Ảnh minh hoạ
Nhiều doanh nghiệp vi phạm
Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc tại nước ngoài theo hợp đồng, được Quốc hội thông qua ngày 29/11/2006. Theo đó, nội dung các chương, điều, mục thể hiện rất cụ thể và chặt chẽ. Luật đã ban hành, các đơn vị và DN buộc phải tuân thủ những điều khoản về cấp phép hoạt động, nguyên tắc hoạt động, trách nhiệm của DN với NLĐ.
Cụ thể, luật nghiêm cấm việc cho thuê/mượn giấy phép hoạt động để đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài. Bởi, điều này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của NLĐ nếu có sự cố xảy ra. Những đơn vị chưa có giấy phép hoạt động, có thể coi là đối tượng “không có tóc” nên Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐ-TB&XH) chưa xử lý triệt để dẫn đến việc, Bộ mới cấp phép hoạt động cho khoảng 300 DN, nhưng thống kê chưa đầy đủ, đã có hơn 1.000 DN vẫn ngang nhiên hoạt động, con số chưa có giấy phép hoạt động là rất lớn.
Thời gian qua, nhiều đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của NLĐ, đã bị cơ quan công an xử lý; những đối tượng này chủ yếu là DN/cá nhân chưa được cấp phép hoạt động, nhưng đã hoạt động trong thời gian dài, họ tìm mọi cách để thu tiền của nhiều NLĐ, khi gom được một khoản tiền lớn rồi “cuỗm” luôn và bỏ trốn, sau đó cơ quan công an mới vào cuộc xử lý. Phải chăng, những DN đã có giấy phép hoạt động đang “tiếp tay” cho lừa đảo, còn các cơ quan chức năng đã buông lỏng quản lý để sai phạm nối tiếp sai phạm, cuối cùng thiệt hại vẫn là NLĐ?
Bên cạnh những DN hoạt động trái với quy định, cũng có không ít NLĐ không tuân thủ luật pháp Việt Nam, cũng như luật pháp của nước mà họ sang làm việc. Dẫn chứng cho thấy, vừa qua, Hàn Quốc cũng như Bộ LĐ-TB&XH đã ban hành Thông báo tới nhiều tỉnh, thành phố cấm lao động xuất cảnh sang Hàn Quốc, vì đã xảy ra việc, nhiều lao động đã hết hạn hợp đồng nhưng không về nước, cư trú bất hợp pháp tại nước đó, điều này đã làm ảnh hưởng đến uy tín, cũng như mối quan hệ giữa hai nước.
Lý do NLĐ vi phạm đưa ra đó là làm việc ở Hàn Quốc sẽ có mức thu nhập tốt, nếu chẳng may gặp rủi ro, tai nạn lao động thì các công ty Hàn Quốc hỗ trợ mức bảo hiểm khá cao. Khi hết hạn hợp đồng nhưng lao động vẫn ở lại, trở thành lao động bất hợp pháp với đủ ngành nghề, những công việc này đều không được đóng BHXH, chịu rủi ro lớn, nhưng được làm thêm nhiều nên có thu nhập cao hơn khi làm việc theo hợp đồng.
Sẽ có giải pháp mạnh
Vừa qua, Bộ LĐ-TB&XH lấy ý kiến góp ý vào dự thảo nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, BHXH và đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Theo đó, trong lĩnh vực đưa NLĐ đi làm việc ở nước ngoài, dự thảo nghị định đưa ra mức xử phạt đối với những vi phạm về điều kiện hoạt động của DN, với mức phạt cao nhất từ 180 - 200 triệu đồng khi có một trong các hành vi sau: Sử dụng giấy phép hoạt động của DN khác, để tổ chức đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài; DN cho tổ chức, cá nhân khác sử dụng giấy phép của mình để đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài; giao nhiệm vụ điều hành hoạt động cho người đã từng quản lý một đơn vị khác đã bị thu hồi giấy phép, hoặc cho người đang trong thời gian bị kỷ luật từ hình thức cảnh cáo trở lên, do vi phạm quy định của pháp luật về đưa NLĐ Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.
Đối với vi phạm của NLĐ, sẽ phạt tiền từ 80 - 100 triệu đồng khi có các hành vi: Ở lại nước ngoài trái phép sau khi hết hạn hợp đồng lao động, hết hạn cư trú; bỏ trốn khỏi nơi đang làm việc theo hợp đồng mà không phải do bị cưỡng bức lao động; sau khi nhập cảnh nước tiếp nhận lao động mà không đến nơi làm việc theo hợp đồng; lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc, lừa gạt người lao động Việt Nam ở lại nước ngoài trái quy định. Đồng thời, buộc về nước, cấm đi làm việc ở nước ngoài trong thời hạn từ 2 - 5 năm, tùy hành vi vi phạm…
Có thể nói, Bộ LĐ-TB&XH nhìn nhận những tồn tại trong lĩnh vực xuất khẩu lao động, việc dự thảo sửa đổi mức xử phạt tới đây sẽ đủ sức răn đe, để DN cũng như NLĐ có ý thức chấp hành tốt hơn các quy định của pháp luật. Từ đó, DN sẽ tạo được uy tín đối với NLĐ và thị trường nói chung; và NLĐ, khi sang làm việc sẽ có trách nhiệm giữ gìn hình ảnh của con người Việt Nam đối với bạn bè quốc tế./.
Thanh Bình
