Duy nhất 1 cửa hàng vi phạm được Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh chỉ ra tại văn bản và nhận xử phạt “nương tay” với số tiền vỏn vẹn hơn 04 triệu đồng. Dư luận đặt câu hỏi có hay không việc Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh tạo điều kiện kéo dài thời gian để doanh nghiệp được hợp thức hoá sai phạm có hệ thống? 

Ảnh trụ sở cửa hàng kiêm trụ sở Công ty TNHH TM&DV An Ú, Số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh
Ảnh trụ sở cửa hàng kiêm trụ sở Công ty TNHH TM&DV An Ú, Số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh.

Ghi nhận sai phạm có hệ thống

Hệ thống cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú tỉnh Bắc Ninh có tới 06 cửa hàng tại TP. Bắc Ninh, TP. Từ Sơn và huyện Quế Võ. Tại hệ thống cửa hàng này đang bày bán một lượng lớn hàng hoá cho mẹ bầu và em bé không có tem nhãn phụ Tiếng Việt, không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng lậu, hàng trốn thuế gây hoang mang cho người tiêu dùng.

Cụ thể, PV Thương hiệu và Công luận đã "mục sở thị" tại 03 cửa hàng của hệ thống An Ú tại số 271 Nguyễn Gia Thiều, số 55 Nguyễn Cao, TP. Bắc Ninh và số168 Lê Quang Đạo, TP. Từ Sơn. Đây là 03 trong 7 cơ sở của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ An Ú có địa chỉ tại số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

Sản phẩm sữa 100% chữ nước ngoài không tên đơn vị nhập khẩu, không tem phụ bằng tiếng Việt.
Sản phẩm sữa 100% chữ nước ngoài không tên đơn vị nhập khẩu, không tem phụ bằng tiếng Việt.

Theo ghi nhận của PV, tại hệ thống cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú bày bán rất nhiều sản phẩm cho mẹ bầu và em bé, bao gồm: Sữa bột, sữa tươi các loại, đồ ăn dặm, mì cho bé, quần áo, bình sữa, núm tí, máy móc hâm sữa, ủ sữa, xe đẩy, thực phẩm chức năng…. Tuy nhiên, số lượng lớn mặt hàng ở đây đều không có đầy đủ tem nhãn phụ theo quy định của cơ quan chức năng.

Thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc xuất xứ, không tem nhãn phụ , không hướng dẫn sử dụng.
Thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc xuất xứ, không tem nhãn phụ, không hướng dẫn sử dụng..

Tại 03 cửa hàng này, còn có khu bày bán thực phẩm chức năng với rất nhiều sản phẩm 100% chữ nước ngoài khiến PV bị “sốc” bởi không thể biết được đó là sản phẩm gì, công dụng là sao, thành phần thế nào, đối tượng sử dụng là ai, độ tuổi?...

Sản phẩm ghế ăn dặm,xe đồ chơi cho trẻ không có tem nhãn phụ Tiếng Việt.
Sản phẩm ghế ăn dặm,xe đồ chơi cho trẻ không có tem nhãn phụ Tiếng Việt.

Sau khi Thương hiệu và Công luận đăng tải bài viết vào ngày 28/02/2022, nhưng theo phản ánh của người tiêu dùng ghi nhận thực tế tại cửa hàng những vi phạm của chuỗi cửa hàng vẫn diễn ra, ngày 14/03/2022, Tạp chí Thương hiệu và Công luận có gửi công văn số 34/ CV - THCL gửi tới Cục Quản lý thị trường Bắc Ninh đề nghị cung cấp làm rõ thông tin, đồng thời đề nghị phía Cục Quản lý thị trường Bắc Ninh phối hợp làm việc trực tiếp với phóng viên của Tạp chí Thương hiệu và Công luận để làm rõ những nội dung liên quan tới những vi phạm hàng hoá tại hệ thống cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú Bắc Ninh. Tuy nhiên, thay vì sắp xếp lịch làm việc để phối hợp cùng cấp thông tin thì phải tới gần 1 tháng sau khi gửi công văn đề nghị phối hợp làm việc thì ngày 08/04/2022 phía Cục QLTT Bắc Ninh mới ký văn bản phản hồi Tạp chí Thương hiệu và Công luận.

Cụ thể nội dung công văn: Ngày 16/03/2022, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh nhận được công văn số 34/CV-THCL của Tạp chí Thương hiệu và Công luận ngày 14/03/2022 phản ánh chuỗi cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Căn cứ vào nội phản ánh, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh đã ban hành công văn số 168/CQLTT-TTPC ngày 18/03/2022 chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường địa bàn thu thập, thẩm tra và xác minh thông tin để có căn cứ tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, Tổng hợp kết quả xác minh, kiểm tra của Đội Quản lý thị trường số 1, Đội Quản lý thị trường số 2 theo nội dung phản ánh như sau:

Công ty TNHH TM&DV An Ú số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh (địa bàn Đội Quản lý thị trường số 1) Cửa hàng An Ú Số 80 đường Trần Hưng Đạo, thị trấn Phố Mới, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh (địa bàn Đội Quản lý thị trường số 1).

“Kết quả xử lý, Tại thời điểm xác minh Công ty có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp theo quy định. Hàng hóa đang kinh doanh do nước ngoài sản xuất đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, có hóa đơn kèm theo, có nhãn phụ bằng Tiếng Việt theo quy định Công ty ký cam kết. Không phát hiện, xử lý”. 

Cũng theo nội dung công văn tại cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú Số 80 đường Trần Hưng Đạo, thị trấn Phố Mới, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh (địa bàn Đội Quản lý thị trường số 1). Cửa hàng do Đào Ngọc Anh làm chủ có Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh theo quy định. Hàng hóa đang kinh doanh do nước ngoài sản xuất đều có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, có hóa đơn kèm theo, có nhãn phụ bằng Tiếng Việt theo quy định. Như vậy, Quản lý thị trường Bắc Ninh không hề phát hiện sai phạm của cửa hàng.

Một chiếc xe lắc đồ chơi trẻ em được bày bán trên tầng 2 tại trụ sở Công ty TNHH TM&DV An Ú. Số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh
Một chiếc xe lắc đồ chơi trẻ em được bày bán trên tầng 2 tại trụ sở Công ty TNHH TM&DV An Ú số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh.

Trong khi trước đó, theo ghi nhận thực tế của PV Thương hiệu và Công luận tại cơ sở Số 271 đường Nguyễn Gia Thiều, phường Tiền An, TP. Bắc Ninh ngày 17/02/2022 thì tất cả các loại hàng hoá nhập khẩu nước ngoài, rất nhiều thực phẩm chức năng, đồ ăn dặm cho trẻ sơ sinh…tại cửa hàng đều không hề dán tem nhãn phụ, chỉ toàn chữ nước ngoài, không rõ nguồn gốc xuất xứ, đơn vị nhập khẩu, thậm chí khi PV hỏi nhân viên cửa hàng có xuất hoá đơn đỏ được không thì nhân nói “dù mua hoá đơn 10 triệu cũng xuất được hoá đơn đỏ”.

Sản phẩm đồ sơ sinh tại cơ sở Nguyễn Gia Thiều Bắc Ninh PV chụp 2 mặt sản phẩm đều không thấy tên nhãn phụ tiếng Việt mà chỉ toàn chữ nước ngoài.
Sản phẩm đồ sơ sinh tại cơ sở Nguyễn Gia Thiều Bắc Ninh PV chụp 2 mặt sản phẩm đều không thấy tên nhãn phụ tiếng Việt mà chỉ toàn chữ nước ngoài.

Quản lý thị trường Bắc Ninh liệu có kéo dài thời gian để hợp thức hoá cho doanh nghiệp?

Tại cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú số 55 Nguyễn Cao, phường Ninh Xá, TP. Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh: Cửa hàng do bà Nguyễn Thị Thúy An làm chủ có Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh theo quy định (địa bàn Đội Quản lý thị trường số 1), phường Tiền An, TP. Bắc Ninh, (địa bàn Đội Quản lý thị trường số 1) công văn của Quản lý thị trường Bắc Ninh cho hay: “Tại thời điểm kiểm tra phát hiện của hàng bảy bán hàng hóa không niêm yết giá, tịch thu 58 chiếc quần áo trẻ em các loại không rõ nguồn gốc, xuất xứ trị giá 5.450.000 đồng, xử phạt vi phạm hành chính 02 hành vi số tiền 4.750.000 đồng”. 

Trong khi đó, tại thời điểm PV Thương hiệu và Công luận đi ghi nhận tại cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú số 55 Nguyễn Cao thì không chỉ hàng quần áo, đồ ăn dặm, sữa bỉm…mà tại cửa hàng này còn bày bán 1 lượng lớn thực phẩm chức năng tràn lan, với rất nhiều sản phẩm 100% chữ nước ngoài mà không có một nhãn phụ tiếng Việt nào thể hiện đơn vị nhập khẩu, công dụng cũng như hướng dẫn sử dụng. 

Khi PV thắc mắc không có thông tin tiếng Việt để người tiêu dùng biết nguồn gốc và cách sử dụng, thì nhân viên cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú tại 55 Nguyễn Cao nói: “Cái này không có thông tin Tiếng Việt, là hàng xách nội địa ạ”. Thật sự, chúng tôi cũng "va vấp" nhiều nhưng không hiểu "hàng xách nội địa" là hàng gì mà lại thiếu quy định vẫn bày bán thế?

Tiếp đó, PV trao đổi, đối với một sản phẩm được giới thiệu là tăng sức đề kháng của Nga thì "cách dùng thế nào, bé bao nhiêu tháng dùng được"? Nhân viên bán hàng tại đây sẵn sàng làm thay luôn nhiệm vụ của bác sĩ dinh dưỡng là tư vấn và hướng dẫn sử dụng. 

Một góc cửa hàng mẹ và bé An Ú tại Từ Sơn - Bắc Ninh
Một góc cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú tại TP. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.

Cũng theo văn bản trả lời của Cục Quản lý thị trường Bắc Ninh thì tại cửa hàng Mẹ bầu và Em bé An Ú tại phường Đông Ngàn, TP. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh không hề có vi phạm về nguồn gốc hàng hoá, tuy nhiên trái ngược với văn bản kết luận của Quản lý thị trường Bắc Ninh, thời điểm PV Thương hiệu và Công luận đi khảo sát thì tất cả những hàng hoá chữ nước ngoài được bày bán công khai tại cửa hàng này đều không có tem nhãn phụ, không đơn vị nhập khẩu và không cả hướng dẫn sử dụng, mặc dù cửa hàng này có diện tích khá lớn và nằm “chềnh ềnh” ở đường lớn thuộc vị trí rất đắc địa của TP. Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. 

Khu vực bàn bán thực phẩm chức năng tại cơ sở Từ Sơn. Toàn bộ là hàng hoá không tem nhãn phụ Tiếng Việt.
Khu vực bàn bán thực phẩm chức năng tại cơ sở Từ Sơn. Toàn bộ là hàng hoá không tem nhãn phụ tiếng Việt..

Dư luận đặt câu hỏi: Tại sao lại có sự ghi nhận ngược đời cho 02 kết quả trắng - đen như vậy giữa Quản lý thị trường Bắc Ninh và PV Thương hiệu và Công luận. Liệu rằng với nội dung công văn trả lời của Cục Quản lý thị trường Bắc Ninh thì có hay không sự tiếp tay của Quản lý thị trường Bắc Ninh khi “tạo điều kiện” cho DN cả tháng trời hợp thức hoá sai phạm? Tại sao Quản lý thị trường Bắc Ninh không sắp xếp lịch làm việc để phóng viên phối hợp cùng đi ghi nhận thực tế theo nội dung công văn đề nghị của Tạp chí Thương hiệu và Công luận?

Trước đó, Tạp chí Thương hiệu và Công luận cũng đã có bài viết phản ánh “Cửa hàng An Ú Store Hạ Long bán hàng giả, không nguồn gốc xuất xứ, không tem nhãn tiếng Việt” có địa chỉ tại LK29-30 Shophouse ngã 4 Loong Toong, phường Yết Kiêu, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh khi ngang nhiên bày bán số lượng lớn các sản phẩm không rõ nguồn gốc, không tem nhãn phụ tiếng Việt theo quy định. Ngay sau phản ánh của Thương hiệu và Công luận, Cục Quản lý thị trường Quảng Ninh đã vào cuộc xử lý và ra quyết định xử phạt 50 triệu đồng với sai phạm này, cùng với đó là tịch thu toàn bộ hàng hoá sai phạm về nhãn mác.

Nhãn hiệu hàng hóa là một trong những dấu hiệu giúp người tiêu dùng có thể nhận biết được nguồn gốc xuất xứ và loại sản phẩm được bày bán, lưu hành trên thị trường. Do vậy, pháp luật cũng đã đưa ra những quy định rõ ràng về cách thức gắn nhãn mác sản phẩm đối với từng đối tượng cụ thể tại Nghị định 89/2006/NĐ-CP.
Nhãn hàng hóa bao gồm hai loại là nhãn gốc và nhãn phụ. Nhãn gốc: Đây là nhãn được thể hiện lần đầu được gắn trên bao bì, hàng hóa do các cá nhân, tổ chức sản xuất hàng hóa tự gắn lên đó (được quy định tại khoản 3, Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP). Nhãn phụ cũng tương tự như nhãn gốc được gắn lên trên hàng hóa hoặc bao bì thương phẩm nhưng ngôn ngữ sử dụng phải là tiếng Việt, trên đó nêu rõ những nội dung bắt buộc trên nhãn gốc luật định các cá nhân, tổ chức phải dịch từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt hoặc là những nội dung mà nhãn gốc còn thiếu theo quy định của pháp luật Việt Nam cần phải bổ sung (được quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP). Quy định của pháp luật về việc ghi, sử dụng nhãn phụ: Ngôn ngữ bắt buộc của nhãn phụ là tiếng Việt; các trường hợp bắt buộc phải có nhãn phụ là hàng hóa nhập khẩu vào lãnh thổ Việt Nam: Trong đó bao gồm các hàng hóa mà nhãn gốc chưa thể hiện đủ nội dung bắt buộc; hàng hóa có nhãn gốc sử dụng ngôn ngữ là tiếng nước ngoài.
Theo Nghị định số 43/2017/NĐ-CP và Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định về thông tin in trên nhãn phụ và quy định về tem nhãn hàng hóa nhập khẩu, quy định về xử phạt hành vi vi phạm trong buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, hàng trôi nổi, hàng có dấu hiệu làm nhái, làm giả có thể phạt tiền đến 200 triệu đồng tùy vào mức độ vi phạm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh. Cùng với đó, tại Điều 10, Nghị định số 43/2017/NĐ-CP  quy định nhãn hàng hóa bắt buộc phải thể hiện các nội dung về tên hàng hóa; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa và xuất xứ hàng hóa.
Theo đó, trường hợp không thể thể hiện tất cả nội dung bắt buộc trên nhãn thì các nội dung: Tên hàng hóa; Tên tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; Định lượng; Ngày sản xuất; Hạn sử dụng; Xuất xứ hàng hóa... phải được ghi trên nhãn. Những nội dung bắt buộc khác phải được ghi trong tài liệu kèm theo và trên nhãn hàng hóa phải chỉ ra nơi ghi các nội dung đó. Ngôn ngữ trình bày nhãn hàng hóa, những nội dung bắt buộc thể hiện trên nhãn phải được ghi bằng tiếng Việt (trừ một số quy định khác). Hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam mà trên nhãn chưa thể hiện hoặc thể hiện chưa đủ những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt thì phải có nhãn phụ thể hiện những nội dung bắt buộc bằng tiếng Việt và giữ nguyên nhãn gốc của hàng hóa.
Nội dung ghi bằng tiếng Việt phải tương ứng với nội dung ghi trên nhãn gốc. Như vậy, theo quy định pháp luật hiện hành, đối với sản phẩm là hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài khi lưu hành tại thị trường Việt Nam bắt buộc phải có tem nhãn phụ hay tem nhãn bằng tiếng Việt. Luật pháp hiện hành đã rất cụ thể, thế nhưng hệ thống cửa hàng An Ú chuyên bán sản phẩm cho mẹ bầu và em bé, là những đối tượng rất nhạy cảm về sức khoẻ, tâm lý, cần được bảo vệ trên hết bởi những sản phẩm đảm bảo về nguồn gốc xuất xứ, đảm bảo về chất lượng, phải được cơ quan chức năng thông quan và kiểm soát trước khi bày bán ra thị trường…lại đang “lợi dụng” sự sơ hở của pháp luật và các cơ quan quản lý Nhà nước để bày bán các sản phẩm hàng hoá “vi phạm luật” một cách công khai, cố tình thách thức các quy định.

Nhóm PV