Bà Rịa - Vũng Tàu: Thanh tra Chính phủ phát hiện hàng loạt sai phạm về đất đai

Thu hổi dự án chậm tiến độ

Thanh tra Chính phủ mới đây đã công bố Kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước về đất đai, môi trường và đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, thời kỳ 2011-2016.

Kết luận thanh tra nêu rõ, do việc lập, thẩm định và trình duyệt quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh chậm, dẫn đến nhiều bất cập trong quản lý đất đai. Đến tháng 6-2013, quy hoạch sử dụng đất 5 năm mới được phê duyệt, nên nhiều tổ chức được UBND tỉnh thỏa thuận địa điểm, giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất.

Đó là các dự án: khai thác mỏ vật liệu san lấp do Công ty TNHH Phước Thuận đầu tư, diện tích 2,74 ha; cảng thủy nội địa Trung Hiếu (3,4 ha) do Công ty TNHH Trung Hiếu đầu tư; nhà máy sản xuất và gia công hàng may mặc (4,87ha) do Công ty TNHH may mặc Kingstyle đầu tư; khu du lịch Rừng Dương (2,04ha) do CTCP Rừng Dương đầu tư; và khu nhà ở Vũ Việt (7,34ha) do Công ty TNHH MTV Vũ Việt đầu tư. Khu đất vàng khoảng 4,45ha, tại Cụm 3, hầu hết là tài sản của Đảng, do Văn phòng Tỉnh ủy quản lý, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong đó, gồm các cơ quan như: Trường Đại học Bà Rịa-Vũng Tàu, Trường Chính trị (cũ), Hội trường Tỉnh ủy (hiện nay thành phố Vũng Tàu đang sử dụng làm hội trường Thành ủy), Trụ sở Đảng ủy khối cơ quan tỉnh (cũ), Trụ sở Đảng ủy Khối Doanh nghiệp (cũ), Trụ sở Văn phòng Tỉnh ủy (cũ), Khu nhà ở công vụ do Văn phòng Tỉnh ủy quản lý, Trường mần non 20/10 và 2 hộ dân đã được UBND thành phố Vũng Tàu cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Khu đất vàng khoảng 4,45ha ngay trung tâm Vũng Tàu

Được biết, chủ trương trước đây của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa-Vũng Tàu là sẽ tổ chức bán đấu giá các sơ sở này. UBND tỉnh cũng đã ban hành quyết định phê duyệt danh mục cơ sở nhà đất bán đấu giá.

Tuy nhiên, ngày 6/7/2017, Thường trực Tỉnh ủy ban hành Thông báo ủng hộ chủ trương đầu tư dự án Thành phố giáo dục quốc tế và giao UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành địa phương thực hiện các thủ tục theo quy định. Các dự án đầu tư giáo dục - đào tạo thuộc lĩnh vực đặc biệt khuyến khích xã hội hóa đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 15/2017/QĐ-UBND ngày 23/6/2017.

Vào tháng 6/2018, Thường trực UBND tỉnh cũng đã có cuộc họp nghe báo cáo tiến độ thực hiện thủ tục đầu tư tại Khu đất Cụm 3, thành phố Vũng Tàu. Theo đó, UBND tỉnh giao Sở Tài chính phối hợp với Văn phòng Tỉnh ủy, UBND thành phố Vũng Tàu và các sở, ngành liên quan rà soát, đề xuất phương án thu hồi, tiếp nhận bàn giao đất gắn liền với tài sản của cơ quan Đảng tại khu đất nêu trên.

Sau khi nghe Sở Tài chính báo cáo, cùng ý kiến của các thành viên tham dự họp, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu Nguyễn Văn Trình giao cho Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thành Long chỉ đạo thành lập Tổ công tác gồm: Sở Tài Chính, Văn phòng Tỉnh ủy, UBND thành phố Vũng Tàu, Sở Tài nguyên và Môi trường (do Sở Tài chính chủ trì), phối hợp với các đơn vị liên quan xác lập lại toàn bộ đất đai, tài sản và làm rõ đối tượng đang sử dụng đất tại Khu đất Cụm 3, thành phố Vũng Tàu. Trên cơ sở đó, xây dựng phương án thu hồi, tiếp nhận bàn giao đất gắn liền với tài sản của cơ quan Đảng tại khu đất này, đồng thời có kế hoạch di dời Trường mần non 20/10 và các cơ quan khác (nếu có).

Được biết, dự án Thành phố giáo dục quốc tế, trên khu đất vàng khoảng 4,45ha, do Tập đoàn Nguyễn Hoàng làm chủ đầu tư. Thông tin tại một cuộc họp hồi năm 2017, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, việc đầu tư cơ sở xã hội hóa tại Cụm 3 không đủ điều kiện cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, để đảm bảo chủ trương kêu gọi đầu tư xã hội hóa giáo dục của tỉnh được thực hiện, Sở đã có văn bản xin ý kiến hướng dẫn của Tổng cục quản lý đất đai về trường hợp này.

Sau thanh tra, Thanh tra Chính phủ đề nghị tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất đối với 18 dự án đầu tư chậm tiến độ kéo dài nhiều năm, thuộc diện phải thu hồi. Đó là các dự án Khu biệt thự Ngân Sơn (7,27ha), do Công ty TNHH Thương mại Xây dựng Ngân Sơn đầu tư; khu du lịch liên hợp resort thể thao Bình Châu (13,1ha), CTCP Đầu tư xây dựng và sản xuất Tân Thành đầu tư; khu biệt thự Ngân Hiệp (2,52ha), CTCP địa ốc Ngân Hiệp đầu tư; khách sạn cao cấp 18 tầng số 28 Thùy Vân (800m2), TP Vũng Tàu, CTCP Đầu tư xây dựng và sản xuất Tân Thành đầu tư; khu hậu cần bến bãi Đức Bình (41,4ha), CTCP Tập đoàn Đức Bình đầu tư; khu căn cứ du lịch dịch vụ hàng hải Bàn Thạch (24,4ha), CTCP du lịch dịch vụ hàng hải Bàn Thạch đầu tư…

Cơ quan thanh tra cũng đề nghị xem xét xử lý, đề nghị thu hồi chủ trương đầu tư nhiều dự án: khu du lịch Ngân Sơn - Hồ Tràm; cảng quốc tế Sao Biển; khu hậu cần bến bãi Đức Bình; khu du lịch Trung Sơn; dự án One Opera Complex; trung tâm đào tạo thực hành của Trường Đại học Tôn Đức Thắng.

Trong thời kỳ thanh tra (2011-2015), tổng diện tích đất được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao đất, cho thuê đất khoảng 9.074ha, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất khoảng 66,2ha để triển khai dự án theo quy định. Tuy nhiên, tính đến thời điểm thanh tra, tỉnh chưa thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư có sử dụng đất.

Ngược lại, tỉnh đã thực hiện thỏa thuận địa điểm, giao đất, cho thuê đất và cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với 8 tổ chức để thực hiện dự án đầu tư không phù hợp quy hoạch được duyệt, với tổng diện tích được giao khoảng 22,4ha. Việc giao đất như vậy là sai quy định của Luật Đấu thầu, Luật Đất đai.

Buông lỏng quản lý đất công

Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện hàng loạt sai phạm của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong quản lý đất công. Cụ thể, trong giai đoạn 2011-2015 có dấu hiệu buông lỏng quản lý, giao đất, cho thuê đất công không thông qua đấu giá. Kiểm tra hồ sơ giao đất, cho thuê đất tại Sở Tài nguyên - Môi trường Bà Rịa - Vũng Tàu, thanh tra phát hiện tỉnh giao, cho thuê đất cho 8 tổ chức thực hiện dự án đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất 54,09ha.

Cá biệt, UBND huyện Đất Đỏ sử dụng 6.325m2 thuộc quỹ đất tái định cư do Nhà nước đầu tư hạ tầng để giao đất có thu tiền sử dụng đất cho một số cán bộ, công chức và sỹ quan quân đội đang công tác trên địa bàn tỉnh không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, không phù hợp với quy định pháp luật về đất đai.

Đáng lưu ý trong giai đoạn 2006-2016, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phê duyệt 55 dự án chuyển đổi 5.832ha đất rừng để sử dụng vào mục đích khác. Riêng giai đoạn 2011-2016, thực hiện chuyển đổi 35 dự án (tổng diện tích 1.627,97ha), nhưng tỉnh mới thẩm định, phê duyệt 8 dự án trồng rừng thay thế hoặc thu tiền trồng rừng thay thế với diện tích 71,24 ha, đạt 1,2% so với yêu cầu.

Trong công tác quản lý tài chính đất đai, theo tính toán của cơ quan thanh tra, giai đoạn 2011-2016 tổng các khoản thu từ đất đạt 5.602,7 tỷ đồng, chiếm 0,92% tổng thu ngân sách trên địa bàn. Nợ đọng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của các tổ chức khoảng 1.225 tỷ đồng, chiếm 21,86% nguồn thu từ đất.

Hơn nữa, việc UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xác định và điều chỉnh bảng giá đất, giá đất cụ thể có nhiều sai sót gây thiệt hại ngân sách nhà nước. Qua kiểm tra một số hồ sơ thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. Theo đó, việc xác định giá đất không đúng thời điểm bàn giao đất thực tế đối với khu du lịch Rừng Dương gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 3,44 tỷ đồng.

Đối với khu đô thị mới Phú Mỹ do CTCP Đầu tư xây dựng A.T.A làm chủ đầu tư (đợt 2, đợt 3), cần xác định lại đơn giá đất cho sát với giá chuyển nhượng đất trên thị trường; việc gia hạn tiền sử dụng đất sai đối tượng gây thiệt hại ngân sách 46,4 tỷ đồng; phê duyệt 2 đơn giá đất khác nhau cho cùng một mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp, có cùng vị trí, thời hạn giao đất gây thiệt hại 36,6 tỷ đồng.

Thanh tra cũng cho biết việc cơ quan thuế tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã giảm 20 năm tiền sử dụng đất đối với các trường hợp được Nhà nước giao, cho thuê đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp thuộc đối tượng phải xác định giá đất theo thị trường là sai quy định.

Việc miễn giảm này gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước 139,18 tỷ đồng. UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao đất cho CTCP Bất động sản dầu khí với mục đích đất ở để xây dựng khu nhà ở dầu khí, nhưng cơ quan thuế lại tính tiền sử dụng đất theo mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp với thời hạn 50 năm, là chưa phù hợp quy định Luật Đất đai 2003, gây thất thoát ngân sách 9,87 tỷ đồng.

Hải Đăng