Thông tin được Công ty Văn hóa sáng tạo Trí Việt - First News công bố tại buổi họp báo "Công bố bằng chứng tiếp tay tiêu thụ sách giả, sách lậu vi phạm pháp luật trên Shopee, Lazada, Sendo" tổ chức sáng 18-6 tại TP HCM.
Theo First News, sách giả được các "trùm" in lậu chất lượng kém được tiêu thụ công khai và trực tiếp trên không gian mạng với số lượng không thể thống kê được. "Sách giả hiện nay đã đạt tới trình độ gần như sách thật, chỉ có những người trong nghề mới phát hiện được. Tuy vậy, khâu đọc lỗi chính tả có sai sót nhiều. Một số sách về sơ cấp cứu, tra cứu thuốc, chữa bệnh y học thì sai nội dung, vô cùng nguy hiểm đến sức khỏe hay tính mạng" - đại diện First News cho hay.
First News cho biết đã phát hiện các sàn TMĐT bán sách giả từ khá lâu, đã gửi cảnh báo nhiều lần đến tất cả các sàn nhưng dường như không được quan tâm. Các sàn này phản hồi rằng chỉ cho thuê cửa hàng và không chịu trách nhiệm ai bán sách giả hay bất cứ hàng hóa giả khác.
First News công bố chính đơn vị này đã đặt 128 đơn hàng mua sách ngẫu nhiên trên tất cả các sàn, công ty TMĐT bán sách online và kết quả tất cả 128 đơn hàng ngẫu nhiên đó đều là sách in lậu, sách giả.
Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc First News, cho biết nguyên nhân khiến sách giả có "đất" tiêu thụ trên không gian mạng là bởi khi truy cập vào sàn TMĐT, khách hàng luôn chọn sản phẩm được giảm giá nhiều nhất. "Chúng tôi có 1.000 đầu sách nhưng phải đương đầu với 3.000 đầu sách in lậu của chính mình, không thể một mình chiến đấu lại" - ông Phước chia sẻ.
Có mặt tại họp báo, đại diện công ty Fahasa cũng phản ánh nếu như trước đây sách giả chỉ được bán tại một số cửa hàng cố định, có thể cảnh báo độc giả không mua tại các địa chỉ đó, thì hiện nay, độc giả mua nhầm rất nhiều trên các trang TMĐT có thương hiệu. Việc này gây ra nhiều thiệt hại cho Fahasa.
Theo ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, hành vi in giả và buôn bán sách giả được coi là vi phạm pháp luật hình sự. Do đó, cuộc đấu tranh chống lại sách giả cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà xuất bản, đơn vị làm sách, cơ quan chức năng, luật sư…
Luật sư Châu Huy Quang nhìn nhận luật pháp về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đã rất đầy đủ. Tuy nhiên, vấn đề thực thi qua nhiều năm không có sự cải thiện, thiếu sự phối hợp của các cơ quan liên quan. "Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có một chương quan trọng bảo hộ quyền tác giả, thực thi vấn đề sở hữu trí tuệ. Chúng ta đã có cam kết nhưng cần "nội địa hóa" cam kết sao cho có hiệu quả lại là vấn đề còn cần bàn tới nhiều" - ông Quang nhận xét.
Nhiều ý kiến cho rằng luật cần điều chỉnh theo hướng có quy định và chế tài xử lý mạnh tay hơn bởi tình trạng làm giả sách đã đến mức báo động, ảnh hưởng lớn đến uy tín của người làm sách.
Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng Cục Quản lý thị trường - Bộ Công Thương, cho biết quy định về hoạt động TMĐT đã nêu rõ trách nhiệm của sàn TMĐT trong việc để xảy ra hoạt động bán hàng lậu, hàng giả. Theo đó, tùy mức độ, sàn TMĐT phải có biện pháp gỡ bỏ, khóa tài khoản... đối với các gian hàng sai phạm. Về phía quản lý thị trường, cơ quan này cũng đã phối hợp với các cơ quan ngành văn hóa có biện pháp phát hiện, bắt giữ, xử lý các vụ in ấn sách lậu.
Nhà sách Bảo Trang đăng ký gian hàng trên Sendo nhưng thừa nhận bán sách lậu - Ảnh: NLĐ
Trước đó, cuối năm 2018, khách hàng C.M (ở quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) bức xúc cho biết đã mua phải 1 cuốn sách kém chất lượng tại một gian hàng trên sàn TMĐT Sendo. Cuốn sách được mua có mã #14229918353 tại hiệu sách Bảo Trang với giá 55.000 đồng. "Tôi mua vào ngày Black Friday nên nghĩ được cửa hàng giảm giá, trong khi giá bìa là 110.000 đồng. Sau khi nhận sách, tôi phát hiện sách in chất lượng rất kém, mực mờ, giấy mỏng" - anh M. cho biết.
Sau đó, anh M. gọi điện phản ánh với hiệu sách Bảo Trang theo số điện thoại được cung cấp trên Sendo thì cửa hàng này thừa nhận bán sách lậu. Số sách này được mua trôi nổi trên thị trường về bán lại kiếm lời. Cửa hàng này ngỏ ý muốn đền bù cho anh M. bằng cách… gửi mã thẻ cào điện thoại.
Theo thông tin đăng ký trên Sendo, cửa hàng sách này ở khu vực Mỹ Đình, TP Hà Nội nhưng chỉ có số nhà chứ không có tên đường. Hiệu sách Bảo Trang thừa nhận không có cửa hàng bán sách trên thực tế, địa chỉ đăng ký trên Sendo.vn là không chính xác, nói cách khác là địa chỉ "ma".
Việt Trinh (T/h)
