Theo nội dung dự thảo, các xe ô tô nhập khẩu hoặc tạm nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng, tài sản di chuyển phải thuộc các chủng loại, nhãn hiệu và hãng sản xuất được liệt kê trong Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô đã được cấp cho doanh nghiệp theo quy định tại Nghị định 116/2017/NĐ-CP. Trường hợp xe đã qua sử dụng sẽ phải tuân thủ các quy định liên quan đến pháp luật ngoại thương.
Đáng chú ý, việc nhập khẩu, tạm nhập khẩu các loại xe nêu trên phải được thực hiện thông qua các doanh nghiệp có Giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo đúng quy định. Tổ chức, cá nhân muốn nhập khẩu ô tô theo hình thức quà tặng, quà biếu, tài sản di chuyển phải ủy quyền cho các doanh nghiệp này thực hiện thủ tục nhập khẩu.
Bộ Công Thương cho rằng đây là biện pháp quản lý cần thiết nhằm hạn chế tình trạng nhập khẩu xe đã qua sử dụng không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, môi trường và an toàn giao thông. Bên cạnh đó, các xe ô tô nhập khẩu, không phân biệt mục đích thương mại hay phi thương mại, cần được bảo hành và bảo dưỡng đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất tại các cơ sở dịch vụ có mặt trên lãnh thổ Việt Nam, đồng thời đáp ứng các quy chuẩn về an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hiện hành.
Việc giao cho các doanh nghiệp đã được cấp phép nhập khẩu ô tô thực hiện các thủ tục nhập khẩu theo ủy quyền sẽ đảm bảo quy trình nhanh gọn, đúng quy định do các đơn vị này đã quen thuộc với các bước triển khai. Đồng thời, cách làm này cũng tạo sự nhất quán trong công tác quản lý giữa các hình thức nhập khẩu thương mại và phi thương mại.
Bộ Công Thương nhấn mạnh, để đảm bảo hiệu quả quản lý, chính sách áp dụng đối với xe nhập khẩu theo hình thức quà biếu, quà tặng hay tài sản di chuyển sẽ không thực hiện phân cấp, phân quyền mà phải được triển khai thống nhất thông qua các thương nhân đã có giấy phép kinh doanh nhập khẩu ô tô theo quy định hiện hành. Các quy định này cũng nhằm tạo điều kiện thúc đẩy phát triển ngành sản xuất ô tô trong nước, hạn chế việc nhập khẩu ồ ạt xe không khuyến khích.
Về mặt thủ tục, ngoài hồ sơ nhập khẩu theo quy định của Luật Hải quan, các doanh nghiệp nhập khẩu phải nộp thêm tài liệu chứng minh nguồn gốc xe là quà biếu, quà tặng hoặc tài sản di chuyển, cùng với văn bản ủy quyền nhập khẩu của tổ chức, cá nhân liên quan.
Bộ Công Thương cảnh báo, cần có cơ chế giám sát chặt chẽ đối với hình thức nhập khẩu theo diện tài sản di chuyển, tránh tình trạng lợi dụng chính sách để đưa xe về nước với mục đích kinh doanh, dưới danh nghĩa cá nhân học tập, làm việc hay công tác ở nước ngoài trở về.
Chính sách quản lý nhập khẩu lần này tiếp tục khẳng định mục tiêu hạn chế gia tăng đột biến lượng ô tô nhập khẩu không vì mục đích thương mại, đặc biệt là trong bối cảnh ô tô là mặt hàng không nằm trong danh mục khuyến khích nhập khẩu. Việc siết quy định cũng nhằm giảm thiểu tình trạng gian lận, né tránh quy định của Nghị định 116/2017/NĐ-CP, đảm bảo sự minh bạch và lành mạnh cho thị trường.
Bộ Công Thương đề xuất chính sách quản lý mới phải được áp dụng thống nhất và xuyên suốt, không phân biệt xe nhập khẩu thương mại hay phi thương mại, nhằm đảm bảo sự đồng bộ trong điều hành mặt hàng ô tô trên cả nước.
Phương Thảo (t/h)
