ECB được cho là sẽ cắt giảm lãi suất trước Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sau khi đã trì hoãn việc cắt giảm lãi suất vì lạm phát dai dẳng hơn ở Mỹ. Đó sẽ là một sự thay đổi so với chu kỳ tăng lãi suất, khi ECB chậm hơn so với Fed trong việc tăng lãi suất khi lạm phát bùng phát trên khắp các nền kinh tế phát triển trên thế giới.
Trong trường hợp này, ECB đang phải đối mặt với một tình huống kinh tế khác, vì khu vực bị ảnh hưởng nặng nề hơn bởi giá năng lượng tăng vọt và hiện đã giảm dần. Lạm phát ở Mỹ được thúc đẩy bởi chi tiêu kích thích cao hơn trong và sau đại dịch Covid cũng như do sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn, khiến Fed rơi vào một tình thế khác.
Lạm phát tăng vọt lên hai con số ở châu Âu sau khi Nga cắt hầu hết các nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên qua đường ống do ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine, và khi sự phục hồi từ đại dịch đã làm tắc nghẽn chuỗi cung ứng linh kiện và nguyên liệu thô. Lạm phát đã giảm do giá năng lượng giảm và tình trạng ùn tắc nguồn cung đã giảm bớt.
Sự suy giảm lạm phát đã chậm lại trong những tháng gần đây khi người lao động muốn được thỏa thuận mức lương cao hơn để bù đắp cho sức mua bị mất. Điều đó đã dẫn đến mức giá cao hơn trong lĩnh vực dịch vụ.
Khi lạm phát giảm dần về mục tiêu 2% của ECB, mối lo ngại về tăng trưởng đã trở nên nổi bật hơn. Tổng sản phẩm quốc nội tăng trưởng không đáng kể trong bốn năm qua tại khu vực đồng euro. Trong khi lãi suất cao hơn chống lại lạm phát bằng cách khiến việc vay và mua hàng hoá trở nên đắt đỏ hơn, chúng cũng có thể gây áp lực lên tăng trưởng.
Các quan chức của ECB đã nói rõ rằng việc cắt giảm lãi suất từ mức cao kỷ lục hiện tại là 4% sẽ được cân nhắc. Chủ tịch ngân hàng Christine Lagarde tuần trước cho biết bà “thực sự tin tưởng” lạm phát đã được kiểm soát.
Philip Lane, thành viên ban điều hành ECB cho biết các quan chức “sẵn sàng dỡ bỏ lớp hạn chế hàng đầu” đối với chi phí đi vay, nhưng việc ngân hàng trung ương sẽ giảm lãi suất nhanh đến mức nào tại các cuộc họp tiếp theo vẫn còn bỏ ngỏ.
Carsten Brzeski, người đứng đầu vĩ mô toàn cầu tại ngân hàng ING cho biết, các chỉ số tăng trưởng tốt hơn gần đây ở châu Âu cũng như lạm phát ổn định và tăng trưởng tiền lương cao hơn “có thể phản đối việc cắt giảm lãi suất vào tuần tới”.
“Tuy nhiên, thông tin truyền tải của chính ECB trong hai tháng qua đã khiến việc không cắt giảm lãi suất gần như không thể thực hiện được. Điều đó có nghĩa là ngân hàng có thể di chuyển rất dần dần sau cuộc họp tháng 6 để giảm lãi suất trong khi vẫn giữ chúng ở mức hạn chế tín dụng, tăng trưởng và lạm phát”, bà cho biết.
Riccardo Marcelli Fabiani, nhà kinh tế cấp cao tại Oxford Economics cho biết ngân hàng trung ương “sẽ thận trọng và khó có thể hạ lãi suất tại cuộc họp tháng 7”.
Hà Trần (t/h)
