Lễ cúng ông Công ông Táo là lễ cúng quan trọng, mở đầu cho Tết Nguyên đán lớn nhất trong năm của người Việt, mang ý nghĩa tiễn các vị thần bếp về trời báo cáo với Ngọc Hoàng về những việc lớn nhỏ xảy ra trong gia đình suốt năm qua.

Tết ông Công ông Táo năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp năm Giáp Thìn (tức là vào thứ Tư, ngày 22/1/2025 Dương lịch). Ngày nay, do những yếu tố khách quan như công việc, học tập nên không phải nhà nào cũng có thể cúng Táo quân đúng ngày mà thường sẽ cúng trước. Vậy cúng Táo quân trước ngày 23 có được không?

Không nhất thiết cứ phải cúng vào trưa 23 tháng Chạp (Ảnh minh họa: ITN).
Ảnh minh họa

Về vấn đề này, các chuyên gia cho rằng, tùy vào điều kiện thời gian của mỗi gia đình mà lựa chọn ngày, giờ cúng là khác nhau. Các gia đình hoàn toàn có thể cúng ông Công, ông Táo trước ngày 23 tháng Chạp khoảng 1 - 2 ngày.

Tuy nhiên, không nên cúng muộn hơn 23h ngày 23 tháng Chạp. Bởi theo quan niệm dân gian, mỗi năm chỉ có một ngày Ngọc hoàng nghe các Táo báo cáo, do đó Táo quân cần phải lên thiên đình đúng giờ để kịp vào chầu.

Năm nay, ngoài giờ Ngọ (11 - 13 giờ) của ngày 23 tháng Chạp được coi là thời điểm đẹp nhất để thực hiện lễ cúng tiễn Táo quân thì gia chủ có thể làm lễ cúng ông Công ông Táo vào các ngày trước đó như:

Ngày 19 tháng Chạp (ngày 18/1, thứ Bảy): giờ Thìn (7h-9h), Ngọ (11h-13h), Mùi (13h-15h), Tuất (19h-21h).

Ngày 20 tháng Chạp (ngày 19/1, Chủ nhật): giờ Sửu (1h-3h), Mão (5h-7h), Ngọ (11h-13h), Thân (15h-17h), Dậu (17h-19h).

Ngày 21 tháng Chạp (ngày 20/1, thứ Hai): giờ Dần (3h-5h), Mão (5h-7h), Tỵ (9h-11h), Thân (15h-17h), Tuất (19h-21h), Hợi (21h-23h).

Về nghi thức cúng, sau khi chuẩn bị lễ vật và mâm cỗ, gia chủ ăn mặc trang nghiêm, thành kính thắp hương, đọc bài khấn tiễn ông Công ông Táo về trời.

Cá chép là vật không thể thiếu trong lễ cúng ông Công, ông Táo, nhưng cách thức thả cá sau khi cúng cũng rất quan trọng. Truyền thống là sau khi lễ cúng hoàn tất, cá chép sẽ được thả ra ao, hồ, hoặc sông để phóng sinh. 

Tuy nhiên, cần chú ý không thả cá chép vào những nơi nước bị ô nhiễm, không sạch sẽ, vì điều này có thể gây ảnh hưởng đến tín ngưỡng và sự thành kính trong lễ cúng.

Việc thả cá không chỉ mang ý nghĩa phóng sinh, mà còn biểu trưng cho việc "đưa Táo Quân về trời", kết thúc một chu kỳ và mở ra một chu kỳ mới.

Thiên Trường (t/h)