Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã trình bày Báo cáo tóm tắt công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2023. Theo Bộ trưởng Tô Lâm, về cơ bản, tình hình, kết quả công tác bảo đảm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội tiếp tục có chuyển biến tích cực; nhiều nhiệm vụ, chỉ tiêu Quốc hội được thực hiện tốt, một số nội dung vượt chỉ tiêu qua đó góp phần giữ vững an ninh, trật tự phục vụ thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật vẫn còn diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng.
Vì sao số vụ phạm tội tham nhũng, chức vụ được phát hiện tăng 51,63%?
Nguyên nhân chủ yếu là do những khó khăn về kinh tế - xã hội làm gia tăng các nguyên nhân, điều kiện phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật; nguồn lực cho công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật còn hạn chế; năng lực, ý thức trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
Về công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ ban hành Nghị quyết về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách Nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023.
Đối với công tác phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật, Chính phủ tiếp tục thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo đảm an sinh xã hội, giải quyết việc làm cho người lao động, nâng cao thu nhập của người dân. Tăng cường nắm sát tình hình, chủ động tham mưu với Đảng, Nhà nước các chủ trương, giải pháp, ứng xử phù hợp, bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa.
Triển khai nhiều kế hoạch, giải pháp nhằm kiềm chế sự gia tăng của tội phạm về trật tự xã hội; tổ chức tấn công, trấn áp quyết liệt các loại tội phạm; tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm đạt 81,61%; trong đó án rất nghiêm trọng đạt 93,2%, án đặc biệt nghiêm trọng đạt 96,62%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, số vụ phạm tội về trật tự xã hội tăng 18%, trong đó nhiều loại tội phạm tăng cao và có xu hướng phức tạp trở lại.
Về tình hình, kết quả công tác phòng, chống tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, Chính phủ tiếp tục rà soát, khắc phục sơ hở, thiếu sót để phòng ngừa tội phạm; chủ động nhận diện, phát hiện phương thức, thủ đoạn phạm tội mới; Phát hiện, điều tra xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực, thu hồi tối đa tài sản bị chiếm đoạt.
Bộ trưởng Bộ Công an nhìn nhận: Tình hình tội phạm tham nhũng, kinh tế, buôn lậu còn diễn biến rất phức tạp; số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế được phát hiện nhiều hơn 11,69%, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ được phát hiện nhiều hơn 51,63%.
Tiếp tục duy trì và mở rộng quan hệ hợp tác song phương, tích cực tham gia các diễn đàn đa phương về phòng, chống tội phạm. Làm tốt công tác tiếp nhận hỗ trợ, viện trợ của các đối tác nước ngoài về phương tiện, kỹ thuật, chuyển giao công nghệ phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, tình hình người Việt Nam phạm tội, vi phạm pháp luật ở nước ngoài vẫn còn phức tạp.
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm nêu rõ, để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương: Quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương của Đảng, Nhà nước về phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và quần chúng nhân dân tham gia công tác bảo vệ an ninh trật tự. Xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.
Kịp thời tham mưu với Đảng, Quốc hội các chủ trương, giải pháp bảo đảm lợi ích quốc gia, dân tộc, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng ngừa xã hội, phòng ngừa nghiệp vụ.
Tiếp tục tăng cường đấu tranh các loại tội phạm; tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố; công tác bắt, giam, giữ và điều tra, xử lý tội phạm. Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về an ninh, trật tự.
Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các thành tựu tiên tiến của khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi trạng thái các mặt công tác phòng, chống tội phạm. Đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao năng lực, đạo đức nghề nghiệp, ý thức trách nhiệm cho lực lượng thực thi pháp luật và hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm.
Chính phủ cũng kiến nghị, đề xuất Quốc hội quan tâm chỉ đạo theo thẩm quyền và báo cáo, đề xuất Quốc hội tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về mặt pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; tiếp tục xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách, phân bổ nguồn lực và tổ chức công tác giám sát; tăng cường nguồn lực xây dựng lực lượng Công an nhân dân.
Cần đánh giá kỹ lưỡng, khách quan về công tác phòng, chống tội phạm
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp:Năm 2023, tình hình kinh tế - xã hội gặp nhiều khó khăn trên các lĩnh vực, ảnh hưởng đến đời sống của người dân, doanh nghiệp, nhất là người lao động có thu nhập thấp; Lợi dụng tình hình, các đối tượng tội phạm nổi lên hoạt động, làm phức tạp thêm.
Nhưng dưới sự quyết tâm của Chính phủ, ngành tư pháp đã triển khai toàn diện các biện pháp phòng, chống đạt được nhiều kết quả tích cực, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, những vụ việc nổi lên được xử lý kịp thời, kiềm chế, không để phát sinh phức tạp.
Các vụ án kinh tế, tham nhũng, ma túy, cướp ngân hàng, giết người, cướp của có động cơ khác nhau được phát hiện xử lý đến nơi, đến chốn, tạo dấu ấn lan tỏa quan trọng để cảnh tỉnh răn đe, phòng ngừa. Công tác điều tra, phá án từng bước được nâng cao, hầu hết các vụ án có tính chất nghiêm trọng đều được làm sáng tỏ.
Đại biểu nhấn mạnh, đây là kết quả đáng trân trọng của ngành Công an, Kiểm sát, Tòa án và các phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc được Nhân dân cả nước ấn tượng và ngày càng tín nhiệm và các cơ quan bảo vệ pháp luật trong xử lý nghiêm, khách quan và dựa trên công lý...
Theo đại biểu, công tác phòng, chống tội phạm trên các lĩnh vực thời gian qua mặc dù đạt được nhiều kết quả rất khích lệ, góp phần làm giảm thiểu tội phạm, đem lại cuộc sống bình yên cho người dân. Tuy nhiên, có loại hình tội phạm giảm không nhiều, có loại hình tăng; tai nạn giao thông mặc dù có giảm, vụ cháy nổ lại tăng mạnh nhưng mỗi khi có sự những sự cố xảy ra, số người chết và bị thương lại mang tính tập thể.
Thậm chí, có loại tội phạm phát sinh mới như bắt cóc trẻ em ở nhà trẻ đòi tiền chuộc gây tâm lý lo sợ cho phụ huynh có con em gửi nhà trẻ; tội phạm hoạt động đăng kiểm, đào tạo, sát hạch lái xe; vụ tiếp viên hàng không vận chuyển 11 kg ma túy được giấu trong tuýp kem đánh răng, đây là một hiện tượng rất bất thường. Đại biểu cho rằng, đây là thể hiện sự hạn chế nhất định trong công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm trên một số lĩnh vực.
Từ những thực tế trên, đại biểu kiến nghị Chính phủ và các ngành chức năng có đánh giá thật kỹ lưỡng, khách quan, cầu thị về những thực trạng trên, nhất là trong năm nay các vụ việc có số người vi phạm tăng, trong khi các vụ giảm không đáng kể. Đồng thời tìm nguyên nhân để có biện pháp khắc phục hữu hiệu, nhất là các vụ án nghiêm trọng, rất nghiêm trọng liên quan đến cuộc sống, sinh hoạt, tâm lý, tình cảm, cuộc sống bình yên của người dân, giảm thiểu tối đa các vụ án tăng bất thường.
PV (lược ghi)
