Ở Mỹ, có trên 2 triệu người Việt sống rải rác khắp nơi. Nhiều người trong số đó tiêu dùng thực phẩm từ quê nhà nhập qua để thỏa mãn khẩu vị nhưng thị trường không phát triển thêm được nhiều vì các thế hệ sau đều ăn đồ Tây. Thêm nữa, nhiều mặt hàng Việt thâm nhập vào các nước thông qua DN bản địa bằng con đường gia công, xuất khẩu qua “cái áo của người khác” nên ít sản phẩm có thương hiệu “made in Vietnam” .
Tuy nhiên, hàng Việt thông qua kênh siêu thị để ra nước ngoài, dù chủ yếu phục vụ cho người Việt thì đây cũng là bước đệm ban đầu để từng bước tiếp cận thị trường nước ngoài.
Ảnh minh họa
Nhằm thúc đẩy thêm kênh xuất khẩu cho hàng Việt, ông Đặng Hoàng Hải, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu (Bộ Công thương) cho biết, Bộ đang triển khai Đề án "Thúc đẩy các DN Việt Nam trực tiếp tham gia các mạng phân phối nước ngoài đến 2020" - đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với các giải pháp hỗ trợ DN tiếp cận mạng phân phối nước ngoài nhằm đẩy mạnh xuất khẩu; tăng kim ngạch...
Bộ Công thương sẽ đóng vai trò cầu nối thúc đẩy liên kết giữa DN Việt với các hệ thống phân phối nước ngoài để xuất khẩu trực tiếp, hiệu quả cao qua các kênh phân phối này. Trên cơ sở thực tế triển khai, Bộ sẽ xây dựng các cơ chế hỗ trợ cho DN trong nước hoặc các mô hình thí điểm, mô hình mẫu để hướng DN tận dụng hình thức xuất khẩu này.
Theo Bộ Công Thương, từ đầu những năm 2000, thị trường phân phối tại Việt Nam được nhà đầu tư nước ngoài quan tâm như Đức với chuỗi siêu thị Metro, Pháp có tập đoàn Bourbon. Từ đó, DN xuất khẩu Việt Nam bắt đầu tiếp cận trực tiếp để bán hàng vào hệ thống phân phối của nước ngoài tại Việt Nam.
Những năm qua, Bộ Công thương đã phối hợp với các nhà phân phối châu Âu như Casino (Pháp), Metro Cash & Carry và Sehrgros (Đức), Makro (Czech), Coop và Conad (Ý), Aeon và Lotte ở châu Á tổ chức chương trình Tuần hàng Việt Nam nhằm quảng bá hàng trong nước và kết nối trực tiếp DN với các chuỗi phân phối.
Để hàng Việt có mặt tại các hệ thống phân phối trên toàn thế giới phải qua rất nhiều khâu trung gian với nhiều hình thức xuất khẩu khác nhau khiến giá sản phẩm tăng cao khi đến người dùng. Do đó, việc phát triển thêm kênh xuất khẩu cho hàng Việt nhằm trực tiếp đưa hàng đến người dùng tại các nước qua xuất khẩu vào hệ thống phân phối nước ngoài là việc cần thiết.
Vì vậy, việc quảng bá hàng Việt tại các thị trường nước ngoài thông qua hệ thống siêu thị cần một chiến lược bài bản, lâu dài chứ không nên chỉ dừng lại ở việc tổ chức một vài chiến dịch quảng bá rồi thôi.
Trong năm nay, Bộ Công thương cũng đã tổ chức kết nối giữa đoàn DN Việt với 7 tập đoàn phân phối lớn của châu Âu và châu Á như Auchan, Casino, Central Group, Aeon... Các giải pháp này giúp kim ngạch xuất khẩu hàng Việt vào hệ thống Aeon tăng từ 18,2 tỷ yen năm 2013 lên khoảng 23,4 tỷ yen năm 2014. Kim ngạch xuất khẩu vào Lotte đạt 19,6 triệu USD năm 2014, đặc biệt kim ngạch xuất khẩu hàng Việt của Casino tăng mạnh, lên 30 triệu USD trong năm 2015.
Ông Nishitoghe Yasuo, Tổng giám đốc Aeon Việt Nam cho biết đang hợp tác với hơn 1.600 nhà cung cấp tại Việt Nam và trong hệ thống siêu thị Aeon Việt Nam, hàng Việt chiếm khoảng 80%.
Với chuỗi hệ thống siêu thị Big C, sau khi được Tập đoàn Central Group của Thái Lan mua lại, ông Trần Thanh Hải, Phó chủ tịch phụ trách đối ngoại và pháp lý, Central Group, đánh giá DN Việt có thể xuất khẩu qua kênh phân phối và bán hàng qua hệ thống siêu thị Big C. Tập đoàn này đã lập một công ty trực tiếp ở Việt Nam để thu mua, xuất khẩu hàng Việt với doanh số khoảng 25 triệu USD qua thị trường châu Âu trong năm 2015.
Tuy nhiên, việc tiếp cận các hệ thống phân phối nước ngoài có trình độ tổ chức tiên tiến và đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ các giải pháp từ sản xuất đến phân phối, tiêu thụ, trong khi với nguồn lực hạn chế, DN Việt gặp không ít khó khăn.
Ông Nguyễn Quốc Duẩn, Giám đốc Công ty Song Nam (chuyên xuất khẩu trái cây sang Mỹ, EU, Ấn Độ, Thái Lan), cho biết, một trong những khó khăn của DN nhỏ khi đưa hàng qua chuỗi phân phối ở nước ngoài đó là thiếu vốn. DN cần chi phí 1-2 triệu USD và quay vòng liên tục, do đó, ông Duẩn kiến nghị Bộ Công thương và các cơ quan quản lý nghiên cứu giải pháp hỗ trợ tài chính cho DN xuất khẩu nông sản.
Ngọc Linh
