Tác dụng của chất béo?
Chất béo là một trong ba nhóm dinh dưỡng đa lượng cùng với tinh bột và protein. Đây là nguồn năng lượng dự trữ chính của cơ thể, cung cấp năng lượng gấp ba lần so với glucose.
Bên cạnh đó, chất béo còn giữ nhiều vai trò quan trọng như: Hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu vitamin ( A, D, E, K chỉ tan trong chất béo); Bảo vệ hệ thần kinh như lớp vỏ myelin của dây thần kinh có tới 80% là chất béo; Sản xuất hormone (trong đó có estrogen và testosterone, cần chất béo để tổng hợp).
Ngoài ra, chất béo còn duy trì nhiệt độ cơ thể: Lớp mỡ dưới da giúp giữ ấm và bảo vệ cơ quan nội tạng và tăng cường miễn dịch, làm lành vết thương: Các axit béo thiết yếu tham gia vào quá trình đông máu và chữa lành tổn thương.
Thiếu chất béo: Cơ thể sẽ ra sao?
Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu chất béo, nhiều quá trình sinh học sẽ bị ảnh hưởng như:
- Nguy cơ tim mạch: Tỷ lệ mỡ cơ thể quá thấp có thể gây nhịp tim chậm, rối loạn nhịp và thậm chí đột tử.
- Mất năng lượng: Không có chất béo dự trữ, cơ thể nhanh chóng rơi vào mệt mỏi, giảm khả năng vận động và tập luyện.
- Dễ cảm thấy lạnh: Chất béo ít khiến cơ thể khó giữ nhiệt, kèm nguy cơ rối loạn tuyến giáp.
- Khó hồi phục cơ bắp: Lượng glycogen trong cơ và gan suy giảm, khiến cơ thể phục hồi chậm sau luyện tập.
- Luôn đói: Nồng độ hormone leptin giảm, làm tăng cảm giác thèm ăn. 
- Suy giảm khả năng sinh sản: Nam giới thiếu chất béo dễ giảm testosterone, nữ giới dễ rối loạn kinh nguyệt.
- Suy yếu miễn dịch: Cortisol tăng cao, dễ nhiễm vi khuẩn, virus.
- Khó tập trung: Thiếu axit béo thiết yếu trong não dẫn đến giảm sự tỉnh táo và trí nhớ.
- Da khô, kém mịn: Cơ thể mất khả năng duy trì độ ẩm cho da, dễ bong tróc và lão hóa sớm.
Nên bổ sung chất béo thế nào cho hợp lý?
Theo khuyến nghị của các chuyên gia dinh dưỡng, chất béo nên chiếm khoảng 25-30% tổng năng lượng hàng ngày. Trong đó, chất béo bão hòa không vượt quá 10%, còn lại nên là chất béo không bão hòa từ dầu thực vật, các loại hạt, cá béo…
Chế độ ăn kiêng không chất béo hoặc quá ít chất béo không được khuyến khích. Giải pháp tốt nhất là giảm chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, đồng thời bổ sung chất béo lành mạnh để duy trì cân nặng và sức khỏe.
Để bổ sung chất béo lành mạnh, có thể duy trì thói quen ăn cá béo như: Cá hồi, cá thu hoặc cá mòi 2–3 lần mỗi tuần nhằm cung cấp axit béo omega-3 tốt cho tim mạch và não bộ. Các loại hạt như: Óc chó, hạt điều, hạt lanh hay hạt chia cũng là nguồn chất béo không bão hòa dồi dào, có thể dùng làm bữa phụ hoặc rắc lên salad, sữa chua.
Ngoài ra, dầu thực vật như dầu olive, dầu mè, dầu hạt cải nên được ưu tiên trong chế biến món ăn thay cho mỡ động vật. Kết hợp một ít chất béo trong bữa ăn, chẳng hạn thêm dầu olive vào rau luộc hay salad, cũng giúp cơ thể hấp thu tốt hơn các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
Có thể thấy, chất béo không phải “kẻ thù” mà là dưỡng chất thiết yếu. Ăn uống cân bằng, chọn nguồn chất béo tốt sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai và phòng ngừa bệnh tật.
PV (t/h)
