Hiệu quả từ ứng dụng khoa học công nghệ
Trong bức tranh nông nghiệp hiện đại hóa, ứng dụng khoa học – công nghệ trên phạm vi cả nước không còn là xu thế mà đã trở thành yêu cầu tất yếu. Tại Bà Rịa – Vũng Tàu, nhiều hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã mạnh dạn chuyển mình, đầu tư công nghệ cao vào sản xuất, từ đó không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm mà còn mở ra hướng đi bền vững, gia tăng giá trị và thu nhập cho người nông dân. Họ không đơn độc trên hành trình đổi mới đó, mà luôn có sự đồng hành của chính quyền, các cơ quan chuyên môn và sự tiếp sức từ nhiều chính sách hỗ trợ kịp thời, hiệu quả.
Vài năm trở lại đây, xã Long Tân, huyện Đất Đỏ đã trở thành điểm sáng trong phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhờ sự “đột phá” của HTX Dưa lưới Long Tân. Với 25 nhà màng được đầu tư bài bản, theo tiêu chuẩn VietGAP, HTX không chỉ làm chủ kỹ thuật canh tác mà còn kiểm soát toàn bộ quy trình sản xuất – từ khâu ươm giống, tưới tiêu, bón phân đến thu hoạch và bảo quản. Một cuộc “cách mạng” xanh được bắt đầu từ những nhà màng dưa lưới.
Theo anh Trương Văn Hậu – Giám đốc HTX Dưa lưới Long Tân, huyện Đất Đỏ thì trồng dưa lưới trong nhà màng giúp hạn chế tối đa rủi ro từ thời tiết, sâu bệnh; đồng thời tạo điều kiện tối ưu cho cây phát triển. Nhà màng giúp mình chủ động từ A đến Z, nên năng suất cao và ổn định. Mỗi vụ thu hoạch 3 – 3,5 tấn dưa trên 1.000 m², cao gần gấp đôi so với cách trồng truyền thống ngoài trời. Giá bán luôn ở mức 30 – 35 nghìn đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm thành viên có thể thu lãi khoảng 200 triệu đồng trên mỗi ngàn mét vuông”, anh Hậu chia sẻ.
Không chỉ mang lại giá trị kinh tế rõ rệt, mô hình còn truyền cảm hứng về một nền nông nghiệp văn minh, hiện đại. Chị Phạm Thị Thơ, thành viên HTX, khẳng định: “Nhờ áp dụng công nghệ, mình tính toán được thời điểm gieo trồng, điều chỉnh sản lượng theo nhu cầu thị trường, nên không còn cảnh ‘được mùa mất giá’. Việc này khiến người trồng yên tâm đầu tư lâu dài”, đưa công nghệ vào chế biến sâu – nâng giá trị, ổn định đầu ra…
Không chỉ dừng lại ở trồng trọt, một số HTX còn đẩy mạnh khâu chế biến, tận dụng tối đa giá trị của nông sản. Đơn cử như HTX Nông nghiệp công nghệ cao Bà Rịa – Vũng Tàu (huyện Châu Đức), nơi đang phát triển chuỗi sản xuất – chế biến – tiêu thụ sản phẩm thanh long khép kín. Từ năm 2022, HTX đã được hỗ trợ hàng loạt thiết bị hiện đại trị giá hơn 48 tỷ đồng, gồm máy sấy, máy làm bột, thiết bị chế biến thực phẩm từ trái cây. Nhờ đó, khi giá thanh long tươi giảm sâu, HTX vẫn chủ động sấy dẻo, làm kem, sữa chua, kẹo thanh long, hoặc sản xuất trà hoa thanh long – biến thách thức thành cơ hội.
Ông Lê Hòa Bình – Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao cho biết: “Công nghệ chế biến giúp kéo dài thời gian bảo quản, giảm hao hụt sau thu hoạch và tạo thêm giá trị gia tăng. Chúng tôi cũng đang hướng đến xuất khẩu sản phẩm chế biến, vì tiềm năng thị trường là rất lớn”.
Công nghệ tạo “cú hích” chuyển đổi tư duy nông dân
Tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có 141 HTX nông nghiệp, trong đó khoảng 60% đã ứng dụng công nghệ cao ở các mức độ khác nhau. Đặc biệt, khoảng 35 HTX đã tham gia vào chuỗi liên kết giá trị – từ sản xuất, sơ chế đến tiêu thụ. Đây là minh chứng cho xu thế tất yếu trong quá trình xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững. Có thể nói đây là mô hình công nghệ cao, tạo “cú hích” chuyển đổi tư duy cho người nông dân.
Đáng chú ý, sự thay đổi không chỉ diễn ra ở khâu kỹ thuật mà còn ở tư duy, cách nghĩ, cách làm của người nông dân. Từ chỗ sản xuất nhỏ lẻ, thiếu tính toán, nay nhiều thành viên HTX đã biết lập kế hoạch sản xuất theo đơn đặt hàng, quản lý chi phí, chất lượng và định hướng thị trường đầu ra.
Chia sẻ về chiến lược phát triển thời gian tới, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết: “Tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ các HTX ứng dụng công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ số trong quản lý sản xuất, truy xuất nguồn gốc, dự báo thị trường và thương mại điện tử. Định hướng trong tương lai là: Nâng tầm nông sản – tiếp cận thị trường toàn cầu. Tỉnh cũng đang xúc tiến việc đưa sản phẩm HTX lên các sàn thương mại điện tử trong nước và quốc tế, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và thúc đẩy kết nối tiêu thụ, xuất khẩu. Mục tiêu là để nông sản Bà Rịa – Vũng Tàu không chỉ có chất lượng mà còn có thương hiệu, có chỗ đứng vững chắc trên thị trường”.
Việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông nghiệp không chỉ là lựa chọn để vượt qua khó khăn trước mắt, mà là chiến lược dài hạn để phát triển bền vững. Từ những mô hình hiệu quả đã được minh chứng, có thể khẳng định rằng: công nghệ chính là “chìa khóa vàng” giúp HTX nông nghiệp bứt phá, góp phần làm nên một nền nông nghiệp hiện đại, xanh và giàu giá trị nhân văn. Với sự đồng hành chặt chẽ giữa nhà nước – nhà khoa học – nhà nông – doanh nghiệp, tương lai của nông nghiệp Bà Rịa – Vũng Tàu đang rộng mở hơn bao giờ hết.
Quốc Thịnh
