Tình trạng khai thác cát trái phép ở huyện Chư Păh - đang thực sự rất “nóng”, không chỉ ở góc độ khai thác, mà còn “nóng” ở ngay các văn bản kiểm tra, báo cáo, xử lý của các cấp, các ngành. Trước đó, ông Đặng Công Lâm, Chủ tịch UBND huyện này đã bị ông Kpă Thuyên, Phó chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai phê bình vì thiếu trách nhiệm khi để khai thác cát trái phép tiếp diễn.
Cát tang vật “bốc hơi” trong đêm
Vụ việc khai thác cát trái phép gần đây được phát hiện, vào lúc 17h30’ ngày 18/7, đại diện huyện Chư Păh gồm ông Nay Kiên - Phó chủ tịch UBND huyện, ông Trần Đắc Thắng - Phó trưởng phòng TN&MT huyện cùng với Chủ tịch UBND xã Ia Khươl ông Trần Quốc Nghị và Công an xã là ông Huỳnh Phương đã tiến hành kiểm tra việc Công ty TNHH Vĩnh Tài thực hiện khai thác cát xây dựng trái phép tại vị trí khai thác nằm trong ranh giới mỏ đá (được cấp phép hoạt động) của công ty này.
Kết quả kiểm tra thực địa cho thấy: Công ty TNHH Vĩnh Tài tổ chức khai thác cát xây dựng trái phép. Tang vật thu giữ hành chính khoảng 40 m3 cát xây dựng, hai máy nổ, 2 vòi rồng và khoảng 60m ống nhựa phi 80. Trên cơ sở đó, đoàn đã bàn giao tang vật, phương tiện vi phạm cho UBND xã quản lý và lập thủ tục để tạm giữ theo quy định.
Chủ tich xã cho rằng, trời mưa cát bị trôi, nhưng theo ghi nhận tại hiện trường, PV thấy xuất hiện dấu vết bánh xe và 1 phần của đống cát có dấu hiệu bất thường
Có một điều hết sức lạ lùng là, chỉ sau 1 đêm, số cát tang vật trong vụ khai thác trái phép được thu giữ (nhưng vẫn để ở bãi) được giao cho UBND xã Ia Khươl đã “bốc hơi” một cách đầy bí ẩn. Biên bản kiểm tra thực địa của lãnh đạo huyện và xã chiều ngày 18/7 đưa ra số liệu là khoảng 40 m3, nhưng đến 9h sáng ngày 19/7, trong biên bản xác minh của xã lại chỉ còn lại 14m3. Như vậy, 2/3 số lượng cát đã “không cánh mà bay” ngay trong đêm. Lý giải cho việc này, ông Nghị, Chủ tịch UBND xã cho rằng có thể trời mưa to nên cát bị trôi đi (!?).
Biên bản kiểm tra thực địa tại thời điểm phát hiện điểm khai thác cát trái phép thể hiện số cát khai thác trái phép là 40 m3
Điều đáng nói, với sự chênh lệch số lượng cát lớn như vậy, nhưng xã không có ý kiến gì mà đã căn cứ vào các biên bản mà mình xác minh để ra quyết định xử phạt. Cụ thể: Ngày 26/7, Chủ tịch UBND xã Ia Khươl đã ra Quyết định xử phạt hành chính số 15/QĐ-UBND đối với ông Nguyễn Văn Hải (người được xã xác minh là khai thác cát trái phép), với mức phạt là 4 triệu đồng.
Những dấu hiệu “không minh bạch”!
Trước đó, TH&CL đã phản ánh, chiều ngày 25/7, Chủ tịch UBND xã Ia Khươl, ông Trần Quốc Nghị cho rằng, đến thời điểm đó vẫn chưa kiểm tra, xác minh lại và cũng như chưa mời đối tượng khai thác cát trái phép lên làm việc. Theo ông, sở dĩ như vậy là do thời gian đó trời mưa to nên cát trôi đi, số lượng khai thác cũng không nhiều, chỉ "khoảng 15 m3?".
Biên bản xác minh của UBND xã ngày 19/7, giao cho người vi phạm trông coi 14m3 cát khai thác trái phép
Vậy nhưng, các biên bản đều được cấp dưới của ông lập chỉ sau 1 ngày phát hiện sự việc. Trong biên bản xác minh và biên bản vi phạm hành chính, do UBND xã lập ngày 19/7, đều thể hiện rõ đơn vị này chỉ đưa về UBND xã để tạm giữ 2 máy nổ 24 mã lực cùng với 2 đầu bơm dùng để hút cát 8 mã lực. Đặc biệt, bản thân ông Nguyễn Văn Hải (bảo vệ công ty) đã đứng ra thừa nhận việc khai thác trái phép, nhưng tang vật là cát sau khi kiểm tra, lại được bàn giao cho người vi phạm trông coi?
Ở đây, cần phải nói thêm, để vào được điểm khai thác cát trái phép, bắt buộc các phương tiện phải đi “nhờ” đường vào trong bãi đá của Công ty TNHH Vĩnh Tài.
Mặt khác, ghi nhận của PV, tại hiện trường vào chiều 25/7 cho thấy, một đống cát to có dấu hiệu vơi đi một phần phía sát với suối, cùng với đó có dấu vết của xe đã ủi cát. Đống cát không ở sát con suối, mà cách đó vài mét. Bên cạnh đó, còn có 2 cái phao, 2 ống phi dài để bơm nước lên và 2 tấm đan bằng lưới dùng để sàng lọc cát.
Theo như lời của Chủ tịch UBND xã Trần Quốc Nghị, thời điểm phát hiện sự việc trên địa bàn trời mưa rất to nên cát có thể trôi đi, nhưng tại thời điểm kiểm tra thực tế, PV vẫn thấy sự “xuất hiện của nhiều dấu vết bánh xe ô tô” vào bãi cát?
Vậy, đâu là số liệu thực tế, cát có thể tự “bốc hơi” một lượng lớn như vậy được không? Một mình ông Hải có đưa được máy móc xuống để hút cát trái phép trong phần đất mà Công ty Vĩnh Tài được cấp phép khai thác đá hay không?.
Cùng với đó, những dấu hiệu từ đống cát bất thường cũng như dấu vết bánh xe tại hiện trường đống cát trong trời mưa ở đây là gì?...
Những câu hỏi này, rất mong UBND huyện Chư Păh, cũng như các ngành chức năng của tỉnh Gia Lai xác minh, làm rõ.
Đống cát ngay sát Quốc lộ 14, cùng với chiếc máy hút cát và đường ống đang nằm im
Chiều 3/8, PV tiếp tục phát hiện một bãi cát cách Quốc lộ 14 khoảng 15m, thuộc thôn 3, xã Hòa Phú (Chư Păh). Lúc này, dưới suối có một chiếc máy hút cát đang nằm im, cùng với 2 ống phi tại hiện trường. PV đã gọi điện thoại cho Chủ tịch và Phó chủ tịch UBND huyện này, nhưng lại nhận được câu trả lời cho rằng "máy không hoạt động nên chưa đủ cơ sở để thu giữ, đồng thời sẽ cho anh em mật phục để bắt quả tang" (?!).
Kim Yến
