Bài 17 - Tổng công ty Điện lực Miền Bắc có quan liêu, thiếu trách nhiệm?

THCL - Hàng loạt bài phản ánh về những dấu hiệu sai phạm tại Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Dương (Công ty Điện lực Hải Dương) đã được các cơ quan chức năng chỉ rõ. Mới đây, Công ty Điện lực Hải Dương và TCT Điện lực miền Bắc đã có công văn phản hồi tới Thương hiệu & Công luận. Tuy nhiên, dư luận không khỏi bức xúc trước sự quan liêu, thiếu trách nhiệm của TCT Điện lực Miền Bắc (?).

Hàng loạt cán bộ bị xử lý mà vẫn nói... không sai?

Vừa qua, Thương hiệu & Công luận nhận được Công văn số 220/PCHD-TTBV&PC ngày 20/1/2017 của Công ty Điện lực Hải Dương, do ông Trần Văn Cường, Giám đốc Công ty ký.

Nội dung công văn nêu rõ về việc sự cố cột đổ tại Điện lực Kim Thành và các hình thức xử lý đối với sự việc trên:

- Đối với nhà thầu Công ty - CP Xây lắp thương mại Á Châu: Không được thi công các công trình do Công ty Điện lực Hải Dương làm chủ đầu tư trong 05 năm.

- Kỷ luật lao động đối với các CBNV: Ông Vũ Văn Trọng, cán bộ giám sát thi công (hình thức: kéo dài thời gian nâng lương không quá 6 tháng); ông Nguyễn Văn Trung, Trưởng phòng Kỹ thuật Điện lực Kim Thành (hình thức: khiển trách); ông Vũ Đức Dũng, Trưởng phòng Quản lý công trình Ban QLDA Công ty Điện lực Hải Dương (hình thức: khiển trách).

- Xét giảm HTNV đối với các CBNV: Ông Trần Phương Nam, Phó giám đốc Điện lực Kim Thành; ông Phạm Công Trường, Phó giám đốc Ban QLDA; ông Nguyễn Văn Xiêm, Phó trưởng phòng Quản lý đầu tư; ông Lê Đức Huyên, chuyên viên Phòng Quản lý đầu tư.

Như vậy, Điện lực Hải Dương đã xử lý một loạt cán bộ liên quan cho dù công luận vẫn cho là mức xử lý quá nhẹ, có phần là hình thức chưa sát với quy định của pháp luật!?

Chắc hẳn bạn đọc còn nhớ vụ bật gốc nhiều cột điện, do chất lượng công trình bị “rút ruột” - đã được Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình chỉ rõ: Kích thước hình học của móng cột không đạt yêu cầu; độ sâu chôn móng không đạt yêu cầu; mác bê tông móng cột không đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn TCXDVN 239-2006... Những cột chưa bật gốc, đã được Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình chỉ rõ: Kích thước hình học của móng cột không đạt yêu cầu!

Vậy thì, tiền của Nhà nước đổ vào dự án này sẽ được tính ra sao?

Trong khi đó, những người chịu trách nhiệm chính đã sử dụng tiền của Nhà nước đầu tư không hiệu quả thì vẫn không bị xử lý?

Trách nhiệm của người đứng đầu sẽ bị xử lý như thế nào nếu để xảy ra tình trạng thất thoát ngân sách nhà nước?

Và việc xử lý như vậy, có đang đi ngược lại Nghị định 211/2013/NĐ-CP của Chính phủ về việc xử lý người đứng đầu khi để xảy ra tình trạng tham nhũng, thất thoát tại cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý hay không?

Cột điện bật gốc thấy rõ công trình bị "rút ruột"!

       Một loạt các sự cố khác báo nêu, Công văn ông Cường trả lời báo sẽ chuyển cơ quan công an và Tổng công công ty Điện lực Miền Bắc xem xét kết luận. Những vấn đề báo đăng là dựa trên các tài liệu của các cơ quan liên quan kết luận và điều tra của báo là có cơ sở.

      Thế nhưng, Ngày 25/1/2017, TCT Điện lực miền Bắc có Công văn số 317/EVNNPC-QHCĐ, do ông Hồ Mạnh Tuấn, Phó tổng giám đốc ký, gửi Thương hiệu & Công luận.

Nội dung công văn nêu: Nguyên nhân gây ra sự cố cột đổ tại công trình cải tạo và nâng cấp nhánh Liên Hòa A sau trung gian Kim Thành B khi bị ảnh hưởng bởi lốc xoáy của cơn bão số 2 là do, thi công phần móng không đảm bảo theo đúng thiết kế đã được duyệt -  trách nhiệm thuộc về các đơn vị và cá nhân… Yêu cầu ông Giám Đốc PC Hải Dương căn cứ biên bản làm việc của đoàn thanh tra tổ chức cuộc họp kiểm điểm và xử lý kỷ luật các đơn vị, cá nhân có liên quan để xảy ra sai phạm…

Tại Công văn số 317 còn khẳng định "việc truy thu hơn 1,3 tỷ đồng tiền thuế theo Kết luận của Thanh tra thuế (Cục Thuế Hải Dương) là không có cơ sở và không đúng thực tế kiểm tra" (?!).

Vậy những bằng chứng về truy thu của các cơ quan chức năng - đã được báo đăng tải cụ thể và chi tiết thì sao?

Phải chăng, TCT Điện lực Miền Bắc đang khẳng định mình là quyết định cuối cùng, còn các quyết định của những cơ quan đại diện nhà nước, chỉ để "tham khảo"?

Ngoài ra, trong công văn của TCT Điện lực miền Bắc cũng “phủi tay” khi cho rằng, nội dung bổ nhiệm lại bà Lương Thị Thu Hà giữ chức vụ Kế toán trưởng Công ty có nhiều khuất tất, bà Hà không đủ uy tín, phẩm chất, trình độ chuyên môn… là không có cơ sở và không đúng với thực tế kiểm tra, thông tin phản ánh không chính xác? Trong khi thực tế lấy phiếu tín nhiệm cơ sở bà Hà không đạt!?

CV của Công ty Điện lực Hải Dương và TCT Điện lực miền Bắc gửi Thương hiệu & Công luận

Dư luận không khỏi thắc mắc: Liệu rằng, Đoàn thanh tra của TCT Điện lực miền Bắc đã làm tròn trách nhiệm và nghĩa vụ hay chưa, Hay quan liêu, hoặc bao che cho cấp dưới khi liên tục “phủi tay” những kết luận của nhiều cơ quan chức năng đã “chỉ mặt đặt tên” rõ ràng?

Liệu rằng, có sự “khuất tất” nào ở đây, khi những kết luận của các cơ quan chức năng đã chỉ rõ, mà TCT Điện lực Miền Bắc lại cho rằng “không có cơ sở”?

“Qua mặt” các cơ quan chức năng?

Xin chỉ dẫn lại các quyết định của những cơ quan có thẩm quyền.

Theo Quyết định về việc xử lý vi phạm về thuế qua thanh tra việc chấp hành pháp luật về thuế của Cục Thuế Hải Dương đối với Công ty Điện lực Hải Dương đã chỉ rõ: Tại Quyết định số 969 ngày 31/3/2015 của Cục Thuế tỉnh Hải Dương, đã ban hành quyết định về việc xử lý vi phạm về thuế qua thanh tra việc chấp hành pháp luật về thuế, do Cục trưởng Cục Thuế - Phạm Thị Mai đã ký thì, tổng số tiền 1.309.640.000 đồng đã được Cục Thuế truy thu.

Theo Kết luận về việc thanh tra thuế  tại Công ty Điện lực Hải Dương (số 968/KL-CT ngày 31/3/2015), do bà Phạm Thị Mai – Cục trưởng Cục Thuế tỉnh Hải Dương ký, Đoàn thanh tra Cục Thuế tỉnh Hải Dương đã tiến hành thanh tra công tác thuế và phát hiện ra nhiều sai phạm liên quan đến tài chính qua các thời kỳ kế toán trưởng từ năm 2009 đến hết năm 2012.

Quyết định truy thu hơn 1,3 tỷ đồng của Cục Thuế Hải Dương

Tại kết quả thanh tra thời kỳ 2010, 2011, 2012 và thời kỳ có liên quan là năm 2009, do ông Lê Đức Đỉnh làm Kế toán trưởng, thay Giám đốc kiểm soát toàn bộ hoạt động thu - chi tài chính tại công ty; tuy nhiên, không hiểu do “quên” hay “cố tình” mà ông Đỉnh đã bỏ qua một khoản thuế của một nhà thầu cung cấp thiết bị là Công ty TNHH Phát triển kinh tế TM Wandian An Huy (Công ty An Huy) cung cấp máy biến áp cho Công ty Điện lực Hải Dương, lên tới 499.779.330 đồng vào năm 2009; sau đó, năm 2010, bị thu hồi và truy thu là 196.199.522; năm 2011, bị thu hồi và truy thu là 344.038.571. Tới năm 2012, bà Hà lên thay ông Đỉnh làm Kế toán trưởng, cũng làm thất thoát và bị truy thu số tiền 269.622.934 đồng.

Tổng các lần bị thu hồi và truy thu từ 2010 - 2012, còn khoảng 800 triệu đồng để thất thoát, được Cục Thuế Hải Dương đã làm rõ: Do không kiểm soát được các hóa đơn vượt quá 20.000.000 đồng phải thanh toán qua ngân hàng, không hạch toán phân bổ hợp lệ được các khoản chi phí, học tập, tham quan của đơn vị mà trực tiếp Kế toán trưởng là người kiểm soát. Kế toán trưởng không kiểm soát được các khoản thuế thu nhập cá nhân mà người lao đông phải nộp.

Đặc biệt, ngay sau khi có kết luận của Cục Thuế Hải Dương, số tiền hơn 1 tỷ 300 triệu đồng; đến tháng 4/2015, thì khoản tiền phạt đó, Công ty Điện lực đã chuyển ngay vào ngân sách thuế tỉnh.

Sự việc có lẽ đã “chìm xuống” khi hơn 1 năm nay không có ai bị kỷ luật hay phải bồi thường lại số tiền bị cơ quan thuế thu hồi và truy thu. Chỉ sau khi cơ quan ngôn luận vào cuộc, biết không thể “bưng bít” thông tin mới có một số sự việc “lạ lùng” xảy ra nhằm “che mắt” dư luận?

Theo đó, ngày 05/7/2016, tại quỹ của Phòng Tài chính Công ty Điện lực Hải Dương, có một người lạ tới nộp số tiền 499.779.330 đồng cho Công ty An Huy mà ông Đỉnh đã “bỏ qua” không thu thuế (được biết Công ty An Huy đã dời khỏi Việt Nam và chuyển về Trung Quốc được vài năm). Lạ lùng hơn, trong phiếu thu, không hề có dấu của Công ty Điện lực Hải Dương?

CV gửi đi không số, không dấu, bên cạnh là phiếu thu tiền mặt gần 500 triệu đồng cũng không dấu...

Không những làm thất thoát tiền, bà Hà – với cương vị người tham mưu giúp lãnh đạo công ty, quản lý về công tác tài chính, nhưng đã không kiểm soát các hoạt động thông tin tài chính về giá trị gói thầu mua sắm cáp vặn xoắn thuộc “Dự án cải tạo lưới điện hạ thế nông thôn T12/2012” để thất thoát tiền của Nhà nước, khi Công ty Điện lực Hải Dương mua cáp của Công ty CP Dây và cáp điện Thượng Đình, đã được chỉ rõ tại Báo cáo của Hội đồng đấu thầu mua sắm vật tư thiết bị số 5358, ngày 06/9/2012 - do Chủ tịch Hội đồng mua sắm, Phó giám đốc Công ty Điện lực Hải Dương Trần Thị Mai Dung ký.

CV số 5358 chỉ rõ trách nhiệm của bà Lương thị thu Hà, Trưởng phòng Tài chính kế toán

Bên cạnh đó, ngày 06/4/2016, tại Công văn số 525/KTNN-CNVI V/v kiến nghị thu NSNN qua kiểm toán tại Công ty Điện lực hải Dương, số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp là 3.239.014.207 - đây là số tiền không nhỏ đã được Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ và tăng thu cho NSNN.

CV số 525/KTNN-CNVI của Kiểm toán Nhà nước đã tăng thu cho NSNN hơn 3 tỷ đồng từ Công ty Điện lực Hải Dương

Ở cương vị Kế toán trưởng 4 năm, tại Công ty Điện lực Hải Dương, nhưng bà Hà liên tục được các cơ quan chức năng “sờ gáy” chỉ rõ, mới thấy được trách nhiệm và năng lực?...

Dư luận hoài nghi: Liệu rằng, với trình độ và năng lực của một kế toán trưởng tại Công ty Điện lực Hải Dương, có thể tiếp tục được “ưu ái” từ TCT Điện lực miền Bắc khi một lần nữa bổ nhiệm lại?

Truy cứu trách nhiệm hình sự?

Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Luật sư Phạm Thị Thu, Công ty Luật số 1 Hà Nội xung quanh sự việc liên quan đến tài liệu chứng minh về vụ việc cột điện bị đổ do “rút ruột” công trình. Bà Thu cho biết:

Việc công trình cột điện bị đổ do chất lượng công trình yếu kém có dấu hiệu của tội phạm hình sự, chứ không đơn giản chỉ là thiếu trách nhiệm trong việc giám sát và chỉ bị kỷ luật với mức khiển trách và kéo dài thời hạn nâng lương. Cột điện chính là tài sản Nhà nước nên việc gãy đổ đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước. Cần phải xem xét, làm rõ vấn đề vụ lợi, ai là người đã rút ruột công trình dẫn đến công trình bị kém chất lượng?

Việc rút ruột công trình, có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự đối với một trong 2 tội danh như sau:

Nếu chính những người có trách nhiệm trong việc quản lý cấu kết với đơn vị thi công rút ruột công trình thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo quy định tại Điều 281 BLHS: “Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái công vụ gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm”.

Nếu người có nhiệm vụ giám sát biết hoặc không biết công tình yếu kém, nhưng vẫn để thực hiện việc thi công và nghiệm thu thì đây chính là thiếu trách nhiệm trong công việc. Với hành vi này, sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng theo quy định tại Điều 285 BLHS: “Người nào vì thiếu trách nhiệm mà không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nhiệm vụ được giao gây hậu quả nghiêm trọng, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các Điều 144, 235 và 301 của bộ luật này thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm”.

Điện lực Hải Dương là đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng công trình nên dù không có vụ lợi thì vẫn phải chịu trách nhiệm vì để xảy ra việc công trình yếu kém.

Để xảy ra sự việc chất lượng công tình yếu kém gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước mà chỉ bị xử lý kỷ luật với mức khiển trách và kéo dài thời hạn nâng lương là không thỏa đáng. Xử lý như vậy chưa có tính răn đe!

Bên cạnh đó, Luật sư cũng cho biết về tính pháp lý của phiếu thu gần 500 triệu đồng và công văn không số, không dấu "có được coi là hợp pháp hay không?".

Theo quy định của Nghị định số 110/2004/NĐ-CP quy định thể thức của một văn bản hành chính phải có dấu của cơ quan, tổ chức. Như vậy, công văn yêu cầu thanh toán thuế nhà thầu tại Việt Nam của Công ty Điện lực Hải Dương không có giá trị pháp lý.

Bên cạnh đó, Công ty Điện lực Hải Dương thu tiền thuế nhà thầu với số tiền 499.779.500 đồng không lập hóa đơn mà chỉ có phiếu thu, phiếu thu cũng không có dấu xác nhận của công ty là sai quy định của pháp luật.

- Theo quy định tại Điều 15, Điều 16 của Nghị định 51/2010/NĐ-CP (sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 04/2014/NĐ-CP) quy định về Hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ; Điều 18 Thông tư số 39/2014/TT-BTC hướng dẫn Nghị định 51/2010/NĐ-CP thì, thanh toán từ 200.000 đồng phải tiến hành lập hóa đơn.

- Theo quy định tại Điều 9 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi số 32/2013/QH13 thì, các giao dịch thanh toán từ 20 triệu đồng trở lên, phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt (bắt buộc phải chuyển khoản)

Trong trường hợp này, Công ty Điện lực Hải Dương tiến hành thu thuế nhà thầu bằng tiền mặt và không lập hóa đơn là sai quy định của pháp luật về kế toán.

Như vậy, việc không xuất hóa đơn là hành vi trốn thuế theo quy định tại Điều 13 Thông tư 166/2013/TT-BTC quy định chi tiết về xử phạt vi phạm hành chính thuế.

Việc không xuất hóa đơn được coi là hành vi trốn thuế với số tiền thuế nhà thầu lên đến gần 500 triệu đồng thì có đủ căn cứ để xử lý hình sự về tội trốn thuế theo quy định tại Điều 161 BLHS. 

“Phạm tội trốn thuế với số tiền từ 300 triệu đồng đến dưới 600 triệu đồng hoặc tái phạm về tội này, thì bị phạt tiền từ 1 lần đến 5 lần số tiền trốn thuế hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm”.

Chỉ nhìn lại những việc làm của Kế toán trưởng Công ty Điện lực Hải Dương, cũng đủ để thấy được việc để thất thoát thuế nhà nước là không thể chấp nhận được.

Vậy mà, TCT Điện lực Miền Bắc vẫn khẳng định sự việc đã "được phơi bày ra công luận" là không có?

Đề nghị Bộ Công thương, Tập Đoàn Điện lực Việt Nam vào cuộc, làm rõ những sai phạm đang “hiện hữu” tại Công ty Điện lực Hải Dương mà TCT Điện lực Miền bắc trả lời báo và bạn đọc là không có sai phạm. Công luận bức xúc!

Thương hiệu & Công luận sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc!

Cao Huyền – Quang Nam