Nhãn ra hoa vào đúng mùa xuân, những ngày có cả mưa phùn và lạnh. Nếu vào dịp có nắng ấm, hương thơm sẽ tỏa nhẹ thơm mát làm ngây ngất lòng người; giá trị và hương vị ngọt ngào hiếm có của những cây nhãn nơi đây đã trở thành quà tặng mà thiên nhiên ưu ái dành riêng cho mảnh đất này.
Mùa tháng 7, tháng 8 đang là mùa nhãn chín rộ. Nhãn lồng Hưng Yên đặc biệt ngon, quả to, tròn, da láng, cùi nhãn giòn, trong như hổ phách, nước ngọt lịm, mát và thơm đến lạ. Bóc lớp vỏ mỏng láng, màu vàng nâu nhạt, để lộ lớp cùi nhãn dày trắng ngà hấp dẫn với hương thơm nhè nhàng.
Theo tổng hợp của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, toàn tỉnh có gần 5 nghìn héc-ta sản xuất nhãn, tập trung ở các huyện: Khoái Châu, Ân Thi. Phù Cừ, Tiên Lữ và thành phố Hưng Yên. Hiện nay, nhãn trà sớm chỉ chiếm 5 – 7% trong tổng diện tích nhãn toàn tỉnh.
Mặc dù giá bán cao, dễ tiêu thụ nhưng sản xuất nhãn trà sớm gặp một số khó khăn do phụ thuộc nhiều vào thời tiết; đòi hỏi người trồng phải có kinh nghiệm chăm sóc, áp dụng biện pháp kỹ thuật để “thúc” cây ra hoa, đậu quả rải vụ, chưa có giống nhãn trà sớm chống chịu sâu bệnh, thời tiết được đưa vào canh tác trong tỉnh nên diện tích nhãn trà sớm khó mở rộng qua các năm. Do nguồn cung chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường nên nhãn trà sớm của tỉnh chủ yếu được dùng làm quà biếu, sử dụng quả tươi, chưa đủ sản lượng để chế biến long nhãn.
Hợp tác xã (HTX) nhãn lồng Đa Lộc, xã Đa Lộc (Ân Thi) có 15 héc-ta sản xuất nhãn theo quy trình VietGAP. Năm nay, tổng sản lượng nhãn của HTX dự kiến đạt trên 80 tấn. Những ngày này, HTX đang tích cực thu hoạch diện tích nhãn trà sớm, tập trung chăm sóc nhãn chính vụ chuẩn bị thu hoạch vào trung tuần tháng 8.
Ông Nguyễn Ngọc Toản, Giám đốc HTX nhãn lồng Đa Lộc cho biết: Năm nay, HTX lựa chọn 4 héc-ta nhãn hương chi có chất lượng tốt để áp dụng biện pháp khoa học – kỹ thuật cho cây ra hoa, đậu quả rải vụ. Theo đó, từ cuối tháng 1 dương lịch, HTX sử dụng thuốc tưới kích nhãn. Sau khoảng 40 – 50 ngày, nhãn ra nụ, hoa.
Tuy nhiên, thời điểm nhãn ra hoa gặp mưa, sương mù nên tỉ lệ đậu quả nhãn trà sớm thấp, giảm khoảng 40% sản lượng so với năm ngoái. Từ đầu tháng 4 đến nay, HTX thu hoạch khoảng 10 tấn nhãn trà sớm, giá bán trung bình 30 – 35 nghìn đồng/kg, được thương lái đánh giá cao về chất lượng. Năm 2022, tổng doanh thu của HTX đạt trên 1,5 tỷ đồng, trong đó, doanh thu từ nhãn trà sớm chiếm khoảng 30%. 
Nếu như mọi năm, nhãn Hưng Yên chủ yếu chú trọng thị trường trong nước, thì năm nay địa phương này đã chủ động mở rộng thị trường quốc tế. Thị trường Hưng Yên nhắm đến lại là một trong những thị trường có những yêu cầu khắt khe bậc nhất trên thế giới - Nhật Bản.
Chính nhờ có nhãn lồng là một trong những đặc sản Hưng Yên đã giúp cho mảnh đất thu hút được lượng lớn khách du khách mỗi năm.
Ngoài việc hái nhãn bán cho thương lái, các nhà vườn ở Hưng Yên còn kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm. Việc các nhà vườn mở cửa đã góp phần đưa trái nhãn Hưng Yên đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Không ít khách đã chẳng quản nắng mưa, đến với Hưng Yên vào mùa nhãn lồng chính để được tự tay lựa chọn những chùm nhãn to, mọng nước. Thậm chí, nhiều chủ vườn nhãn thân thiện, du khách còn được vào tận vườn để tham quan và mua nhãn. Nhờ vậy, Phố Hiến hay Khoái Châu đã xây dựng được mô hình du lịch độc đáo giúp du khách được chiêm ngưỡng, thưởng thức hoa quả tại vườn. Đồng thời, cũng hiểu được phần nào sự vất vả, chịu thương chịu khó của người dân nơi đây trong việc trồng trọt, chăm sóc và thu hoạch.
Trải nghiệm du lịch miệt vườn tại vườn nhãn lồng, chắc chắn sẽ là một kỷ niệm đáng nhớ và giúp du khách có được món quà ý nghĩa dành cho gia đình, bạn bè.
Hà Trần
