Thông tin được nêu tại Hội nghị Phát triển giống thủy sản do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức ngày 19/12, nhằm tổng kết kết quả giai đoạn 2024 - 2025 và định hướng chiến lược cho năm 2026.
Theo ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, giai đoạn 2024 - 2025, ngành nuôi trồng thủy sản chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu, chi phí đầu vào và logistics tăng cao, thị trường tiêu thụ chững lại, cùng các rào cản kỹ thuật, thương mại ngày càng khắt khe. Trong bối cảnh đó, con giống tiếp tục được xác định là yếu tố then chốt, quyết định hiệu quả sản xuất và khả năng tăng trưởng bền vững của toàn ngành.
Thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, ô nhiễm môi trường và các đợt bão lớn tiếp tục ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, Ủy ban châu Âu duy trì cảnh báo “thẻ vàng” đối với thủy sản khai thác của Việt Nam; nhiều thị trường nâng tiêu chuẩn nhập khẩu, trong khi một số chính sách thuế mới của Mỹ đầu năm 2025 làm gia tăng sức ép cạnh tranh, tác động trực tiếp đến sản xuất và tiêu thụ con giống.
Dù đối mặt nhiều khó khăn, ngành nuôi trồng thủy sản vẫn duy trì tăng trưởng nhờ các chương trình nghiên cứu, chọn tạo giống quy mô lớn. Từ năm 2010 đến nay, ngân sách nhà nước đã đầu tư gần 900 tỷ đồng cho 271 nhiệm vụ khoa học – công nghệ, tập trung vào chọn tạo giống có tốc độ tăng trưởng nhanh, khả năng kháng bệnh cao. Nổi bật là đàn cá tra thế hệ G5 có tốc độ tăng trưởng cao hơn 15,4% so với thế hệ G4; các nghiên cứu xác định chỉ thị phân tử liên quan đến tính trạng kháng bệnh gan thận mủ.
Trong lĩnh vực tôm nước lợ, Việt Nam đã chủ động sản xuất tôm sú giống thế hệ G7 và tôm chân trắng thế hệ G8 - G9; tôm sú bố mẹ chọn giống trong nước đạt sức sinh sản từ 800.000 - 1.200.000 ấu trùng mỗi lần đẻ. Các viện nghiên cứu đã làm chủ công nghệ sản xuất giống cho 23 loài cá biển giá trị cao; đồng thời sản xuất thành công hàng triệu con giống nhuyễn thể tam bội và tứ bội. Riêng cá nước lạnh, năm 2025 sản xuất khoảng 6 triệu con giống, đáp ứng trên 40% nhu cầu cá tầm trong nước.
Công tác quản lý chất lượng giống tiếp tục được tăng cường. Trong năm qua, cơ quan chức năng đã phát hiện, tiêu hủy 3 lô tôm giống nhập khẩu dương tính với bệnh IHHNV và WSD, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Tuy nhiên, hạ tầng kỹ thuật tại nhiều vùng sản xuất giống đã xuống cấp; cơ chế, chính sách về đất đai và vốn chưa đủ mạnh để thu hút nguồn lực xã hội.
Thời gian tới, ngành thủy sản xác định ưu tiên hiện đại hóa hạ tầng vùng sản xuất giống tập trung, ứng dụng hệ thống lọc tuần hoàn, cảm biến giám sát môi trường tự động; đẩy mạnh chuyển đổi số thông qua hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về giống và thức ăn thủy sản, triển khai truy xuất nguồn gốc điện tử.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến yêu cầu các đơn vị, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp phát triển giống thủy sản; tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng, kiểm soát dịch bệnh, xử lý nghiêm vi phạm; đồng thời ưu tiên nguồn lực cho nghiên cứu, đầu tư hạ tầng và liên kết chuỗi nhằm nâng cao sức cạnh tranh, phát triển bền vững ngành thủy sản.
Hậu Thạch (t/h)
