Mới đây, tại Hội thảo lấy ý kiến DN về dự thảo lần 3, thông tư sửa đổi quy định về NK máy móc, thiết bị, công nghệ… NK đã qua sử dụng của Bộ Khoa học và Công nghệ, do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam tổ chức, đa số ý kiến phản ứng khá quyết liệt...
Theo đó, dự thảo đã loại bỏ 2 chương (86 và 87) so với dự thảo lần 2 trong Danh mục hàng hóa XK, NK Việt Nam (ban hành kèm theo Thông tư số 156/2011/TT-BTC ngày 14/11/2012 của Bộ Tài chính) trong phạm vi điều chỉnh.
Về các điều kiện NK, dự thảo quy định, điều kiện NK máy móc, thiết bị đã qua sử dụng do DNNN NK phải có thời gian sử dụng không quá 10 năm và chất lượng còn lại so với chất lượng ban đầu từ 80% trở lên.
Đối với dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng, chất lượng còn lại so với chất lượng ban đầu phải từ 80% trở lên.
Như vậy, đối với tiêu chí về chất lượng, dự thảo lần 3 đã tăng lên 80% so với 70% của dự thảo lần 2 và trở về ngang bằng như Thông tư 20 đã quy định.
Tại Hội thảo, bà Trần Tuyết Nhung, Vụ Đánh giá, Thẩm định và Giám định công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết: Thông tư 20 quy định về việc NK máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng được xây dựng nhằm quản lý máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng NK để sử dụng tại Việt Nam. Đồng thời, ngăn chặn việc NK các máy móc, thiết bị cũ, dây chuyền công nghệ lạc hậu, kém chất lượng, tiêu tốn nhiều năng lượng, nguyên vật liệu và gây ô nhiễm môi trường.
GS. Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài cho rằng, thông tư này quá phức tạp. Nếu thông tư trên được ban hành - sẽ gây phiền hà cho DN và làm giảm mức thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Bởi lẽ, nếu nhìn vào một bộ máy móc mà khẳng định là bao nhiêu % chất lượng thì không ai thẩm định được hết; thậm chí, ngay cả khi nó đang vận hành.
Theo GS. Mại, chỉ cần giữ lại tiêu chí về chất lượng thiết bị, ưu tiên các cơ sở định tính, nhưng tỷ lệ phần trăm tương ứng cần nghiên cứu lại cho hợp lý, phù hợp với từng nhóm máy móc, thiết bị thuộc các ngành nghề khác nhau. Sẽ hiệu quả hơn, nếu đưa ra các quy định về ưu đãi thuế và hải quan cho hoạt động đầu tư các thiết bị và công nghệ mới.
Ông Lê Anh Ba, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp xây dựng Việt Nam nói: “Trong xu thế hiện nay, ra văn bản như vậy là không phù hợp, phân biệt DNNN với DN khác. Về tiêu chí chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ cần phải đạt 80% trở lên - chỉ mang tính định tính chứ không định lượng”.
Đại diện Hiệp hội DN Nhật Bản tại Việt Nam, ông Kawanabe Kenta cũng đồng thuận với ý kiến của các chuyên gia, DN Việt Nam và cho rằng Thông tư 20 có nhiều điểm bất khả thi. Ông Kenta đề xuất: “Không nên ra thông tư này. Còn nếu thực hiện thì chúng tôi mong muốn làm rõ chi tiết liên quan đến tổ chức thẩm định, quy trình và phương pháp thẩm định”.
Ông Nguyễn Hoàng Đức, đại diện Cục Kiểm soát ô nhiễm (Bộ Tài nguyên và Môi trường) lên tiếng: Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã ban hành những văn bản quy định về việc NK máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng. Về tiêu chí chất lượng máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ cần phải đạt 80% trở lên khó đánh giá cả cho hải quan. Quy trình giám định vô cùng khó khăn, đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ nghe từ nhiều phía.
Theo ông Vũ Ngọc Bảo, Phó chủ tịch Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam cho biết, quy định như dự thảo kể cả lần 2 và lần 3 là “làm khó” DN. Cụ thể trong ngành giấy, hiện nay, vẫn có những chiếc máy có tuổi đời hơn tuổi của ông mà vẫn hoạt động tốt. Thực tế, dù là máy móc đã qua sử dụng nhiều năm, nhưng vẫn mang lại hiệu quả kinh tế. Việc bỏ ra vài trăm triệu USD để đầu tư một máy xeo giấy đã qua sử dụng tuy “tuổi đời” khá lớn cũng đã là một sự cân nhắc kỹ lưỡng của DN, do đó, quy định “tuổi đời” của máy móc, dây chuyền NK không quá 10 năm là khó đối với DN…
Trước nhiều ý kiến kiến nghị của các cơ quan, DN, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu tạm dừng thực hiện Thông tư để tiếp thu thêm ý kiến.
Hoan Nguyễn
