Tăng trưởng kinh tế vẫn có thể đạt mục tiêu đề ra

Trong sáu tháng đầu năm 2014, các yếu tố tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu tuy chưa đạt mức tăng trưởng cao, nhưng mức tăng của quý sau đã cao hơn quý trước. Cụ thể, về tiêu dùng, sáu tháng đầu năm 2014 tăng 5,19%  so cùng kỳ năm 2013, cao hơn mức tăng của cùng kỳ các năm 2011, 2012. GDP quý I và II năm nay cũng tăng khá cao và tính chung sáu tháng tăng gần 5,2% so cùng kỳ năm 2013.

Theo Vụ trưởng Hệ thống Tài khoản quốc gia (Tổng cục Thống kê) Hà Quang Tuyến, về đầu tư, vốn đầu tư toàn xã hội tăng 8,2%, trong đó tăng khá từ vốn tín dụng theo kế hoạch Nhà nước (33,3%), vốn vay từ các nguồn khác của khu vực Nhà nước (45,3%) vốn đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) từ vốn tự có (22,6%). Đáng chú ý là tỷ lệ vốn đầu tư/ GDP của thời kỳ này tuy vẫn chiếm 30,1% như hai năm gần đây, nhưng đã giảm khoảng 10 điểm phần trăm so năm 2011 trở về trước. Về xuất khẩu, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa tăng 14,9%. Xuất siêu hàng hóa 1,32 tỷ USD, trong đó khu vực FDI là 8,53 tỷ USD. Tuy nhiên, tiêu dùng, đầu tư và xuất khẩu là các yếu tố của cầu cuối cùng, trong bối cảnh nền kinh tế của nước ta không chỉ cầu yếu tố mà cung còn yếu hơn, nên các yếu tố của cầu không thật sự lan tỏa đến sản xuất và tăng trưởng kinh tế. khi can thiệp vào các yếu tố này chỉ làm tăng thâm hụt thương mại và giá cả. Đây là vấn đề cần được cân nhắc khi xây dựng các cơ chế, chính sách về tăng tổng cầu.

Liên quan đầu tư, theo báo cáo nợ công mà Bộ Tài chính công bố, tỷ lệ nợ so GDP tăng thêm khoảng 3-4% trong mấy năm gần đây. Ở góc độ cân đối giữa khả năng tiết kiệm và nhu cầu đầu tư, theo ông Hà Quang Tuyến, Năm 2013, tỷ lệ tiết kiệm và đầu tư so GDP gần tương đương nhau, khoảng 30%. Tuy nhiên, tính toán chi tiêu tiết kiệm ( thu nhập quốc gia khả dụng NDI – tiêu dùng cuối cùng) thì bao gồm cả lượng kiều hối khoảng 11 tỷ USD. Nếu không có lượng kiều hối này thì tỷ lệ tiết kiệm nội địa/ GDP chỉ xấp xỉ 20%. Vì vậy, chúng ta đã phải đi vay nguồn lực bên ngoài để bù vào thiếu hụt so nhu cầu trong nước về đầu tư, trả nợ gốc và trả lãi. Như năm nay, theo  kế hoach vay và trả nợ mà Chính phủ đã phê duyệt, chúng ta dành đến 70.000 tỷ đồng trong số 367.000 tỷ đồng vay mới, tức gần 20%, để thực hiện “ đảo nợ”.

Mặt khác, thu ngân sách Nhà nước so GDP bình quân năm thời kỳ 2006-2010 là 25,5%, giảm xuống còn 23,5% ở thời kỳ 2011-2013, trong sáu tháng đầu năm 2014 là 22,6%. Tuy nhiên, xét về quy mô và cơ cấu thu thì thu ngân sách Nhà nước theo hướng tích cực. Thời kỳ trước đây, ngân sách Nhà nước chủ yếu dựa vào nguồn thu từ dầu thô, xuất, nhập khẩu. Tuy nhiên, khai thác dầu thô có xu hướng giảm trong những năm gần đây,  do vậy thu từ dầu thô sẽ không tăng nếu giá dầu thô trên thế giới không tăng. Những năm gần đây, nguồn thu trong nước tăng cả quy mô và cơ cấu. Thu từ trong nước chiếm tỷ lệ tăng dần: bình quân năm thời kỳ 2006-2010 chiếm 58,3% tổng thu, tăng lên 65,1% thời kỳ 2011-2013, riêng năm 2013 chiếm 67% tổng thu, sáu tháng đầu năm 2014 chiếm 68% tổng thu. Điều đó chứng tỏ sản xuất, kinh doanh trong nước đạt được những thành tựu quan trọng, đóng góp vào ổn định nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, thời gian qua, do tăng trưởng kinh tế đạt thấp cùng với việc Chính phủ Thông qua sử dụng công cụ ưu đãi thuế nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện tốt nhất cho các DN vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất, nên thu ngân sách đạt thấp và không đáp ứng đủ nhu cầu chi.

Nên khuyến nghị chính sách từ Tổng cục Thống kê, ông Hà Quang Tuyến cho rằng, đầu tư vẫn đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, thí dụ như thời kỳ 2011-2013 đóng góp tới 56%. Vì vậy, nếu phải tiết giảm đầu tư công thì cần phải khuyến khích, động viên tăng đầu tư của các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước để bảo đảm được tỷ lệ đầu tư so GDP khoảng 30%. Về tăng trưởng kinh tế, cần chú trọng chính sách kích thích tăng tổng cung, nhưng phải trên cơ sở tăng năng suất các nhân tố tổng hợp chứ không phải từ tăng đầu tư. Muốn vậy, trong điều hành nền kinh tế cần làm tốt các giải pháp để phát triển sản xuất, kinh doanh. Một trong những vấn đề quan trọng là cải cách thể chế kinh tế; cấu trúc lại nền kinh tế, từ cấu trúc sản xuất về ngành, vùng, sản phẩm đến cấu trúc về sở hữu; sớm ban hành Luật Doanh nghiệp (sửa đổi); kiểm soát và nâng cao hiệu quả đầu tư,có các chính sách giảm lãi suất, giảm các thủ tục hành chính rườm rà…

Theo Ông Hà Quang Tuyến, để đạt mục tiêu kế hoạch về tăng trưởng kinh tế cả năm 2014 là 5,8% thì sáu tháng cuối năm phải tăng 6,25%. Nhìn lại lịch sử, từ năm 2011 trở về trước, tăng trưởng kinh tế của sáu tháng cuối năm đã từng được mức cao hơn 6,25% Nhưng năm 2012 mức tăng còn 5,49% và năm 2013 chỉ đạt 5,82%. Đối với năm 2014, quý I và tháng 4 tình hình sản xuất , kinh doanh đạt khá, tăng trưởng kinh tế theo hướng phục hồi. Tuy nhiên, sự kiện Biển Đông có tác động đến tăng trưởng của ngành du lịch: Cụ thể, tháng 6-2014, Khách quốc tế đến Việt Nam giảm 20% so tháng trước, trong đó khách từ Trung Quốc đại lục giảm 30%; tiếp theo đó là ảnh hưởng đến các ngành vận tải, khách sạn, nhà hàng, thương mại bán lẻ làm cho mức tăng trưởng thấp hơn cùng kỳ năm 2013…

Đặt nền kinh tế Việt Nam năm 2014 trong bối cảnh của những tác động ảnh hưởng trên đây thì nửa cuối năm 2014 khó đạt được mức tăng trưởng 6,25% và cả năm khó đạt mục tiêu tăng trưởng 5,8%  do QH đề ra. Tuy vậy, có thể kỳ vọng, khi tổng cầu ngưng trệ hoặc FDI giảm, thậm chí xuất, nhập khẩu cũng giảm, nếu Việt Nam có giải pháp đột phá trong điều hành và chính sách để tạo thêm nguồn lực thay thế kịp thời lượng thiếu hụt này, thì tăng trưởng kinh tế vẫn có thể đạt mục tiêu đề ra.

Theo Thời Nay