Liên tục bắt giữ các vụ vận chuyển pháo trái phép
Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 cận kề cũng là thời điểm các đối tượng sử dụng mọi thủ đoạn tinh vi để buôn bán, vận chuyển, tàng trữ pháo nổ trái phép. Trong vài tháng gần đây, lực lượng chức năng tại các tỉnh, thành liên tục phát hiện, bắt giữ nhiều vụ tàng trữ, vận chuyển trái phép pháo nổ, pháo hoa... nhập lậu, có vụ lên đến vài tấn. Tuy nhiên, vì lợi nhuận và nhu cầu sử dụng trong dịp Tết tăng cao, nhiều đối tượng vẫn tìm mọi cách “cõng pháo” vượt biên, đưa vào thị trường nội địa Việt Nam để tiêu thụ.
Đơn cử như ngày 1/12, Công an tỉnh Tây Ninh phát hiện, thu giữ hơn 1 tấn pháo lậu do đối tượng Lê Xuân Vinh (31 tuổi, ngụ huyện Nông Cống, tỉnh Thanh Hóa; tạm trú tại thị xã Bến Bến Cát, tỉnh Bình Dương) vận chuyển thuê cho một người lạ tại khu vực biên giới giáp ranh với Campuchia để đem về tiêu thụ.
Ngày 3/12, Công an tỉnh Bình Phước phát hiện, thu giữ 74 kg pháo lậu do 2 đối tượng Nguyễn Văn Hiển (28 tuổi) và Bùi Văn Hướng (38 tuổi), cùng ngụ xã Thuận Hạnh, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông vận chuyển.
Ngày 7/12, Cơ quan CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường (Công an tỉnh Bình Phước) tạm giữ hình sự Va Minh Huyện (sinh năm 1994, ngụ xã Tân Thành, huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước) để điều tra về hành vi vận chuyển 161 kg pháo lậu.
Đặc biệt, trước đó, giữa tháng 10/2023, Công an TP. Hồ Chí Minh đã chủ trì, phối hợp Công an tỉnh Kiên Giang và Công an nhiều tỉnh, thành khác bắt giữ 13 đối tượng, thu giữ tổng cộng 6 tấn pháo mà nhóm này chuẩn bị để lén lút bán đợt Tết Giáp Thìn 2024.
Đây là số pháo nổ lớn nhất cả nước từ đầu năm đến nay mà Công an TP. Hồ Chí Minh phối hợp các đơn vị bắt giữ. Cơ quan CSĐT Công an TP. Hồ Chí Minh đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện bắt tạm giam Tăng Quốc Tiến (sinh năm 1978), Đặng Duy Linh, Danh Tích (đều sinh năm 1992, cùng ngụ Kiên Giang), Nguyễn Đăng Thành (sinh năm 1990, ngụ quận Bình Tân) và 9 đối tượng khác để điều tra về các hành vi "buôn bán, tàng trữ, vận chuyển hàng cấm là pháo nổ".
Được biết trước đó, trinh sát phát hiện nhóm Tiến, Linh, Tích câu kết vận chuyển, buôn bán pháo nổ với số lượng đặc biệt lớn từ Kiên Giang về TP. Hồ Chí Minh tiêu thụ, một phần được trung chuyển đến các tỉnh, thành khác tiêu thụ. Để qua mặt cơ quan chức năng, nhóm này tạo vỏ bọc là đơn vị kinh doanh dịch vụ vận tải.
Pháo nổ được ngụy trang trong các thùng xốp chứa cá khô, ghi sẵn thông tin người nhận. Hàng được tập kết, cất giấu tại một quán cà phê ở quận Bình Tân do Thành làm chủ, rồi giao cho các đầu mối bán lẻ trong hoặc ngoài TP. Hồ Chí Minh thông qua dịch vụ giao hàng trực tuyến. Trong khoảng 10 ngày, Công an TP. Hồ Chí Minh phối hợp với Công an TP. Hà Nội và các tỉnh Vĩnh Phúc, Kiên Giang, Long An, Cà Mau khám xét 11 địa điểm, thu giữ khoảng 6 tấn pháo mà nhóm này đã giao cho các đầu mối chuẩn bị tiêu thụ trong dịp Tết Nguyên đán.
Thị trường pháo hoa trái phép 'rầm rộ' trên 'chợ mạng'
Theo quy định, người dân được phép sử dụng những loại pháo hoa không gây tiếng nổ do Công ty TNHH Một thành viên hoá chất 21 (Nhà máy Z121) thuộc Bộ Quốc phòng sản xuất.
Cá nhân mua và sử dụng pháo hoa chỉ được mua tối đa 3 giàn pháo hoa và việc mua được thực hiện thông qua các đại lý ở 56 tỉnh, thành trên toàn quốc và cửa hàng của Công ty TNHH Một thành viên hóa chất 21 (Nhà máy Z121) thuộc Bộ Quốc phòng. Nhưng trên thực tế, trên các trang thương mại điện tử và các hội nhóm mạng xã hội, sản phẩm pháo hoa được rao bán rất phổ biến.
Chỉ cần vào Facebook gõ cụm từ “mua, bán pháo nổ, pháo hoa nổ”, “pháo hoa Z121”, “pháo hoa”… hàng loạt các tài khoản cá nhân và hội nhóm mua bán khác nhau được hiển thị. Những bài rao bán công khai, thậm chí nhiều chủ tài khoản còn khẳng định toàn bộ số pháo hoa được đăng bán đều là pháo do Bộ Quốc phòng sản xuất nên đảm bảo về tính hợp pháp, an toàn cho người sử dụng. Các hoạt động diễn ra vô cùng sôi động với nhiều lời mời chào, bán sỉ, giá tốt… 
Tại hội nhóm Pháo Tết 2024, các tài khoản cá nhân thường xuyên đăng tải hình ảnh pháo hoa, giá bán với nhiều loại mẫu mã khác nhau. Nhìn chung, giá các loại pháo dao động từ 300.000 đồng - 500.000 đồng/giàn. Một chủ tài khoản khác đăng tải: “Bán lẻ pháo Bộ Quốc phòng: giàn viên nén 300.000 đồng/giàn, giàn viên nén đặc biệt có giá 380.000 đồng/giàn; giàn viên 36 có giá 450.000 đồng/giàn; giàn phun hoa có giá 380.000 đồng/giàn…. Giấy tờ đầy đủ từng giàn!”.
Tuy nhiên, dưới những bài đăng trên các hội nhóm này không cung cấp tên đơn vị, cửa hàng, địa chỉ mua bán cụ thể. Các giao dịch chỉ thông qua số điện thoại hoặc những tin nhắn kín.
Trong vai người đang có nhu cầu tìm mua pháo hoa về chơi dịp Tết tại nhóm Pháo Tết 2024, PV được một tài khoản báo giá 450.000 đồng/giàn phun hoa 25 ống. Khi nhận hàng sẽ thực hiện thanh toán cho nhà xe hoặc chuyển khoản trực tiếp cho người bán".
Người này cũng cho biết thêm, nếu mua pháo hoa được cấp phép thì giá thành sẽ cao, do vậy nhiều người đã tìm tới các đối tượng buôn bán, kinh doanh pháo hoa nhập lậu, vừa được giá rẻ hơn mà lại phục vụ được thú chơi pháo hoa Tết.
Theo luật sư Đặng Văn Dũng (Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai): "Kinh doanh pháo hoa là hoạt động kinh doanh có điều kiện. Mặc dù, sản phẩm được rao bán có thể là pháo hoa do Nhà máy Z121, Bộ Quốc phòng sản xuất, tuy nhiên, việc mua đi, bán lại các sản phẩm này trên mạng xã hội lại là hành vi vi phạm pháp luật".
Tại khoản 2, Điều 14, Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định việc kinh doanh pháo hoa phải bảo đảm các điều kiện. Đó là chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa. Đồng thời, phải được cơ quan công an có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự và bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường.
Kho, phương tiện vận chuyển, thiết bị, dụng cụ phục vụ kinh doanh pháo hoa phải phù hợp, bảo đảm điều kiện về bảo quản, vận chuyển, phòng cháy và chữa cháy. Người quản lý, người phục vụ có liên quan đến kinh doanh pháo hoa phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn. Chỉ được kinh doanh pháo hoa bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo quy định.
Việc mua bán, tàng trữ khi mua bán qua các trang mạng xã hội đều bị xử lý theo quy định của pháp luật. Người dân sau khi mua pháo cần nộp lại hóa đơn, chứng từ mua cho công an nơi cư trú và dự định sử dụng để cơ quan chức năng quản lý.
Việc tự buôn bán, sản xuất pháo sẽ bị xử lý về tội sản xuất, buôn bán hàng cấm được quy định tại Điều 190 Bộ luật Hình sự năm 2015. Hình phạt lên đến 15 năm tù nếu sản xuất, buôn bán từ 120 kg pháo nổ trở lên.
Hành vi đốt pháo tại nơi công cộng sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự tại Điều 318 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội Gây rối trật tự công cộng quy định, hình phạt cao nhất lên đến 7 năm tù.
Theo nhận định của các lực lượng chức năng, càng gần thời điểm trước Tết Nguyên đán, việc buôn bán, vận chuyển pháo nổ trái phép sẽ có xu hướng gia tăng, với nhiều thủ đoạn tinh vi. Do đó, từ nay đến Tết, các lực lượng chức năng sẽ đẩy mạnh công tác tuần tra kiểm soát nắm tình hình, chốt chặn tại các "điểm nóng", điểm nghi vấn tập kết, phát sinh các luồng hàng hóa, kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp tham gia mua bán, vận chuyển, tàng trữ pháo nổ trái phép.
Để Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024 diễn ra an toàn, phấn khởi, vì sự bình yên và hạnh phúc của Nhân dân, lực lượng chức năng khuyến cáo người dân nghiêm túc thực hiện tốt các quy định về phòng chống các hành vi vi phạm pháp luật về pháo nổ. Khi phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm, người dân hãy liên hệ, báo cho cơ quan chức năng để được xử lý kịp thời theo quy định.
Hoàng Bách
