Quyết liệt lập lại thị trường phân bón

28/09/2016, 09:10

THCL Tình trạng phân bón giả, phân bón kém chất lượng tràn lan trên thị trường đang là vấn đề bức xúc lớn trong nông dân, dư luận. Để đẩy lùi vấn nạn này, cần sự quyết liệt từ chính sách đến hành động của các bộ, ban ngành liên quan cũng như sự chung tay của toàn xã hội.

Thị trường méo mó

Theo Cục Hóa chất (Bộ Công thương), thị trường phân bón còn phức tạp, phân bón giả, kém chất lượng, bao bì nhãn mác mập mờ đang làm méo mó thị trường phân bón. Một số tổ chức, cá nhân không giấy phép phép vẫn lén lút sản xuất phân bón, một số đại lý phân phối gây sức ép về giá thành đối với người sản xuất buộc phải giảm chất lượng đầu vào…

Nghị định 202/2013/NĐ-CP, Thông tư 29 và thông tư 41 còn một số hạn chế, chưa theo kịp diễn biến của thị trường gây vướng mắc trong thực hiện: như san chiết, đóng gói phân bón, gia công phân bón, quảng cáo, hội thảo giới thiệu phân bón, khảo nghiệm, phân loại phân bón và phân cấp quản lý. Một số quy định chưa phù hợp với thực tế như yêu cầu về nhân lực đối với các cơ sở sản xuất, quy định việc cấp giấy phép sản xuất đồng thời phân bón vô cơ, phân bón hữu cơ và phân bón khác, quy trình, thủ tục chứng nhận hợp quy, công bố hợp quy kéo dài... Do đã được ban hành trước, một số quy định của Nghị định cũng đã không còn phù hợp với Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 2384/VPCP-KTN ngày 06 tháng 4 năm 2016 của Văn phòng Chính phủ, hiện nay, Bộ Công thương đang phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan có liên quan, Trung ương Hiệp hội Phân bón Việt Nam nghiên cứu, xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 202/2013/NĐ-CP.

Với chính sách thông thoáng của nhà nước, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, số lượng các tổ chức sản xuất, kinh doanh phân bón rất lớn với quy mô, loại hình hoạt động rất khác nhau, sản phẩm đa dạng phong phú. Trong khi đó, lực lượng quản lý còn mỏng cả về nhân lực, phương tiện và kinh phí hoạt động nên công tác quản lý phân bón còn gặp nhiều khó khăn.

Trên thực tế đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm quy định về chứng nhận hợp quy chất lượng phân bón, trong đó, các tổ chức đánh giá sự phù hợp, vốn được coi là cánh tay nối dài của cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát chất lượng có nhiều vi phạm trong hoạt động thử nghiệm, chứng nhận chất lượng phân bón.

Ngoài ra, hoạt động thông tin, phổ biến về công tác quản lý phân bón còn hạn chế, dẫn đến những cách hiểu sai lệch, không sát thực về công tác quản lý nhà nước, gây hoang mang trong dư luận, cho người sử dụng.

Thị trường phân bón còn nhiều phức tạp, nạn phân bón giả, kém chất lượng ảnh hưởng đến năng xuất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, gây hoang mang và thiệt hại cho không ít bà con nông dân; làm nản lòng các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh làm ăn chân chính…

Cần sự chung tay

Để giải quyết những khó khăn, tồn tại, không chỉ riêng Bộ Công thương, Bộ Nông nghiệp và PTNN hay bộ, ngành, hiệp hội nào đứng riêng để tự giải quyết, tháo gỡ mà cần sự chung tay phối hợp của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, hiệp hội dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Nhà nước.

Qua chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, ý kiến của các đơn vị tham gia Hội thảo, Ban Tổ chức đã tổng hợp và đề xuất một số giải pháp nhằm “Lập lại trật tự thị trường phân bón” với những nội dung cụ thể như sau:

Tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định quản lý quy định tại Nghị định 202/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ về quản lý phân bón và các quy định liên quan; Kiên quyết loại bỏ những tổ chức, cá nhân sản xuất phân bón không có Giấy phép; Xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về chất lượng phân bón, làm giả, làm nhái, làm kém chất lượng;

Sớm hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 202/2013/NĐ-CP ngày 27 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ về quản lý phân bón để trình Chính phủ ban hành trong năm 2016; Ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư 29 và Thông tư 41 áp dụng ngay sau khi Nghị định 202 sửa đổi, bổ sung có hiệu lực; ban hành các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia ngay trong năm 2016, tạo khung pháp lý về quản lý chất lượng phân bón;

Triển khai sâu rộng, có hiệu quả Chương trình phối hợp số 17-CTPH/HND-MTTQ-BNN&PTNT-BCT ngày 17/7/2014 phối hợp giám sát việc thực hiện pháp luật về sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp giai đoạn 2014 – 2019 giữa Hội Nông dân Việt Nam, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Công Thương;

Thực hiện tốt Kế hoạch số 01/KH-BCĐ389 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về tăng cường chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh chống sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu trái phép phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc và chất cấm dùng trong chăn nuôi, chế biến thực phẩm;

Triển khai có hiệu quả Chương trình Phân bón giả tác hại thật do Ban Chỉ đạo 389 trung ương, Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương cùng Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí phối hợp thực hiện. Kế hoạch tăng cường công tác quản lý phân bón vô cơ năm 2016- 2017 đã được Bộ Công Thương ban hành;

Trung ương Hiệp hội phân bón tiếp tục làm đầu mối phối hợp với các bộ, ngành báo cáo Chính phủ và Quốc hội đề xuất sửa đổi Luật Thuế GTGT để đưa phân bón là mặt hàng chịu thuế GTGT với mức thuế suất phù hợp.

Về công tác quản lý: Nghiên cứu để phân cấp quản lý sản xuất phân bón cho các Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để phát huy tối đa vai trò, nguồn lực của các cơ quan chuyên môn tại địa phương trong công tác quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh phân bón trên địa bàn;

Đầu tư nghiên cứu nâng cao hiệu quả sử dụng các loại phân bón hiện có làm tăng giá trị sử dụng, giá trị gia tăng cao đối với các phân đơn, phân hỗn hợp đa lượng, trung lượng, vi lượng; các loại phân bón chứa các chất điều hòa sinh trưởng, chất làm tăng khả năng miễn dịch cho cây trồng, phù hợp với nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao;

Đẩy mạnh công tác quản lý thị trường phân bón, khuyến khích các nhà sản xuất có các biện pháp bảo hộ thương hiệu, quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm phân bón;

Tăng cường công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành, Hiệp hội, doanh nghiệp để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến nhằm nâng cao ý thức của cộng đồng, ngăn chặn việc sản xuất, kinh doanh phân bón giả, phân bón kém chất lượng; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm về chất lượng phân bón nhằm sớm “Lập lại trật tự thị trường phân bón” như mục tiêu mà Hội thảo đã đề ra.

Hà Thu