Đễ xăng E10 đi vào cuộc sống: Cần có cơ chế hỗ trợ người tiêu dùng và doanh nghiệp

Từ ngày 1/8, 4 cửa hàng xăng dầu PVOIL trên địa bàn TP. Hà Nội đã bắt đầu triển khai bán xăng E10, loại nhiên liệu sinh học với hàm lượng ethanol 10%. Theo đại diện cửa hàng PVOIL Nghĩa Tân cho biết: Để phục vụ đợt thí điểm, cửa hàng đã nhập về 14.000 lít xăng E10. Trong 2 ngày qua, cửa hàng đã bán ra thị trường hơn 5.000 lít xăng E10 (bao gồm cả khách hàng sử dụng ô tô và xe máy).

Theo ông Cao Hoài Dương, Chủ tịch HĐQT PVOIL cho biết, việc triển khai thí điểm bán xăng E10 từ ngày 1/8 nhằm giúp người tiêu dùng dần làm quen với loại nhiên liệu sinh học mới trong quá trình chuyển đổi. Hiện, PVOIL có gần 900 cửa hàng phủ khắp các tỉnh, thành phố; hệ thống kho cảng trải dài trên toàn quốc. Việc đưa xăng E10 ra thị trường là tín hiệu tích cực, nhưng để tạo được sự dịch chuyển thực sự, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ các doanh nghiệp, bộ ngành và các tổ chức độc lập.

Chủ trương đưa xăng E10 vào sử dụng đại trà từ năm 2026 là bước đi phù hợp với định hướng phát triển năng lượng sạch và mục tiêu giảm phát thải. Tuy nhiên, để chủ trương này thực sự đi vào cuộc sống, nhiều chuyên gia cho rằng, yếu tố tiên quyết là phải thay đổi nhận thức và hành vi tiêu dùng nhiên liệu.

Trong đó, minh bạch thông tin kỹ thuật và trách nhiệm giải trình từ các cơ quan quản lý đóng vai trò then chốt. Người dân có quyền được biết xăng E10 khác biệt ra sao so với các loại xăng: RON 92, RON 95, E5.

Theo PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, Giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế (Đại học Kinh tế Quốc dân) cũng cho hay: Cần có các số liệu cụ thể về mức giảm phát thải trên mỗi lít tiêu thụ, ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ động cơ, cũng như mức tiết kiệm chi phí trong dài hạn. Những dữ liệu này phải được kiểm chứng độc lập bởi các cơ quan chuyên môn như Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng thời, thông tin cần được công khai, cập nhật thường xuyên và đi kèm cơ chế chịu trách nhiệm khi có sai lệch.

Bên cạnh đó, chính sách giá cũng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng hành vi tiêu dùng. Nếu xăng E10 có giá thấp hơn xăng khoáng, chẳng hạn thấp hơn khoảng 1.500 – 2.000 đồng/lít, người tiêu dùng sẽ dễ dàng chấp nhận việc đổi lại một phần công suất vận hành.

Ngoài ra, việc tổ chức thí điểm thực tế là cần thiết. Các doanh nghiệp, phối hợp với nhà sản xuất ô tô, xe máy, hoàn toàn có thể tiến hành thử nghiệm công khai.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam đề xuất, Nhà nước cần có cơ chế hỗ trợ cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển đổi. Có thể xem xét giảm thuế, trợ giá hoặc điều chỉnh mức lợi nhuận kỳ vọng trong thời gian đầu để tạo động lực tham gia thị trường. Khi người dân thấy rõ lợi ích, không chỉ về môi trường mà còn về kinh tế thì việc chuyển sang sử dụng xăng E10 sẽ diễn ra tự nhiên, bền vững hơn bất kỳ mệnh lệnh hành chính nào.

Tuấn Ngọc (t/h)