Năm 2024, tình hình tội phạm tuy được kiềm chế, nhưng tính chất ngày càng phức tạp. Các tranh chấp về dân sự, hôn nhân gia đình, khiếu kiện hành chính liên quan đến hoạt động quản lý Nhà nước về đất đai có nhiều khó khăn, phức tạp và có phần gay gắt. Trong khi đó, cơ quan tòa án vừa phải làm tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ, việc, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp vừa phải tinh giản biên chế, nên việc thực hiện nhiệm vụ được giao rất nặng nề.
Song với tinh thần nỗ lực, quyết tâm cao, Ban Cán sự Đảng, lãnh đạo Tòa án Nhân dân tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, phát huy tinh thần, trí tuệ, trách nhiệm cao của tập thể, cán bộ, công chức trong thực hiện nhiệm vụ được giao và đạt nhiều kết quả tích cực.
Theo đó, tỷ lệ giải quyết các loại án tính chung toàn tỉnh đạt chỉ tiêu đề ra; chất lượng giải quyết, xét xử các loại án tiếp tục nâng lên, chưa có trường hợp nào kết oan người không phạm tội. Hoạt động tranh tụng tại phiên tòa ngày càng được tăng cường và thực chất; đã khắc phục được tình trạng để án quá hạn luật định, án tuyên không rõ ràng. Việc xử phạt tù nhưng cho hưởng án treo được xem xét, giám sát chặt chẽ hơn, nhất là các bị cáo phạm tội tham nhũng, kinh tế.
Cụ thể, tổng số vụ, việc sơ thẩm và phúc thẩm tòa án hai cấp phải giải quyết trong năm là 13.249 vụ, việc, tăng so với cùng kỳ năm trước. Tòa đã giải quyết, xét xử 11.961 vụ, việc các loại; tỷ lệ giải quyết chung đạt 90,2%. Số vụ, việc còn lại hầu hết mới thụ lý, đang trong thời hạn giải quyết.
Trong số vụ, việc được giải quyết, tòa án hai cấp đã xét xử 2.726 vụ án hình sự với 5.409 bị cáo trong số 2.785 vụ, 5.598 bị cáo được thụ lý, đạt tỷ lệ giải quyết 97,8%. Chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án hình sự tiếp tục được nâng lên. Không có trường hợp nào xét xử oan, không bỏ lọt tội phạm. Hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi và nhân thân của người phạm tội trong từng vụ án, đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình hiện nay.
Trong công tác giải quyết, xét xử các vụ, việc dân sự, hôn nhân - gia đình, kinh doanh thương mại, hành chính, tòa án hai cấp trong tỉnh đã quan tâm rà soát các trường hợp đang tạm đình chỉ để tiếp tục xem xét, giải quyết. Công tác hòa giải, hướng dẫn, giải thích pháp luật cho các bên đương sự tiếp tục được chú trọng và thực hiện có hiệu quả, qua đó góp phần giải quyết nhanh chóng vụ việc, đồng thời củng cố mối đoàn kết trong nội bộ Nhân dân.
Cũng trong năm 2024, Tòa án Nhân dân tỉnh đã xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho 8.947 phạm nhân (không xét giảm án đối với 18 phạm nhân); tha tù trước thời hạn có điều kiện cho 110 phạm nhân (không xét tha tù trước thời hạn đối với 15 phạm nhân); rút ngắn thời gian thử thách của án treo 532 bị án; giảm thời hạn cải tạo không giam giữ 4 bị án; miễn án phí tiền phạt 8 bị án.
Với những kết quả đạt được trong năm, nhiều tập thể, cá nhân của tòa án hai cấp đã được tặng thưởng nhiều danh hiệu, phần thưởng của Đảng, Nhà nước các cấp trao tặng. Trong đó Tòa án Nhân dân TP Thanh Hóa đã được tặng Cờ thi đua của Chính phủ; hai đơn vị tòa án cấp huyện được tặng Cờ thi đua Tòa án Nhân dân; 2 cá nhân đạt danh hiệu Thẩm phán Giỏi và Thẩm phán tiêu biểu của Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao...
Cũng tại hội nghị, Tòa án Nhân dân tỉnh đã phát động phong trào thi đua yêu nước trong Tòa án Nhân dân hai cấp với chủ đề: Cán bộ, công chức, người lao động Tòa án Nhân dân hai cấp tỉnh Thanh Hóa đoàn kết, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính, đổi mới, vượt khó thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác năm 2025.
Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Nga, Tỉnh ủy viên, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh đã nhiệt liệt biểu dương thành tích đạt được của tòa án hai cấp trong năm 2024. Đồng thời nhấn mạnh, nhiệm vụ đặt ra trong năm 2025 là rất nặng nề và không ít khó khăn, thách thức, đòi hỏi tinh thần nỗ lực, quyết tâm rất cao của tập thể cán bộ, công chức ngành tòa án.
Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh đề nghị tòa án hai cấp trong tỉnh tiếp tục triển khai sâu rộng, toàn diện, quyết liệt các giải pháp nâng cao chất lượng xét xử của Tòa án Nhân dân tối cao. Trong xét xử các vụ án hình sự phải tiếp tục bảo đảm nghiêm minh, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Việc xử phạt tù nhưng cho hưởng án treo, áp dụng hình phạt khác không phải là hình phạt tù phải bảo đảm có căn cứ, đúng pháp luật.
Đẩy nhanh tiến độ xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ nghiêm trọng, phức tạp, các vụ án điểm được dư luận xã hội quan tâm; nhất là các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; chú trọng công tác thu hồi tài sản trong các vụ án kinh tế, tham nhũng.
Đồng thời đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, vụ án kinh doanh, thương mại, yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp, vụ án hành chính. Chú trọng làm tốt công tác hòa giải trong giải quyết vụ án dân sự và đối thoại trong giải quyết các vụ án hành chính. Khắc phục triệt để việc tạm đình chỉ giải quyết vụ án thiếu căn cứ. Tăng cường kiểm tra nghiệp vụ và công tác thi hành án hình sự.
Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao, Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh Nguyễn Thị Nga đề nghị tòa án hai cấp cần chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, phát huy tinh thần đoàn kết, xây dựng đội ngũ cán bộ tòa án liêm chính, chính trực, bảo vệ công lý, lẽ phải, công bằng; biết bảo vệ cái đúng, đấu tranh với cái sai; có bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, nắm vững về pháp luật và hành động đúng như lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ tòa án phải thực sự là người “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”. Trong đó cần đề cao vai trò, trách nhiệm, tính tiền phong, gương mẫu của người đứng đầu...
An Nhiên
