Theo số liệu thống kê, từ ngày 2/3 đến ngày 7/3/2024 (tức từ ngày 22 đến ngày 27 tháng Giêng năm Giáp Thìn) lượng người đến dự Lễ hội Kỳ Cùng – Tả Phủ đạt trên 521.200 lượt người (gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm 2023), doanh thu ước đạt 573 tỷ đồng. Năm 2025, dự kiến nhân dân và du khách thập phương tham gia lễ hội tăng, do vậy, thành phố Lạng Sơn đã tích cực thực hiện công tác chuẩn bị để lễ hội diễn ra thành công tốt đẹp và an toàn.
Lễ hội đền Kỳ Cùng – Tả Phủ mang đậm nét văn hóa truyền thống của Nhân dân các dân tộc Lạng Sơn, thể hiện sự tri ân, tưởng nhớ công lao to lớn của hai vị quan đã góp phần xây dựng và phát triển đất nước, Xứ Lạng vào cuối thế kỷ 17, đầu thế lỷ 18 là Tả Đô Đốc Hán Quận Công Thân Công Tài (được thờ tại đền Tả Phủ – Kỳ Lừa) và Quan lớn Tuần Tranh (được thờ tại đền Kỳ Cùng). Trong các hoạt động của lễ hội, nghi thức rước kiệu diễn ra trong hai ngày chính là 22 và 27 tháng Giêng, trong đó ngày 27 tháng Giêng được coi là ngày chính hội, đặc sắc nhất là hội tranh đầu pháo. Đây là phần hội độc đáo và đặc sắc nhất thu hút đông đảo Nhân dân và du khách tham gia.
Lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2015. Cũng từ năm 2017 đến nay, UBND thành phố phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức các hoạt động Tuần Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian diễn ra lễ hội Kỳ Cùng - Tả Phủ mà điểm nhấn chính là Hội thi Hương sắc ẩm thực Xứ Lạng với các hoạt động thi quay lợn, quay vịt, các trò chơi dân gian, hát then, sli… thu hút được đông đảo nhân dân và du khách tham gia. Để gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa, tín ngưỡng tại Lễ hội, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2124/QĐ-UBND, ngày 28/10/2021 phê duyệt Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia lễ hội đền Kỳ Cùng - đền Tả Phủ, thành phố Lạng Sơn giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”.
Bà Hoàng Minh Thảo, Phó Chủ tịch UBND thành phố Lạng Sơn cho biết: Ngay từ đầu năm 2025, UBND thành phố đã ban hành văn bản hướng dẫn các đơn vị xây dựng nội dung tham gia các hoạt động của lễ hội, đồng thời chỉ đạo UBND phường Vĩnh Trại và phường Hoàng Văn Thụ thành lập ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên đảm bảo lễ hội diễn ra thành công tốt đẹp. Ngoài ra, UBND thành phố đã triển khai thành lập các đoàn kiểm tra lễ hội trên địa bàn thành phố nhằm kiểm tra công tác chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, nhân sự, kịch bản chương trình, lên phương án đảm bảo an ninh trật tự, phòng, chống cháy nổ, vệ sinh môi trường.
Năm nay, UBND thành phố chọn lễ hội đền Kỳ Cùng là lễ hội điểm của thành phố với ba nét mới, nổi bật so với mọi năm. Tiêu biểu trong ngày khai mạc lễ hội 22 tháng Giêng sẽ diễn ra cuộc thi trưng bày mâm lễ và gói bánh chưng của các hội liên gia; cuộc thi vẽ tranh hoa đào tại lễ hội và diễn tích về Quan Tuần Tranh. Đặc biệt, chương trình khai mạc Lễ hội sẽ tổ chức diễn tích lễ hội, đây là năm đầu tiên thực hiện dựng huyền tích. Ngoài ra còn có rất nhiều hoạt động hưởng ứng lễ hội đặc sắc như: đêm diễn văn nghệ ngày 24 tháng Giêng, vẽ tranh thư pháp…
Để lễ hội diễn ra an toàn, công tác y tế luôn được Ban Tổ chức quan tâm. Bác sĩ Đinh Thị Hoa, Giám đốc Trung tâm Y tế thành phố Lạng Sơn cho biết: Để đảm bảo công tác y tế trong mùa lễ hội, trung tâm đã xây dựng kế hoạch đảm bảo y tế cho từng hoạt động, lễ hội. Trong đó, chú trọng công tác y tế dự phòng, bố trí phương tiện, trang thiết bị, thuốc và phân công hơn 20 cán bộ đảm bảo y tế tại lễ khai mạc và các hoạt động. Đặc biệt, trung tâm đã thành lập tổ cấp cứu lưu động gồm 9 cán bộ, y bác sĩ thường trực để huy động khi cần thiết.
Bên cạnh đó, công tác bảo đảm an ninh trật tự cũng được các lực lượng chức năng tăng cường. Đơn cử, Công an thành phố Lạng Sơn đã chủ động xây dựng phương án đảm bảo an ninh trật tự (ANTT) và sẽ bố trí lực lượng thành nhiều tổ công tác phối hợp với các đơn vị Công an tỉnh thực hiện tuần tra công khai, mật phục bảo vệ ANTT khu vực trong, ngoài lễ hội và dọc tuyến đường thực hiện nghi lễ rước kiệu. Theo kế hoạch, sau ngày đầu tiên diễn ra lễ hội, đơn vị sẽ tổ chức họp rút kinh nghiệm, điều chỉnh phương án cho những ngày tiếp theo của lễ hội, góp phần tạo không khí vui tươi, an toàn cho người dân, du khách tham dự lễ hội.
Với sự chuẩn bị tích cực, chu đáo, mong rằng, Lễ hội Kỳ Cùng – Tả Phủ sẽ đem lại nhiều niềm vui, hạn phúc cho nhân dân và du khách. Qua Lễ hội, các cấp chính quyền tỉnh Lạng Sơn nói chung và thành phố Lạng Sơn nói riêng mong muốn giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của lễ hội trong đời sống cộng đồng; xây dựng lễ hội đền Kỳ Cùng - đền Tả Phủ trở thành một sự kiện văn hóa tiêu biểu của tỉnh Lạng Sơn, một sản phẩm du lịch lễ hội đặc sắc với nhiều nét văn hóa đặc trưng.
Triệu Thành
