Chị Nguyễn Thị Nga, cư dân phường Cát Lái (TP. Thủ Đức) cho biết, gia đình chị đã thay đổi thói quen tiêu dùng từ vài năm trước. Thay vì túi nilon hay vật dụng nhựa dùng một lần, chị ưu tiên túi vải, túi cói, bình thủy tinh và ống hút tre. Theo chị, lối sống xanh không chỉ giúp giảm lượng rác thải gây ô nhiễm mà còn tạo môi trường sống lành mạnh cho trẻ em và cộng đồng. Thực tế, hành vi tiêu dùng tương tự đang lan rộng trong thành phố thông qua nhiều phong trào như gói thực phẩm bằng lá chuối, hạn chế đồ nhựa tại siêu thị, dùng ly giấy thay ly nhựa, tái sử dụng túi đựng.
Ở góc độ doanh nghiệp bán lẻ, hệ thống Saigon Co.op tiếp tục là đơn vị tiên phong trong việc khuyến khích người tiêu dùng chuyển sang các sản phẩm thân thiện môi trường. Siêu thị đẩy mạnh các chiến dịch khuyến khích mang túi vải, ưu tiên sản phẩm dung tích lớn nhằm tiết kiệm chi phí và giảm lượng bao bì thải bỏ. Saigon Co.op đặt mục tiêu từng bước hình thành thói quen tiêu dùng xanh gắn với hệ thống phân phối bền vững.
Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất cũng chuyển hướng mạnh sang nguyên liệu xanh và bao bì thân thiện. Bà Từ Lê Thanh Vy – Phó Tổng Giám đốc Intermix nhận định, người tiêu dùng hiện chọn sản phẩm không chỉ vì chất lượng mà còn vì cách sản phẩm được tạo ra. Do vậy, doanh nghiệp phải nỗ lực nghiên cứu vật liệu mới, phát triển bao bì tái chế, nâng cấp dây chuyền sản xuất nhằm giảm tác động xấu tới môi trường.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA), xu hướng tiêu dùng xanh đang mở ra cơ hội để hàng Việt tạo dựng tiêu chuẩn mới, dựa trên các giá trị bền vững và cạnh tranh bằng chất lượng xanh. Điều này càng trở nên cần thiết khi Việt Nam cam kết thực hiện mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Các chuyên gia cho rằng, để quá trình chuyển đổi xanh đạt hiệu quả, phải có sự kết hợp đồng bộ giữa chính sách nhà nước, nỗ lực của doanh nghiệp và thay đổi trong hành vi tiêu dùng. PGS.TS Nguyễn Đình Thọ nhấn mạnh, doanh nghiệp Việt cần nhanh chóng thích ứng với tiêu chuẩn xanh toàn cầu, áp dụng mô hình quản trị ESG để gia tăng tính minh bạch và củng cố niềm tin của thị trường.
Theo bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, mô hình “ba nhà” (Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp) chính là nền tảng không thể thiếu cho chiến lược xanh. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo chính sách, nhà trường cung cấp tri thức và đào tạo nhân lực, doanh nghiệp hiện thực hóa giải pháp vào sản phẩm.
Lãnh đạo UBND TP.HCM cho biết, thành phố đang mở rộng các chương trình “Chuyển đổi xanh”, “Công trình xanh – Tiêu dùng xanh”, “Mekong Connect” nhằm thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải và xây dựng lối sống xanh trong cộng đồng. Thành phố xác định người dân và doanh nghiệp tiếp tục là trung tâm của tiến trình này, ưu tiên phát triển nguồn lực xanh, hạ tầng xanh và các ngành nghề tiên phong như công nghệ cao, nông nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo và du lịch bền vững.
Nam Sơn (t/h)
