Một bệnh nhân bệnh Whitmore đang được thăm khám tại BVTW Huế
Cụ thể, thông tin từ bệnh viện Trung ương (BVTW) Huế cho biết, do bão lụt kéo dài tại các tỉnh Miền Trung từ đầu tháng 10 đến nay nên số lượng bệnh nhân mắc bệnh Whitmore là một loại bệnh nguy hiểm dễ dẫn đến tử vong nhập viện tại Bệnh viện tăng đột biến.
Được biết, chỉ hơn một tháng rưỡi, BVTW Huế đã nhận gần 30 ca bệnh Whitmore. Trong đó có 50% bệnh nhân đến từ các tỉnh Nam Định,, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị..., 50% đến từ các huyện của tỉnh Thừa Thiên Huế. Nhiều bệnh nhân đến viện ở giai đoạn muộn, khi đã có tình trạng nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn hoặc suy đa tạng..., điều trị khó khăn, chi phí điều trị cao nhưng kết quả không khả quan.
Bà Hương cho biết thêm, bệnh Melioidosis còn gọi là bệnh Whitmore, do trực khuẩn gram âm Burkholderia Pseudomallei gây ra. Vi khuẩn được tìm thấy trong đất, nước bẩn, các vùng nước tù đọng.., lây lan sang người và động vật qua tiếp xúc trực tiếp với các nguồn ô nhiễm. Vi khuẩn này còn được quan tâm đến như là một tác nhân tiềm năng trong chiến tranh sinh học và khủng bố sinh học.
Bệnh Whitmore tuy nguy hiểm nhưng không phải do "vi khuẩn ăn thịt người"
Tại bệnh viện TW Huế, trong 5 năm từ 2014-2019 phát hiện khoảng 83 trường hợp được chẩn đoán mắc bệnh Whitmore. Thế nhưng chỉ từ tháng 10/2020 đến nay đã phát hiện đến 30 ca.
Hầu hết bệnh Whitmore có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, không rõ ràng, tổn thương đa cơ quan: Viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, nhiễm khuẩn tản mạn, nhiễm khuẩn khu trú như áp-xe cơ, áp-xe phần mềm, áp- xe gan,viêm hạch, viêm xương... Chẩn đoán dễ bỏ sót và dễ nhầm với bệnh khác, đặc biệt là lao do tính chất tổn thương giống lao.
Thể cấp tính gồm sốt cao, mạch nhanh, khó thở nhanh, đau cơ, gan lách lớn, sốc nhiễm trùng… Tỷ lệ tử vong giai đoạn này lên 90% nếu không được điều trị và 50% khi được điều trị.
Triệu chứng phổ biến nhất của Melioidosis là nhiễm trùng ở phổi. Bệnh có thể diễn tiến nhẹ từ viêm phế quản đến viêm phổi nặng, có thể hình thành một khoang chứa mủ (abscess phổi). Bệnh còn có thể biểu hiện khu trú bằng các ổ nhiễm trùng trên da (viêm mô tế bào) kèm với sốt và đau cơ.
Một bệnh nhi bị bệnh Whitmore gây áp xe ở mang tai
Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua da hoặc được hít vào qua đường hô hấp gây viêm nhiễm ở thần kinh trung ương, tuyến mang tai, xương khớp, gây abscess ở gan và lách, viêm nhiễm đường sinh dục, nhiễm trùng da, cơ...
Bệnh có thể lan toả từ da vào máu gây nhiễm khuẩn huyết, hoặc diễn tiến thành một hình thái Melioidosis mạn gây thương tổn đến tim, động mạch chủ bụng, não, gan, thận, khớp, và mắt. Melioidosis cũng có thể lây lan từ người sang người.
Hiện tại chưa có vacxin phòng bệnh. Những vùng có bệnh melioidosis lưu hành, những người bị suy giảm hệ thống miễn dịch (như AIDS, ung thư, những bệnh nhân hóa trị ...) nên tránh tiếp xúc với đất và nước bị ô nhiễm, đặc biệt là ở các khu vực trang trại.
Bệnh Whitmore có thể phòng tránh khi xử lý tốt môi trường, đảm bảo nguồn nước sạch
Theo BSCKII Hoàng Thị Lan Hương, PGĐ BVTW Huế, cần cảnh giác đến bệnh Melioidosis khi bệnh nhân nhập viện trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 11; có độ tuổi từ 35 trở lên; nhập viện với tình trạng viêm phổi, sốt, đa áp xe; có tiền sử đái tháo đường hoặc người nghiện rượu, bệnh phổi mạn, bệnh thận mạn, người sử dụng corticoid hoặc ung thư...; làm việc trực tiếp với đất hoặc nước thải. Vì vậy xử lý môi trường ô nhiễm, đảm bảo nguồn nước sạch... và chăm sóc sức khỏe người dân sau lũ lụt là hết sức quan trọng và cấp thiết.
Tuy nguy hiểm nhưng bệnh Whitmore hoàn toàn có thể phòng tránh và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm, điều trị bằng các loại kháng sinh đặc hiệu. Những trường hợp tử vong thường do bệnh nhân đến viện ở giai đoạn muộn, khi đã có tình trạng nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn hoặc suy đa tạng.
Minh Tích
