Tự động làm tròn tiền
Tình trạng này diễn ra phổ biến nhất tại các siêu thị, bởi các mặt hàng tiền dùng tại siêu thị thường được để mệnh giá rất lẻ, ví dụ như gói mì tôm Omachi có giá 6.300 đồng, hay một cân lê Hàn Quốc có giá 83.200 đồng, một cân lê đỏ Nam Phi có giá 74.200 đồng...Khi tính tổng tiền cho khách, số tiền sẽ lẻ ra vài trăm đồng, có khi là 100 đồng, có khi là 900 đồng...Tuy nhiên, có một thực tế là nhân viên bán hàng sẽ mặc định làm tròn lên đến hàng nghìn để dễ dàng trả lại cho khách hàng.
Chia sẻ với phóng viên báo Thương hiệu và Công luận, anh Hoàng Linh (Hà Đông, Hà Nội) mua hàng tại cửa hàng Kids Plaza địa chỉ số 65-67, đường 70, Phúc La, Hà Đông, Hà Nội cho biết: “Ngày 10/11, tôi vào siêu thị mua hàng với tổng số tiền là 139.500 đồng, nhân viên tự động làm tròn số tiền lên 140.000 đồng”.
Một khách hàng khác tên Trang mua hàng tại cửa hàng Cnaifa cũng chia sẻ về thực trạng này. Chị Trang cho biết: “Vào hồi giữa tháng 9/2018, tôi có mua một chiếc áo len trẻ em có giá 399.000 đồng tại cửa hàng Canifa Trần Phú (Hà Đông, Hà Nội), khi thanh toán tiền, tôi đưa cho nhân viên bán hàng 500.000 đồng và được trả lại 100.000 đồng kèm lời nói: “Em không có 1.000 đồng, chị cho xem xin ạ”, lần đó tôi hơi vội nên cũng không để ý”.
Chị Trang nói tiếp: “Nhưng lần thứ 2 tôi mua hàng ở Canifa 43 Thái Hà (Đống Đa, Hà Nội) vào ngày 7/11, tôi có mua 2 chiếc áo trẻ em hết 298.000 đồng, do dùng thẻ khách hàng thân thiết của một người bạn nên tôi được giảm 10% trên tổng hoá đơn, hoá đơn của tôi hết 268.200 đồng, nhân viên bán hàng nói hoá đơn của tôi hết 269.000 đồng. Tôi đưa 420.000 đồng cho nhân viên, được trả lại 150.000 đồng kèm một câu “Em không có tiền lẻ, chị thông cảm ạ”. “Xem lại hoá đơn, tôi rất bức xúc vì như vậy, hoá đơn của mình đã bị làm tròn đến 2 lần”, chị Trang nhấn mạnh.
Cửa hàng Canifa tại số 43 Thái Hà, Đống Đa, Hà Nội
Nhiều khách hàng khác mua hàng tại Canifa cũng chia sẻ, đã nhiều lần gặp phải tình trạng này, tuy nhiên có 1.000, 2.000 đồng nên không quá coi trọng vì nó là tiền lẻ. Nhiều người ngại hỏi lại vì sợ họ nghĩ mình ki bo.
Tuy nhiên, một số khách hàng sau đó đặt ra nghi vấn, toàn bộ quần áo tại cửa hàng Canifa đều có giá lẻ như 149.000 đồng, 299.000 đồng, 399.000 đồng...vậy tại sao cửa hàng không chuẩn bị sẵn tiền lẻ để trả lại cho khách hàng? Hay họ cố ý để giá như vậy để khách hàng cảm thấy rẻ hơn khi mua hàng, và khi thanh toán họ sẽ vẫn được thu tròn tiền?.
Chị Mai Hương, khách hàng thường xuyên mua hàng vào thời điểm giảm giá cho biết: “Tại một số cửa hàng, tôi thấy giá bán có thể làm tròn ở mức nghìn rồi, tuy nhiên khi giảm giá 10%, 20%...thậm chí thời điểm giảm giá tới 70% thì tổng giá tiền cũng ra số lẻ vài trăm đồng, khi đó nhân viên cũng tự động làm tròn tiền của mình”.
Anh Hoàng Linh nói: “1 nghìn, 2 nghìn trên một lần mua hàng đối với mình đúng là không lớn, nhưng nếu lần nào cũng vậy, trên cả tháng mình cũng sẽ “cho không” một khoản tiền, và các cửa hàng đó cứ làm tròn của khách mỗi người mấy trăm đồng, rồi lại xin thêm 1 nghìn, 2 nghìn vì không có tiền lẻ trả lại thì một ngày hàng trăm hoá đơn tại nhiều hệ thống cửa hàng trên toàn quốc, tính ra cũng “bỏ túi” được khá nhiều”.
Anh Linh cũng chia sẻ thêm: “Nếu theo cách làm tròn của toán học, nếu đuôi dưới 5 sẽ làm tròn xuống, còn đuôi từ 5 trở lên sẽ làm tròn lên. Tương tự với cách tính tiền, nếu số tiền lẻ dưới 500 đồng thì đáng lẻ nên làm tròn xuống, còn số tiền lẻ lớn hơn 500 đồng thì làm tròn lên. Người nọ bù trừ cho người kia cũng sẽ khá cân đối. Vì như tôi đi mua hàng tại Vinmart, có một lần hoá đơn của tôi là 95.300 đồng, nhân viên bán hàng tính tiền cho tôi là 95.000 đồng. Nhưng đằng này, có nhiều xửa hàng, dù là lẻ 100 đồng, hay 200 đồng, nhân viên cũng làm tròn tiền lên một cách tự động, và dần coi đó là mặc định.
Tiền lẻ mất giá?
Trước thực trạng này, nhiều người cho rằng có lẽ do tiền lẻ tại Việt Nam đang mất giá nên người bán và mua mới có thể dễ dàng bỏ qua vài trăm đồng cho đến 1 nghìn, 2 nghìn đến như vậy.
Bàn về nguyên nhân của vấn đề này, một chuyên gia trong ngành Tài Chính – Ngân hàng cho biết: “Tiền lẻ ở nước ta đang bị “bỏ rơi” do mất sức mua khi giá cả hàng hoá tăng phi mã dẫn đến sự thờ ơ đối với tiền lẻ của cả người bán và mua hàng”.
Một tiểu thương ở chợ Ngọc Lâm (Long Biên, Hà Nội) cho rằng: “Giờ ai tiêu tiền 200 đồng nữa đâu, không có món hàng nào có giá thấp như thế, mà cũng chẳng kiếm đâu ra 200 đồng mà trả lại cả”.
Thế nhưng, thực tế tại các cửa hàng quần áo, siêu thị,...người bán vẫn để giá lẻ tới vài trăm đồng, hoặc giảm giá để kích cầu người mua hàng...nên lúc tính tổng tiền phải trả vẫn lẻ ra vài trăm đồng, trong khi những tờ tiền của mệnh giá này rất khó tìm và hầu như đã dần không còn lưu thông. Và gặp tình huống này, họ đều tự động làm tròn tiền lên chứ không bao giờ làm tròn tiền xuống.
Theo tìm hiểu, trên hệ thống tiền lưu hàng tại Việt Nam thời điểm này, đồng tiền có mệnh giá nhỏ nhất là 500 đồng, nhưng thực tế nhiều cửa hàng, đặc biệt là các siêu thị bán lẻ lại để sản phẩm có giá lẻ 100 đồng, 200 đồng...
Một nguyên nhân nữa dẫn đến việc nhân viên bán hàng ngày càng dễ dàng làm tròn tiền thừa của khách được chuyên gia tài chính ngân hàng chỉ ra: “Đó là người mua hàng Việt Nam rất ngại khi hỏi lại tiền lẻ thừa, họ sợ bị người ta nói là ki bo, hoặc là do bận bịu quá nên cứ để vậy thanh toán cho nhanh...Nếu như tích tiểu thành đại, mỗi lần thanh toán vẫn lấy lại số tiền thừa, thì cả tháng, cả năm tính ra cũng được một khoản”.
Chuyên gia Tài Chính – Ngân hàng cũng cho hay: “Nếu muốn mua bán chính xác đến từng con số, có lẽ không nên tiêu dùng bằng tiền mặt mà chuyển qua cách thanh toán online trừ tiền trực tiếp qua tài khoản...Tuy nhiên, có một cái khó hiện nay là nhiều cửa hàng tại Việt Nam lại chưa hỗ trợ thanh toán qua các loại thẻ ngân hàng, nên khách hàng nhiều khi vẫn phải thanh toán bằng tiền mặt với các giao dịch lẻ”.
Trúc Mai
