Theo giới thiệu của WTO.com.vn là trang thông tin của Tổng Công ty cổ phẩn Thương mại Xây dựng - Vietracimex thì Tổng Công ty cổ phần Thương mại Xây dựng tiền thân là Nhà máy Vật liệu Hà Nội được thành lập từ năm 1961 thuộc Cục Cung cấp Vật tư, Bộ Giao thông Vận tải.
WTO giới thiệu tiếp: Trải qua gần 60 năm hoạt động, Tổng Công ty cổ phần Thương mại Xây dựng - Vietracimex đã có những bước phát triển vượt bậc, trở thành một trong những tập đoàn kinh tế đa ngành hàng đầu tại Việt Nam, hoạt động trong các lĩnh vực Bất động sản; Sản xuất công nghiệp; Năng lượng và các ngành Dịch vụ khác.
Cũng theo WTO thì đến nay, Tổng Công ty đã có hơn 1.500 cán bộ, công nhân viên tại trụ sở chính ở Hà Nội và các công trường ở Lào Cai, Nghệ An, Quảng Ngãi, TP. HCM… WTO giới thiệu về Tầm nhìn - Sứ mệnh; Lịch sử hình thành và phát triển; Các dự án đã triển khai, đang triển khai; Những thành tựu nhưng tuyệt nhiên không hề thấy WTO đưa ra những khó khăn, những bật cập, những vi phạm, những nợ nần, những việc bị khiếu kiện...để rút kinh nghiệp, để lấy đó làm bài học tốt hơn.
Được ví như “trái tim” của Tây Hà Nội nhưng “trái tim” đạp lạc nhịp hoặc có thời điểm ngưng đập
Thời điểm năm 2007 - 2008, nhiều khu đô thị ra đời như: Khu đô thị Geleximco, khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, khu đô thị Lideco, khu đô thị Tân Tây Đô... Đến năm 2011, bong bóng bất động sản tan, sự đổ vỡ domino của các nhà đầu tư đã mở đầu cho màn đóng băng của thị trường, bao trùm lên những khu đô thị có những cái tên mỹ miều.
Phải đến thời điểm năm 2014, thị trường bắt đầu "ấm dần" lên, sự gia tăng nhanh chóng của lượng dân nhập cư Hà Nội, những khu đô thị hoang dần sống dậy, nhộn nhịp và sôi động.
Thế nhưng, có lẽ rằng, nếu như ở phía Tây Hà Nội, nơi chạy xuyên dọc trục đường Đại lộ Thăng Long, ánh điện của toà nhà cao tầng được thắp lên, sôi động và rực rỡ. Thì, bên kia, khu đô thị Kim Chung - Di Trạch, “trái tim” một thời của Tây Hà Nội đến giờ đây vẫn chưa tỉnh giấc.
Hoang hóa, dính nhiều lùm xùm về pháp lý và sự yếu kém về năng lực của chủ đầu tư đã dẫn tới nhận định của giới quan sát về khả năng "sống dậy" của một khu đô thị ngủ quên là điều khó tưởng. Chưa kể rằng, khi tai tiếng của chủ đầu tư về năng lực tài chính vẫn chưa dừng thì Kim Chung - Di Trạch… có thể sẽ mãi là vùng đất "hoang hoá".
Dự án khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch tại huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội do Tổng công ty Thương mại Xây dựng Vietracimex làm chủ đầu tư, được triển khai theo Quyết định số 1256/QĐ-UBND của tỉnh Hà Tây cũ. Theo đó, dự án thuộc địa bàn hai xã Kim Chung và Di Trạch (thuộc huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội) với quy mô 176,05ha. Được xem là hạng mục phát triển mũi nhọn của Tổng Công ty cổ phần Thương mại Xây dựng - WTO, một tập đoàn đa ngành hàng đầu Việt Nam ở thời điểm hiện tại.
Dự án sở hữu "vị trí vàng” với các tuyến đường vành đai 3.5, Hoàng Quốc Việt kéo dài, tỉnh lộ 422 đang chuẩn bị đưa vào sử dụng; các trục đường lớn khu Tây Thăng Long hay đường quốc lộ 70 nối từ Nhổn tới Đại lộ Thăng Long chạy qua huyện Hoài Đức đã hoàn thành mở rộng lên tới 4 làn xe.
Năm 2008, dự án Kim Chung - Di Trạch chính thức trình làng trên thị trường với kỳ vọng trở thành khu đô thị hoành tráng phía Tây Hà Nội. Dự án Kim Chung - Di Trạch dựa trên ý tưởng tạo dựng một “trái tim đô thị” chất lượng cao, tiện nghi, thân thiện với môi trường, một trung tâm thương mại, biệt thự liền kề, nhà hát, căn hộ cho thuê, bệnh viện, trường học… đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế.
Nhưng rồi, sau hơn 10 năm xanh cỏ, với những toà nhà rêu mốc, khu đô thị Kim Chung - Di Trạch lại chỉ được nhắc đến như một khu đô thị hoang, là hố đen chôn vốn của các nhà đầu tư, khách hàng và người tiêu dùng sản phẩm của WTO. Bao lần "sốt nóng", mức giá đất nền từng đẩy lên tới 50 - 70 triệu đồng/m2, gấp 3 - 4 lần giá ban đầu. Cũng có thời điểm, giá đất khu vực này ghi nhận sự sụt giảm mạnh, xuống 25 triệu đồng/m2, khả năng thanh khoản rất thấp. Bởi đó mà khu đô thị Kim Chung - Di Trạch với 7 - 8 dãy nhà biệt thự, liền kề, cỏ mọc um tùm, bị bỏ hoang và trở thành nơi chôn hàng nghìn tỷ đồng của giới đầu cơ.
Một lãnh đạo doanh nghiệp địa ốc có tiếng trên thương trường khi nói về định nghĩa thế nào là "khu đô thị chết" đã cho rằng: “Một khu đô thị chết khi không có người dân về ở. Thông thường, phải mất đến 10 năm, một khu đô thị mới có thể sống khi tỷ lệ người dân lấp đầy cao. Nhưng nếu 10 năm trôi qua, khu đô thị đó vẫn cỏ mọc xanh rêu thì đó là… khu đô thị chết”.
Nhìn vào khoảng thời gian gia nhập thị trường đến nay, 14 năm trôi qua, Kim Chung - Di Trạch vẫn là vùng đất hoang hóa, vắng bóng người ở. Nơi đây như "vết sẹo" của Hoài Đức giữa sự sôi động của những toà nhà hiện đại sầm uất mọc lên.
Nổi tiếng đi kèm tai tiếng, những vết nhơ khó gột
Sự tái sinh của khu đô thị Kim Chung - Di Trạch là điều mà không ít nhà đầu tư, người tiêu dùng của WTO kỳ vọng. Bởi "thị trường ấm" lên, dân số gia tăng mạnh mẽ là cơ hội để hồi sinh một dự án chết. Nhưng đáng tiếc, bước qua khoảng thời gian thị trường tăng trưởng mạnh mẽ, khu đô thị Kim Chung - Di Trạch vẫn lay lắt số phận khi “người khai sinh” liên tục dính nhiều lùm xùm về tài chính. 
Thông tin mới từ Chi cục Thuế huyện Hoài Đức, dự án khu đô thị Kim Chung - Di Trạch do Tổng Công ty CP Thương mại Xây dựng - Vietracimex, nay là WTO - làm chủ đầu tư hiện đang còn nợ hàng trăm tỷ đồng tiền sử dụng đất.
Cụ thể, tổng số tiền Vietracimex chưa nộp ngân sách Nhà nước tính đến thời điểm 30/9/2020 là 463,9 tỷ đồng. Trong đó, số tiền chậm nộp tiền sử dụng đất còn nợ tạm tính 459 tỷ đồng. Tiền chậm nộp tiền thuế sử dụng đất phi nông nghiệp là 4,8 tỷ đồng.
Thực tế, dự án Kim Chung - Di Trạch từng nhiều lần bị UBND TP. Hà Nội nhắc nhở vì không triển khai. Nhưng rồi, dự án vẫn đắp chiếu. Đến tháng 06/2020, tại Hội nghị “Hà Nội 2020 - Hợp tác đầu tư và phát triển”, Kim Chung - Di Trạch lại nhận quyết định chủ trương đầu tư mới.
Dù Kim Chung - Di Trạch nhận được quyết định "tái sinh" thì vấn đề năng lực tài chính của chủ đầu tư lại gây ra những lùm xùm.
Theo đó, trong tháng 06/2020, Công ty cổ phần Năng lượng Hồng Phong 2, thành viên của Vietracimex đã phát hành 06 lô trái phiếu có tổng giá trị 1.600 tỷ đồng, kỳ hạn 06 năm, lãi suất cố định 10%/năm với 04 kỳ tính lãi đầu tiên và thả nổi các kỳ sau đó.
Hồng Phong 2 đã sử dụng quyền tài sản và tài sản hình thành trong tương lai của một số lô đất thấp tầng của dự án Khu đô thị Kim Chung - Di Trạch tại xã Kim Chung và xã Di Trạch, huyện Hoài Đức, làm tài sản bảo đảm cho lô trái phiếu này.
Để dự án kéo dài hơn một thập kỷ, nợ thuế chồng chất, thế chấp dự án để phát hành trái phiếu,… Vietracimex đang cho thấy sự loay hoay trong một mớ bòng bong, khó thoát ra khỏi, khi Kim Chung - Di Trạch vẫn chưa thể hồi sinh, chỉ là những xác toà nhà biệt thự, liền kề mốc rêu.
Điều khó hiểu là tại sao một dự án đã bỏ hoang quá lâu và năng lực tài chính, triển khai, thi công của Vietracimex được minh chứng bằng khoản nợ chất chồng… nhưng dự án Kim Chung - Di Trạch vẫn “án binh bất động”, tiếp tục trở thành “đứa con” của Vietracimex?
Khu đô thị hoang tàn rầm rộ thi công có phải là "hố đen chôn vốn"?
Hơn 10 năm trôi qua, dù đã được hồi sinh với quyết định đầu tư mới, nhưng đến nay, số phận của khu đô thị Kim Chung - Di Trạch vẫn đầy thăng trầm. Tờ khai sinh mới mà Hà Nội đã ban hành vào giữa tháng 06/2020 từng nhen nhóm lên niềm tin về sự hồi sinh của khu đô thị Kim Chung - Di Trạch... nhưng rồi, tín hiệu khả quan chỉ là hình ảnh lác đác thi công tại một số căn liền kề, biệt thự.
Thực tế, tai tiếng về khu đô thị Kim Chung - Di Trạch lại tiếp tục xuất hiện khi màn "thổi giá" của đội ngũ môi giới cùng với số liệu thể hiện năng lực yếu kém về tài chính của chủ đầu tư.
Theo lộ trình, Hoài Đức sẽ lên quận vào năm 2020 nhưng đến nay vẫn chỉ nằm trên giấy. Lộ trình được đặt ra đến cuối năm 2023, đầu năm 2024 đã đặt Hoài Đức trong cuộc chạy đua tăng trưởng mạnh về những khu đô thị và tỷ lệ lấp đầy dân cư tại dự án mới. Trong làn sóng chuyển mình mạnh mẽ đó, giữa phía Tây Hà Nội, khu đô thị Kim Chung - Di Trạch như một "tàn dư" của thời kỳ "sốt nóng" đầy nhức nhối khi chưa thể giải quyết.
Một chuyên gia đã từng nói, đó là bài học của quyết định đầu tư vội vàng của Hà Tây trong thời điểm nhập nhoạng nhập về với Hà Nội. Đó là bài học của việc buông lỏng quản lý, lựa chọn nhà đầu tư không dựa trên năng lực. Và giờ đây, nó là còn bài học về thu hồi, xử lý dự án chậm tiến độ, bỏ hoang gây thất thoát, lãng phí tài nguyên đất.
Thương hiệu & Công luận tiếp tục thông tin tới bạn đọc về các dự án, tình hình hoạt động kinh doanh của Tổng Công ty cổ phần Thương mại Xây dựng – Vietracimex - WTO.
Lê Pháp
*Bài viết có sử dụng một số tư liệu cũ.
