Đặc biệt, nguồn vốn ngân sách địa phương ghi nhận tỷ lệ giải ngân cao lên tới 58,3%, tăng 18,3% so với cùng kỳ năm 2024, cho thấy vai trò chủ động và quyết liệt từ phía địa phương trong triển khai đầu tư công.
Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, trong tổng số 42 bộ, ngành, chỉ có 7 đơn vị đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung của cả nước, trong khi có tới 35 đơn vị dưới mức bình quân. Về phía địa phương, mới có 19 tỉnh, thành phố đạt kết quả tốt, còn lại 15 địa phương vẫn đang chậm so với kỳ vọng.
Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc điều chỉnh mô hình chính quyền địa phương hai cấp, khiến nhiều thủ tục hành chính bị chậm trễ. Đặc biệt, nhiều xã, phường - nơi được giao làm chủ đầu tư thiếu nhân sự có chuyên môn, khiến việc mở tài khoản Kho bạc, hoàn thiện hồ sơ giải ngân bị đình trệ.
Ngoài ra, có các nguyên nhân khác như: Nhiều đơn vị chưa kịp phân bổ nguồn vốn bổ sung từ tăng thu ngân sách trung ương 2024. Vướng mắc cơ chế, chính sách, nhất là trong lĩnh vực định giá đất, giải phóng mặt bằng, điều chỉnh kế hoạch đầu tư. Những khó khăn trong tổ chức thực hiện từ công tác giải phóng mặt bằng, thủ tục ODA, biến động giá vật liệu, đến thời tiết bất lợi…
Với những nguyên nhân đó, báo cáo của Bộ Tài chính cũng chỉ ra, tỷ lệ giải ngân tháng 8 tại các địa phương có xu thế chậm lại so với tháng 7. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cần các giải pháp mạnh hơn trong 4 tháng cuối năm, nếu muốn đạt mục tiêu giải ngân 100% vào cuối năm 2025.
Từ thực tế đó, Chính phủ và Bộ Tài chính đã chủ động điều chỉnh kế hoạch giải ngân, yêu cầu các đơn vị có đề xuất điều chỉnh giảm vốn phải chịu trách nhiệm trước Thủ tướng về tính chính xác và khả năng thực thi. Cùng với đó, các chính sách phân cấp, phân quyền cũng đang được rà soát để tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn trong triển khai thực tế.
Giải ngân đầu tư công không chỉ là vấn đề tài chính, mà là yếu tố then chốt tạo ra công ăn việc làm, kích thích tăng trưởng, cải thiện hạ tầng, đảm bảo an sinh và phát triển bền vững. Với sự chỉ đạo sát sao từ Chính phủ, sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, sự chung tay của từng địa phương, từng dự án, mốc giải ngân 100% đang được kỳ vọng sẽ hoàn thành để năm 2025 không chỉ là năm đầu tư tăng tốc, mà còn về đích trọn vẹn.
Để đảm bảo tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, góp phần thúc đẩy tăng trưởng cả năm đạt 8% trở lên, các bộ, ngành, địa phương đang đưa ra các giải pháp và quyết tâm thực hiện trong những tháng còn lại của năm.
Hiện, Bộ Tài chính đang đề nghị các bộ, ngành, địa phương khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 (bao gồm kế hoạch vốn giao đầu năm, kế hoạch giao bổ sung nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia và vốn ngân sách trung ương bổ sung từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2024) đến hết ngày 30/9/2025 theo quy định, đảm bảo kịp thời giải ngân trong những tháng cuối năm.
Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương chủ động xây dựng kế hoạch và chỉ tiêu giải ngân, yêu cầu chủ đầu tư báo cáo tiến độ giải ngân theo từng tháng, quý; kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh của từng dự án, phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đến hết quý III tối thiểu đạt 60% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cả năm 2025 đạt 100%.
Tuấn Ngọc (t/h)
