng mạnh là do mưa lũ kéo dài gây ngập úng tại nhiều vùng trồng rau quanh Hà Nội và các tỉnh lân cận như Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc. Nhiều diện tích rau ở bãi bồi ven sông Hồng bị hư hại nặng, khiến sản lượng sụt giảm nghiêm trọng.
“Bãi bồi sông Hồng đa phần trồng rau cải, nhưng giờ ngập hết rồi. Rau hư nhiều, còn lại cũng dập nát, lá vàng. Rau ở khu cao hơn thì ít, lại tốn công vận chuyển, nên giá đội lên gấp đôi,” cô Thảo, một tiểu thương lâu năm ở chợ Nghĩa Tân cho biết.
Tình hình càng khó khăn hơn khi cơn bão số 11 vừa qua khiến thời tiết xấu kéo dài, ảnh hưởng đến khâu thu hoạch và vận chuyển. “Cây rau mềm yếu, chỉ cần ngập vài ngày là hỏng. Rau vụ mới chưa kịp gieo, nên thị trường giờ chỉ dựa vào lượng hàng ít ỏi còn sót lại,” cô Lụa, người bán rau - củ tại chợ Cầu Giấy chia sẻ.
Nguồn cung đứt gãy, tiểu thương và nông dân cùng lao đao
Giá rau tăng khiến nhiều gia đình ở Hà Nội phải thay đổi thói quen mua sắm. “Giá rau lên nhanh quá, đặc biệt là rau xanh tôi hay dùng. Mưa lũ làm nguồn cung thiếu hụt nên tăng giá là điều dễ hiểu, nhưng vẫn rất khó khăn với nhiều gia đình,” anh Hùng (quận Thanh Xuân) chia sẻ.
Anh Hùng cũng cho biết, thay vì mua nhiều loại rau như trước, gia đình anh phải cắt giảm khẩu phần rau tươi, chuyển sang các loại củ quả có thể bảo quản lâu hơn như bí đỏ, su su, cà rốt để tiết kiệm chi phí.
Chị Hoa (quận Cầu Giấy) cũng bày tỏ: “Rau là thực phẩm không thể thiếu trong bữa ăn. Nhưng giờ giá cao quá, mỗi lần đi chợ phải tính toán kỹ để không vượt quá ngân sách. Có hôm tôi chọn mua rau đông lạnh hoặc rau củ khô cho đỡ tốn kém.”
Không chỉ người tiêu dùng, các tiểu thương và nông dân cũng gặp nhiều khó khăn sau mưa lũ. Rau bị ngập úng, dập nát khiến lượng hàng bán ra giảm mạnh, trong khi chi phí thu hoạch, vận chuyển và bảo quản đều tăng. “Nhiều loại rau sau khi hái phải nhặt bỏ phần hỏng, giảm cân nặng. Có hôm mang ra chợ bán mà rau héo nhanh quá, khách chê, lỗ nặng,” một tiểu thương chợ Tam Đa cho biết.
Theo dự báo của tiểu thương, nếu thời tiết thuận lợi, trong 2 - 3 tuần tới, nguồn cung rau từ các vùng ngoại thành Hà Nội như Đông Anh, Gia Lâm, Vân Nội… sẽ dần hồi phục, giá bán lẻ có thể hạ nhiệt. Trong khi chờ đợi, nhiều bà nội trợ chủ động thay đổi thực đơn, tăng cường sử dụng củ quả, rau đông lạnh hoặc rau thủy canh để tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng.
Giá rau tăng cao không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bữa ăn của người dân mà còn cho thấy sự dễ tổn thương của chuỗi cung ứng thực phẩm trước thời tiết cực đoan. Các chuyên gia nhận định, trong ngắn hạn, giá rau có thể vẫn ở mức cao do nguồn cung hạn chế. Khi thời tiết khô ráo, vùng trồng mới khôi phục, giá sẽ dần hạ nhiệt.
Về phía người tiêu dùng, các chuyên gia khuyến cáo nên mua sắm hợp lý, không tích trữ quá nhiều thực phẩm tươi sống để tránh lãng phí và góp phần ổn định giá cả. Ngoài ra, có thể linh hoạt thay thế bằng các loại rau củ dễ bảo quản, giá ổn định hơn.
Như vậy, đợt tăng giá rau sau mưa lũ không chỉ phản ánh khó khăn tạm thời của thị trường, mà còn cho thấy sự phụ thuộc lớn vào điều kiện thời tiết và năng lực phục hồi sản xuất nông nghiệp vùng ven đô.
Để tránh lặp lại tình cảnh “được mùa mất giá, mưa bão khan hàng”, Hà Nội cần sớm đầu tư hạ tầng nông nghiệp chống ngập, phát triển vùng trồng an toàn, củng cố chuỗi cung ứng và logistics nông sản. Khi có sự chủ động từ chính quyền, doanh nghiệp và người dân, giá rau xanh không chỉ ổn định hơn, mà an ninh lương thực đô thị cũng sẽ được đảm bảo trước những biến động của khí hậu.
Minh An
