Theo báo cáo, từ năm 2021 đến nay, TP. Hà Nội đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp nhằm tăng cường công tác đảm bảo ATTP. Thành phố đã duy trì và phát triển 1.327 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn (trong đó Hà Nội chiếm 170 chuỗi), hỗ trợ phát triển 128 khu chăn nuôi tập trung ngoài khu dân cư, đồng thời đầu tư xây dựng 7/8 cơ sở giết mổ công nghiệp theo quy hoạch.
Bên cạnh đó, các mô hình tuyến phố dịch vụ ăn uống có kiểm soát tại 20 tuyến phố, mô hình cải thiện ATTP tại 196 phường, thị trấn và kiểm soát ATTP tại các bữa ăn đông người ở 440 xã, phường, thị trấn cũng đã được duy trì, nhân rộng. Công tác đảm bảo ATTP tại các trường học cũng được chú trọng, với việc nâng cao năng lực tự quản lý bếp ăn tập thể tại nhiều trường tiểu học.
Từ năm 2021 đến nay, các lực lượng chức năng của TP Hà Nội đã kiểm tra 315.133 lượt cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, trong đó 271.888 cơ sở đạt tiêu chuẩn ATTP (chiếm 86,3%). Tuy nhiên, có tới 43.225 cơ sở vi phạm; trong đó 19.791 cơ sở bị xử phạt với tổng số tiền hơn 102 tỷ đồng, 107 cơ sở bị đình chỉ hoạt động, 5.048 cơ sở bị cảnh cáo và 26.394 cơ sở bị nhắc nhở tại chỗ.
Đáng lo ngại, vẫn còn nhiều cơ sở vi phạm nghiêm trọng như: sử dụng giấy chứng nhận ATTP hết hạn, không tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người lao động, không xác nhận kiến thức ATTP, điều kiện sản xuất không đảm bảo vệ sinh, thậm chí có dấu hiệu ẩm mốc, ô nhiễm.
Đoàn khảo sát của HĐND TP. Hà Nội chỉ rõ, nhiều hạn chế đã được nêu ra từ các năm 2019, 2020 và 2023 nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý triệt để. Cụ thể, việc triển khai hệ thống cơ sở giết mổ tập trung theo Quyết định 761/QĐ-UBND còn chậm, với 701 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm vẫn đang hoạt động trong khu dân cư, không đảm bảo vệ sinh, chưa được kiểm soát chặt chẽ.
Tình trạng vận chuyển, kinh doanh thịt không kiểm dịch, sản xuất hàng giả, hàng nhái, sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc vẫn phổ biến. Các chợ đầu mối, chợ dân sinh chưa đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh môi trường. Việc quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử ngày càng phức tạp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.
Trước thực trạng trên, Đoàn khảo sát HĐND TP. Hà Nội đã đề xuất UBND thành phố sớm rà soát, sửa đổi việc phân cấp quản lý ATTP phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời giao rõ chức năng, nhiệm vụ cho từng ngành để tránh chồng chéo, buông lỏng trách nhiệm.
Đáng chú ý, đoàn đề xuất giao nhiệm vụ cho một cơ quan chuyên trách làm đầu mối quản lý ATTP cấp thành phố và cấp xã; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại và bổ sung chế độ phụ cấp cho cán bộ làm công tác ATTP, đặc biệt là ở tuyến cơ sở nhằm nâng cao hiệu quả thực thi.
Ngoài ra, cần tiếp tục thực hiện nghiêm Nghị quyết số 49/2024/NQ-HĐND về quy định mức xử phạt các hành vi vi phạm trong lĩnh vực ATTP; tăng cường kiểm tra, giám sát các chợ cóc, chợ tạm; hoàn thiện quy hoạch các chợ đầu mối và cơ sở giết mổ, hướng tới việc dẹp bỏ hoàn toàn các điểm giết mổ thủ công không đảm bảo điều kiện vệ sinh.
An toàn thực phẩm không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn cần sự tham gia, nâng cao ý thức của cộng đồng. Đoàn khảo sát nhấn mạnh, công tác tuyên truyền hiện nay còn hình thức, thiếu đổi mới, chưa phù hợp với từng nhóm đối tượng. Nhiều người dân và cơ sở sản xuất vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của ATTP đối với sức khỏe cộng đồng.
Để cải thiện tình hình, thành phố cần triển khai các chiến dịch truyền thông hiệu quả, hướng đến thay đổi hành vi của người sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy mô hình sản xuất sạch, truy xuất được nguồn gốc, tiến tới một hệ thống thực phẩm an toàn, bền vững cho Thủ đô.
Nguyễn Kiên (T/h)
