PGS.TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế: Lạm phát có thể tăng mạnh trong 04 tháng cuối năm

Theo thông báo của Tổng cục Thống kê thì, CPI tháng Tám không tăng so với tháng Bảy, nhưng vẫn tăng 3,6% so với cuối năm ngoái và tăng 2,89% so với tháng 08/2021. Đây là mức tăng không hề thấp. Người tiêu dùng không quan tâm đến những số liệu công bố, người ta chỉ biết rằng, cuối năm 2021, chi 100.000 đồng, thì nay phải chi 103.600 đồng để tiêu dùng. Tương tự, tháng Tám năm 2021 chỉ chi 100.000 đồng, thì tháng Tám năm 2022 phải chi 102.890 đồng cho tiêu dùng.

Chuyên gia Ngô Trí Long phân tích: Nhờ giảm giá xăng dầu, nên nhóm chỉ số giá giao thông tháng Bảy giảm 2,85%, kéo CPI chung giảm 0,28%. Còn tháng Tám vừa qua, cũng nhờ giảm được giá xăng dầu nên nhóm giao thông giảm 5,51%, kéo CPI chung giảm 0,53%. Khi giá xăng dầu không còn hỗ trợ được nữa do đã giảm quá sức chịu đựng của OPEC+ thì lấy gì để kéo CPI chung xuống.

PGS.TS Ngô Trí Long nhấn mạnh: Mặt hàng đánh vào dạ dày của đại đa số người tiêu dùng Việt Nam theo đúng nghĩa đen là lương thực, thực phẩm thuộc nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống trong rổ hàng hóa tính CPI. Trong tháng Bảy, nhóm hàng ăn uống và dịch vụ ăn uống tăng 1,37% so với tháng Sáu, tác động làm CPI tăng 0,4%. Còn trong tháng Tám này, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tiếp tục tăng 1,05% so với tháng Bảy, trong đó riêng giá thịt lợn tháng Tám tăng 4,95% so với tháng trước do giá thức ăn chăn nuôi tăng cao. Giá thịt lợn tăng khiến các loại thực phẩm chế biến từ thịt lợn tăng theo.

Đáng nói là, giá thịt lợn và sản phẩm chế biến từ thịt lợn tăng, nhưng người tiêu dùng khó có thể chuyển sang các loại thực phẩm khác, một phần do thói quen tiêu dùng của người Việt, phần nữa là giá các loại thực phẩm khác cũng tăng do giá thức ăn chăn nuôi ở mức cao.

Chưa kể, hầu hết các loại hàng hóa khác như dầu mỡ ăn, nước mắm, nước chấm; sữa, bơ, pho mát; bánh, mứt, kẹo; rau tươi, rau khô; củ quả; ra gia vị... cái gì cũng tăng. Có thể năm nay vẫn kiểm soát được lạm phát dưới 4%, nhưng những mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là nhóm hàng ăn uống và dịch vụ ăn uống tăng cao thì đời sống của đa người dân sẽ trở nên khó khăn.

"Một trong những yếu tố khiến CPI tháng Tám gần như không tăng, đó là nhu cầu tiêu dùng, mua sắm chưa tăng đột biến. Song sang tháng Chín, những gia đình có con em đi học từ mẫu giáo đến đại học mới phải móc hầu bao ra mua sắm quần áo đồng phục, sách vở, bút mực, đồ dùng học tập và hàng trăm thứ phục vụ cho năm học mới sẽ khiến nhu cầu tăng đột biến", chuyên gia Ngô Trí Long nhấn mạnh.

Theo tính toán của Tổng cục Thống kê, việc điều chỉnh giá dịch vụ giáo dục năm học 2022-2023 theo khung giá tại Nghị định 81/2021/NĐ-CP về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo có thể làm tăng CPI bình quân năm 2022 thêm 0,55-1,05%. Đây là áp lực vô cùng lớn tới việc kiểm soát lạm phát. 

Một yếu tố rất quan trọng nữa là cầu nội địa đã tăng và dự báo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Trong tháng Tám vừa qua, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm trước, đạt quy mô và tốc độ tăng cao hơn so với cùng kỳ các năm trước khi xảy ra dịch Covid-19.

Tính chung trong 08 tháng của năm 2022, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 19,3%, là mức tăng rất cao, nên trong trường hợp nguồn cung bị thiếu hụt, thì chắc chắn, giá cả sẽ tăng.

Hầu hết các nền kinh tế lớn trên thế giới đều thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ thắt chặt để đối phó với lạm phát, nên họ đã liên tục tăng lãi suất. Hiện Việt Nam vẫn giữ được mức lãi suất huy động và cho vay tương đối ổn định, nhưng vấn đề là các nhà băng có thể “trụ” được đến bao giờ. Khi lãi suất tăng sẽ khiến chi phí sản xuất tăng, giá thành sản phẩm tăng, buộc doanh nghiệp phải tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ.

Hải Dương (t/h)