Ứng viên trẻ chật vật kiếm việc làm

Sáu tháng đầu năm 2014, Sàn Giao dịch việc làm Hà Nội đã tổ chức 24 phiên, trong đó, chỉ tiêu tuyển dụng lao động có trình độ cao đẳng, đại học chỉ chiếm hơn 17%. Đang có một thực tế trên thị trường lao động khi các ứng viên trẻ phải chật vật kiếm việc thì các nhà tuyển dụng tìm đủ mọi lý do để từ chối.

Cử nhân tài năng cũng ... ế

Cầm tấm bằng của lớp cử nhân tài năng nhưng Nguyễn Mạnh Hà, sinh viên (SV) chuyên ngành  Vật lý, Trường đại học Khoa học Tự nhiên ( Đại học Quốc gia Hà Nội) rất vất vả trên đường tìm việc. Hà đã phải nhiều lần rao tin nhận làm gia sư trên mạng vì không tìm được việc làm. Từng góp mặt ở 12 phiên giao dịch việc làm (GDVL)  tại Sàn GDVL TP Hà Nội  trong năm 2014, nhưng Hà chưa được nhà tuyển dụng nào tuyển chọn. Hà cho biết: “ Trước mỗi kỳ tuyển dụng, em đều tìm hiểu về các đơn vị tuyển dụng, tham khảo những người đi trước, tìm thông tin về các kỳ thi để biết cách thức thi, luyện bài tập IQ, EQ và tiếng Anh tại nhà…”. Đã có đôi lần Hà vượt qua vòng trắc nghiệm, vào phỏng vấn, nhưng cuối cùng đều bị đánh trượt vì… thiếu kinh nghiệm.

Cơ hội nghề nghiệp càng khó khăn gấp bội đối với cử nhân tài năng ngành khoa học xã hội. Vân Anh, một cử nhân tài năng ngành Lịch sử cho biết: “ Dường như tấm bằng cử nhân tài năng không có gì thuyết phục các nhà tuyển dụng. Em đã tham gia nhiều phiên GDVL nhưng chưa tìm được việc. Để bám trụ lại thành phố, em đã đi bán sách cho một cửa hàng sách và văn phòng phẩm của tư nhân và chờ đợi cơ hội tìm được việc làm đúng nghề”.

Ghi nhận tại Sàn GDVL TP Hà Nội, chỉ tiêu tuyển dụng các ứng viên tốt nghiệp ĐH – CĐ ngày càng giảm. Trong sáu tháng đầu năm 2014, Sàn GDVL Hà Nội đã tổ chức 24 phiên, trong đó có 23 phiên định kỳ và một phiên lưu động tại quận Nam Từ Liêm. Sàn GDVL đã tư vấn và mời 1.121 doanh nghiệp (DN), đơn vị tham gia 24 phiên GDVL, trong đó có 264 DN mới ( chiếm 23,55%). So sáu tháng cùng kỳ năm 2013, số phiên GDVL giảm hơn bốn phiên và tổng số chỉ tiêu tuyển dụng, kết quả tuyển dụng cũng giảm theo. Theo đó, tổng số chỉ tiêu tuyển dụng là 22.383 người, số tuyển dụng lao động (LĐ) phổ thông cao nhất: 9.448 (42,21%), thấp nhất là chỉ tiêu tuyển dụng CĐ-ĐH: 3.925 (17,54%). Qua 24 phiên GDVL, số ứng viên được các DN tuyển dụng là 4.701 LĐ.

Trong báo cáo thị trường nhân lực trực tuyến sáu tháng đầu năm 2014, trang web tuyển dụng Vietnamworks cũng đưa ra nhận định: Ứng viên trẻ Việt Nam ngày càng chật vật kiếm việc do DN giảm mạnh nhu cầu tuyển dụng ở phân khúc “ người mới”. Cụ thể, nhu cầu tuyển dụng dành cho các đối tượng sinh viên mới ra trường , thực tập sinh, người chưa có kinh nghiệm giảm đến 19%  so cùng kỳ năm 2013. Ngược lại, phân khúc LĐ cao cấp, nhiều kinh nghiệm càng được DN ráo riết săn đón với nhu cầu tăng đến 29%. Theo ông Jonah Levey, Chủ tịch HĐQT Vietnamworks, trong môi trường kinh tế cạnh tranh khốc liệt như hiện nay DN phải ưu tiên lựa chọn tuyển người làm được việc ngay.

Vì sao nhà tuyển dụng “ chê”  Nhiều đơn vị tuyển dụng tại Sàn GDVL cho rằng, thật đáng tiếc với những SV  theo học cử nhân tài năng,  cho dù điều kiện học tập tốt hơn  nhưng phương pháp đào tạo vẫn cũ, chương trình học quá nặng, thiếu thực tế khiến nhiều SV thiếu hẳn sự sáng tạo nên khó đáp ứng yêu cầu công việc.

Vân Anh, cử nhân tài năng ngành Lịch sử cho biết: “ Em phải học nhiều hơn các SV lớp thường gần 100 đơn vị học trình nên rất vất vả, không có thời gian học thêm ngoại ngữ. Ra trường, công ty nào cũng đòi hỏi phải thành thạo tiếng Anh nên em không đáp ứng được”. Còn bạn Nguyễn Lê Trung, kỹ sư tài năng ngành công nghệ thông tin, bộc bạch: “ Chương trình học rất nặng nhưng lại lan man. Em được học rất nhiều thứ từ lập trình, công nghệ tri thức đến mạng, ADSI… nhưng lại không học sâu, nên khi ra trường bị thất thế so với các bạn học lớp thường”.

Ông Keng Chong Yan, chuyên gia nhân sự châu Á – Thái Bình Dương, từng đưa ra một phép tính những “ tổn thất” của DN khi tuyển người mới gồm: chi phí, thời gian đào tạo, sự phiền nhiễu đối với “ma cũ” do bị “ ma mới” hỏi han khiến năng suất lao động giảm, công việc của vị trí mới tuyển chưa được giải quyết gây trì trệ chung cho quy trình… tất cả đều được tính ra tiền. Rõ ràng, ở góc độ của DN, tuyển người mới vào nghề trong tình hình hiện nay không chỉ rủi ro ( chưa biết có làm được hay không?) mà còn tốn kém. Trong bối cảnh mỗi sai lầm nhỏ đều có thể mang đến tổn thất, những người tuyển chọn nhân sự không cho phép mình liều và DN sẵn sàng tảng lờ hồ sơ xin việc của cử nhân mới ra trường. Càng hợp lý nữa khi DN đưa ra lý do cử nhân hiện nay thiếu đủ thứ kỹ năng, kiến thức, ý thức trong nghề nghiệp.

Tuy nhiên, xu hướng tuyển chọn nhân sự hiện nay chắc chắn sẽ để lại hậu quả về sau này. Khi các DN từ chối đào tạo người mới, không cho người mới môi trường để tích lũy kinh nghiệm, phát triển kỹ năng thì trong tương lai, phân khúc lao động có kinh nghiệm, giàu kỹ năng còn… thiếu dài dài. DN sẽ tiếp tục đỏ mắt tìm người tài, cùng lúc các lứa cử nhân đỏ mắt tìm việc.

Theo Thời Nay