Đó là báo cáo trả lời chất vấn ĐBQH của Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội. Quý I/2018, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước ước tính là 55,1 triệu người, tăng 586,8 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên khu vực thành thị là 17,7 triệu người, chiếm 32,2%; khu vực nông thôn là 37,4 triệu người, chiếm 67,8%.

Năm 2017, cả nước đã giải quyết việc làm cho trên 1.633 nghìn người, đạt 102,1% kế hoạch, trong đó tạo việc làm trong nước cho 1.505 nghìn người, đạt 100,7% kế hoạch. Chất lượng việc làm dần được cải thiện, từng bước chính thức hóa việc làm phi chính thức.

Điều đáng phấn khởi là tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm có xu hướng giảm dần qua các quý. Số người thất nghiệp trong quý I/2018 là 1,1 triệu người, tỷ lệ khoảng 2,01% (tỷ lệ này của quý I/2017 là 2,3%). Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên là trên 7%.

Tuy nhiên Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội cũng thừa nhận một thực tế là hiện chất lượng lao động ở nước ta thấp, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế, cơ cấu ngành nghề đào tạo có nhiều bất cập. Còn thiếu lao động kỹ thuật trình độ cao, lao động trong một số ngành công nghiệp mới.

Lao động chủ yếu làm việc trong khu vực nông nghiệp (lực lượng lao động khu vực nông thôn 37,4 triệu người (chiếm 67,8%), khu vực phi chính thức (56,8%), nơi có lao động thấp và chất lượng việc làm không cao.

Còn có sự mất cân đối cung cầu lao động cục bộ giữa các vùng, khu vực, ngành nghề kinh tế, mặc dù số lượng lao động không có việc làm lớn nhưng một số ngành nghề, địa phương không tuyển được lao động;

Trong khi đó, hệ thống giáo dục, hướng nghiệp và đào tạo chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động, đặc biệt là đối với lao động yêu cầu kỹ năng cao. Thất nghiệp gia tăng mạnh ở những người có trình độ cao (từ cao đẳng trở lên). Nguyên nhân quan trọng nhất là chất lượng đào tạo trong các trường đại học, cao đẳng chưa cao nên lao động mới tốt nghiệp đa số không đáp ứng được nhu cầu tuyển dụng của các tổ chức, doanh nghiệp.

Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội đưa ra một  số giải pháp như: Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách về lao động, việc làm, tiền lương, bảo hiểm xã hội; Thực hiện các chính sách điều tiết thị trường lao động đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, phát triển mạnh thị trường lao động chính thức; Đổi mới căn bản và toàn diện trong giáo dục nghề nghiệp, đẩy mạnh đào tạo kỹ năng, năng lực thực hành; Hoàn thiện hệ thống thông tin thị trường lao động, nâng cao chất lượng phân tích, dự báo thị trường lao động…

Hoàng Hà (t/h)