Bất chấp Covid-19, hoạt động xuất khẩu ghi nhận nhiều điểm sáng

Nỗ lực bền bỉ của khối doanh nghiệp nội

Theo CTCP Tập đoàn PAN, ở lĩnh vực thực phẩm, mảng tôm xuất khẩu với việc bắt đầu đưa vào khai thác vùng nuôi 90 ha mới và kho lạnh 6.000 tấn giúp duy trì doanh thu ổn định và lợi nhuận thậm chí tăng 2,3% so với cùng kỳ năm trước. Doanh nghiệp này cho biết, có nhiều triển vọng nhờ năng lực sản xuất tối ưu với những sản phẩm giá trị gia tăng đã chinh phục được các thị trường khó tính như Nhật Bản, EU.

Ngoài ra, “điểm sáng” xuất khẩu còn đến từ những doanh nghiệp ở các địa phương, mà Đồng Nai là một điển hình. Từ tháng 7/2020, kim ngạch xuất khẩu của Đồng Nai đã gia tăng trở lại, nhiều mặt hàng có mức tăng trưởng khá.

Theo báo cáo tháng 8/2020, các doanh nghiệp Đồng Nai xuất khẩu được gần 1,7 tỷ USD, tăng 150 triệu USD so với tháng trước. Trong đó, hầu hết các mặt hàng xuất khẩu đều có mức tăng từ 7-13% so với tháng 7/2020 và 3 mặt hàng đã đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD.

Theo chia sẻ của ông Lục Văn Thủy, Trưởng phòng Quản lý thương mại thuộc Sở Công Thương Đồng Nai, nếu như dịch bệnh trên toàn cầu lắng xuống, sẽ có nhiều đơn hàng từ các nước dịch chuyển về Việt Nam, trong đó có Đồng Nai.

Tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 40 mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn với khoảng vài trăm triệu USD/năm trở lên. Đặc biệt, có 3 mặt hàng là giày dép, dệt may, máy móc thiết bị, dụng cụ và phụ tùng đã vượt ngưỡng 1 tỷ USD.

Báo cáo mới đây của Tổng cục Thống kê cho thấy, diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 ở trong nước và trên thế giới tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động XK của Việt Nam, tuy vậy, kim ngạch xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm 2020 đã đạt 174,11 tỷ USD, tăng 1,6% so cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu trong tháng 8/2020 tăng 6,5% so với tháng 7/2020 và tăng 2,5% so với cùng kỳ năm 2019, đạt 26,5 tỷ USD, là mức cao nhất tính theo tháng trong năm 2020. Cụ thể, xuất khẩu rau quả tháng 8/2020 đạt 280 triệu USD, tăng 25,9% so với tháng 7/2020 và tăng 4,2% so với tháng 8/2019. Xuất khẩu tôm vẫn giữ được đà tăng trưởng tốt, với mức tăng kim ngạch xuất khẩu 8 tháng đầu năm 2020 đạt 7,7% so với cùng kỳ năm 2019.

Khu vực kinh tế trong nước vẫn tiếp tục là điểm sáng trong hoạt động xuất nhập khẩu khi kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu 8 tháng đều tăng so với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu đạt 60,80 tỷ USD, tăng cao 15,3%; nhập khẩu đạt 72,05 tỷ USD, tăng 2,9%.

Hiện Mỹ và Trung Quốc vẫn là hai thị trường dẫn đầu về kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ trong 8 tháng đạt kim ngạch 46,7 tỷ USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm trước; thị trường Trung Quốc đạt 27 tỷ USD, tăng 13%.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương cho biết, mặc dù thời điểm Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực (1/8/2020) là ngày nghỉ, song Bộ Công Thương vẫn nhanh chóng triển khai các giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp nhanh chóng được nhận chứng nhận xuất xứ hàng hóa, từ đó nhanh chóng nhận được các ưu đãi từ EVFTA.

Xuất khẩu tôm của Việt Nam có nhiều cơ hội trong bối cảnh khó khăn chung của xuất khẩu thủy sản.

Chinh phục thị trường “khó tính” EU

Trong cuối tháng 8/2020, có 6 container với khối lượng tương đương khoảng 150 tấn gạo của CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (Cần Thơ) đã được triển khai xuất sang thị trường EU từ việc ưu đãi thuế quan Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Theo chia sẻ, đây là đợt giao lô hàng lần đầu tiên mà Công ty Trung An xuất khẩu sang EU với mức thuế suất 0% sau khi EVFTA có hiệu lực từ 1/8/2020, với hai loại gạo ST20 và Jasmine. Trong đó, gạo ST20 được bán với giá trên 1.000 USD/tấn và gạo Jasmine có giá trên 600 USD/tấn.

Ông Phạm Thái Bình, Giám đốc Công ty bày tỏ triển vọng xuất khẩu gạo của Việt Nam. “Tôi tự tin sản lượng xuất khẩu sẽ gia tăng vào EU trong thời gian tới sau khi thuế suất về 0%, có sức cạnh tranh rất lớn so với sản phẩm gạo của các quốc gia khác tại thị trường này”, ông Bình nói.

“Rõ ràng đã có sức cạnh tranh được thì bán hàng tăng lên, người mua ở EU sẽ mua nhiều hơn. Và bản thân công ty cũng đã chuẩn bị từ trước cho việc này”, ông Bình chia sẻ thêm.

Theo ghi nhận những nỗ lực của CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cùng với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo khác đã giúp mang lại kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gạo của Việt Nam trong 8 tháng đầu năm nay đạt 2,2 tỷ USD, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước.

Theo dự báo của giới chuyên gia, việc các doanh nghiệp Việt đang tận dụng ưu đãi thuế quan từ EVFTA, nhiều khả năng sẽ có những làn sóng xuất khẩu hàng hóa mới từ doanh nghiệp Việt nỗ lực đưa hàng hoá sang thị trường EU. Nhưng mặt hấp dẫn hơn là cũng sẽ có nhiều nhà đầu tư châu Âu chủ động tìm kiếm sản phẩm Việt phù hợp, có thể bán chạy ở châu  Âu.

Theo Ts. John Walsh, Chủ nhiệm Bộ môn Kinh doanh Quốc tế thuộc Đại học RMIT, các nhà sản xuất nông sản Việt có thể vừa đổi mới sản phẩm, vừa thâm nhập mạnh mẽ hơn vào thị trường EU, đồng thời tìm cách vượt qua những biến động của đại dịch. Hỗ trợ của Chính phủ và chính quyền địa phương là rất quan trọng để hiện thực hóa điều này.

Ông Trần Thanh Hải cho biết, trong 1 tháng kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực (từ ngày 1/8-31/8/2020), các tổ chức được ủy quyền đã cấp trên 7.200 bộ Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu EUR.1 với kim ngạch 277 triệu USD đi 28 nước EU. Trong đó, nhiều lô hàng đã tới thị trường EU, thông quan và được hưởng ưu đãi. Điều này cho thấy, mức độ quan tâm của doanh nghiệp cũng như tầm quan trọng của thị trường này đối với xuất khẩu của Việt Nam.

Từ nay đến cuối năm, để duy trì những kết quả đạt được, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đôn đốc, tổng hợp Kế hoạch thực hiện Hiệp định EVFTA của các Bộ, ngành, địa phương để báo cáo Thủ tướng Chính phủ; phối hợp với Văn phòng Chính phủ theo dõi, triển khai các Kế hoạch này.

Bên cạnh đó, tổ chức tuyên truyền, phổ biến các cam kết trong lĩnh vực thương mại hàng hóa, thương mại dịch vụ, đầu tư, phương án cam kết cắt giảm/xóa bỏ thuế nhập khẩu hàng hóa và các cam kết về tiếp cận thị trường của Hiệp định EVFTA để nâng cao sự hiểu biết của người dân và doanh nghiệp về các cam kết của Hiệp định.

Ngoài ra, triển khai xây dựng Kế hoạch hoạt động Xúc tiến thương mại giai đoạn 2020-2025 góp phần phát triển xuất khẩu bền vững trong bối cảnh thực thi EVFTA, CPTPP và các hiệp định thương mại tự do với mục tiêu rà soát, chọn lọc một số ngành hàng cùng các mặt hàng có tiềm năng, còn dư địa phát triển tại thị trường các nước đối tác đã ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA) với Việt Nam; Tăng cường triển khai các hình thức xúc tiến thương mại áp dụng các công cụ trực tuyến để duy trì thị trường, quan hệ với các đối tác, hỗ trợ doanh nghiệp nhanh chóng tìm được bạn hàng cho những mặt hàng nông sản thực phẩm, hàng hóa thiết yếu, sản phẩm phục vụ phòng chống dịch.

Trúc Mai