"Nho Mỹ" giá 79.000 đồng/kg bất thường khó tin
Tại nhiều cửa hàng trái cây nhỏ lẻ trên các tuyến đường như Lê Trọng Tấn, người tiêu dùng dễ dàng bắt gặp các loại trái cây ngoại với mức giá "giảm sâu" không tưởng. Điển hình, nho Ruby được giới thiệu là nho Mỹ nhưng chỉ có giá 79.000 đồng/kg. Mức giá này rẻ hơn 3-4 lần so với giá công khai của nho đỏ Mỹ tại các cửa hàng nhập khẩu uy tín (thường dao động từ 250.000 - 300.000 đồng/kg). Tương tự, lê nâu Hàn Quốc cũng được bán với giá chỉ 29.000 đồng/kg, trong khi giá thị trường thường từ 150.000 - 200.000 đồng/kg.
Nhiều người tiêu dùng, thấy giá rẻ và được người bán cam đoan về xuất xứ, đã sẵn sàng mua mà không kiểm tra kỹ. Tuy nhiên, chất lượng thực tế lại không tương xứng. Chị Nguyễn Thị Trang (ngụ phường Tân Mỹ) chia sẻ, sau khi mua thử nho mẫu đơn giá rẻ: "Vị nó nhạt, không giống loại tôi từng ăn dù nhìn bên ngoài không khác gì."
Tráo đổi nhãn mác và khoảng trống sau chợ đầu mối
Tình trạng trái cây gắn mác "nhập khẩu" giá rẻ diễn ra phổ biến ở các khu chợ dân sinh và cửa hàng nhỏ. Nhiều sản phẩm được dán tem nhãn bằng tiếng Anh hoặc tiếng Trung Quốc, nhưng phần lớn không có mã QR để truy xuất nguồn gốc.
Một tiểu thương tại chợ Tân Định thừa nhận: "Phần lớn trái cây này nhập về từ chợ đầu mối, họ nói hàng Trung Quốc, Thái Lan gì đó, mình chỉ bán lại thôi. Nhiều khách chuộng hàng Mỹ, Hàn nên khi bán mình nói đây là trái cây Mỹ, Hàn cho dễ bán."
Thực tế tại chợ đầu mối nông sản Thủ Đức cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2025, tổng lượng trái cây nhập khẩu về chợ đạt 53.305 tấn. Đáng chú ý, trái cây có nguồn gốc từ Trung Quốc chiếm tới 46.602 tấn, tương đương 87% tổng lượng hàng nhập khẩu.
Ông Nguyễn Bình Phương, Giám đốc bộ phận kinh doanh Công ty CP Quản lý và Kinh doanh chợ nông sản Thủ Đức, khẳng định chợ đã phối hợp chặt chẽ với Sở An toàn thực phẩm TP.HCM để kiểm tra hồ sơ và chứng từ. Hàng hóa nhập chợ đều phải đăng ký nguồn gốc rõ ràng, có hợp đồng vận chuyển, giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm. "Chúng tôi tuyệt đối không cho phép tráo đổi nhãn mác hay dán sai xuất xứ hàng hóa," ông Phương nhấn mạnh.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở khâu kiểm soát sau khi hàng hóa rời khỏi chợ đầu mối. Trái cây khi nhập chợ có bao bì rõ ràng, nhưng khi qua tay thương lái, đến các sạp bán lẻ hoặc cửa hàng nhỏ, các nhãn mác ấy dần biến mất và được thay thế bằng những lời giới thiệu "nho Mỹ," "lê Hàn" mà không có thông tin truy xuất.
Nguy cơ và khuyến nghị cho người tiêu dùng
Sự "nhập nhèm nguồn gốc" này không chỉ làm méo mó thị trường, gây cạnh tranh không lành mạnh cho hàng nhập khẩu chính ngạch, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng.
Về mặt tổng thể, thị trường rau quả Việt Nam đang chứng kiến sự tăng trưởng lớn về nhập khẩu, với kim ngạch 9 tháng đầu năm đạt xấp xỉ 1,91 tỷ USD, tăng 14,9% so với cùng kỳ năm 2024. Trung Quốc tiếp tục là thị trường cung cấp lớn nhất, chiếm 35,04% tổng kim ngạch nhập khẩu rau quả của Việt Nam.
Các chuyên gia nhận định, "khoảng trống" trong khâu kiểm soát phân phối là mắt xích yếu nhất. Để siết chặt tình trạng này, cần có sự phối hợp liên ngành, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các đầu mối phân phối.
Để tự bảo vệ quyền lợi và sức khỏe, người tiêu dùng được khuyến nghị nên lựa chọn mua trái cây nhập khẩu tại các siêu thị, cửa hàng uy tín, nơi hàng hóa có đầy đủ chứng từ, tem nhãn rõ ràng và có thể truy xuất nguồn gốc. Việc ưu tiên các kênh phân phối chính ngạch sẽ góp phần ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại và đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.
Tâm An (t/h)
