Giáo sư Eddie Holmes, nhà sinh vật học tiến hóa và nhà virus học tại Đại học Sydney, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết phát hiện này cho thấy các loại virus giống SARS-CoV-2 vẫn lây lan ở loài dơi và tiếp tục gây ra nguy cơ.
Nghiên cứu được xuất bản dưới dạng bản in trước và đang chờ bình duyệt. Các tác giả phát hiện dơi thường xuyên bị nhiễm nhiều loại virus cùng lúc. Thông tin này rất quan trọng, bởi nó cho thấy khả năng các virus hiện tại có thể hoán đổi những đoạn mã di truyền (hay tái tổ hợp) để hình thành mầm bệnh mới.
Giáo sư Stuart Neil, Trưởng khoa Bệnh truyền nhiễm tại Đại học King's College London, nói thêm: “Nghiên cứu này cung cấp cho chúng tôi cái nhìn rất quan trọng về sự tiến hóa và hệ sinh thái của virus corona, phạm vi chúng tái tổ hợp và thường xuyên chuyển thành loài mới".
Vị chuyên gia nhấn mạnh đây cũng là minh chứng cho mối đe dọa rõ ràng đang hiện diện về nguy cơ lây lan dịch mới ở con người.
Trước đây, một phân tích ước tính có tới 400.000 người bị nhiễm virus từ dơi mỗi năm trên khắp miền nam Trung Quốc và Đông Nam Á.
Trong số 5 loại virus được dán nhãn “đáng lo ngại”, một loại có cả đặc điểm của SARS và SARS-CoV-2. SARS là bệnh giết chết 774 người và lây nhiễm cho hơn 8.000 người sau một đợt bùng phát vào năm 2003. Còn SARS-CoV-2, con số thương vong đã lên tới hàng chục triệu người.
Loại virus này được đặt tên là BtSY2.
Đáng chú ý, BtSY2 có miền liên kết với thụ thể rất giống nCoV. Miền liên kết thụ thể là một phần của protein gai, virus sử dụng để bám vào tế bào người. Đây là mục tiêu mà hầu hết vaccine Covid-19 ở thời điểm này đang nhắm đến.
BtSY2 cũng là loại giống nCoV nhất từ trước tới nay. Điều này cho thấy BtSY2 cũng có thể lây nhiễm sang người.
Giáo sư Holmes cho biết: “Nó gần giống với virus dơi BANAL từ Lào và một virus khác mà chúng tôi từng thấy từ Trung Quốc".
Trước đó, các nhà khoa học cũng phát hiện virus mới giống SARS-CoV-2 ở dơi Nga và nó có tên là Khosta-2. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí y học PLOS Pathogens bởi nhóm tác giả đẫn đầu bởi nhà virus học Michael Letko từ Trường Y tế toàn cầu Paul G.Allen thuộc Đại học Bang Washington (WSU).
Trích dẫn nghiên cứu, tờ Medical Xpress cho biết Khosta-2 là một loại virus được tìm thấy từ một loài dơi lá mũi nhỏ ở miền Tây nước Nga, thuộc về một phân nhóm của virus corona được gọi là virus sarbeco. SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19 cũng là một đại diện của virus sarbeco.
Giống như SARS-CoV-2, Khosta-2 có thể sử dụng protein đột biến của nó để lây nhiễm các tế bào bằng cách gắn vào một protein thụ thể gọi là ACE2 - chính là "cổng vào" quen thuộc của SARS-CoV-2, được tìm thấy trong các tế bào của con người .
Nhóm nghiên cứu bắt đầu xác định xem các loại vắc-xin hiện tại có bảo vệ chống lại loại vi-rút mới hay không bằng cách sử dụng huyết thanh lấy từ quần thể người đã được tiêm chủng Covid-19. Kết quả đáng ngại: Khosta-2 không thể bị vô hiệu hóa bởi các loại vắc-xin ngừa Covid-19 hiện tại.
Họ cũng thử nghiệm huyết thanh từ những những người từng nhiễm biến chủng thống trị hiện tại của SARS-CoV-2 là Omicron, nhưng các kháng thể cũng không hiệu quả.
Như vậy, có thể kết luận Khosta-2 không những kháng vắc-xin mà còn kháng cả miễn dịch từ các cựu F0.
Thiên Trường
