Hiệu quả xuyên suốt trong đấu tranh, phòng, chống hàng giả, hàng lậu

Đặc biệt, lực lượng QLTT đã có những bứt phá nghiệp vụ khi đánh trúng vào những đường dây, ổ nhóm lớn mà trước đây chưa bao giờ làm được, thậm chí còn đặt chân đến những địa điểm trước đó chưa một lần đến kiểm tra.

Tinh gọn bộ máy, phối hợp dọc - ngang hiệu quả

Trước yêu cầu của tình hình mới, lực lượng QLTT đã được tổ chức lại theo mô hình ngành dọc từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm sự chỉ đạo, điều hành của Bộ trưởng Bộ Công Thương theo nguyên tắc tập trung thống nhất.

Đến nay, Tổng cục đã kiện toàn xong công tác tổ chức và bổ nhiệm cán bộ theo đúng quy định. Bộ máy tinh gọn chỉ còn 4 vụ, 1 văn phòng, 1 cục nghiệp vụ, 63 cục QLTT địa phương. Ở cấp cục địa phương không còn cấp chi cục, mà chỉ còn các phòng, đội trực thuộc. Đồng thời, trở thành Tổng cục ngành dọc duy nhất hiện nay không thành lập đơn vị sự nghiệp công lập. Các đội QLTT được sắp xếp, tổ chức lại theo hướng sáp nhập thành các đội liên huyện. Cụ thể, Tổng cục đã giảm được 234 đội QLTT từ 681 đội QLTT khi mới tiếp nhận từ các địa phương và sẽ tiếp tục giảm 71 đội trong năm 2020 xuống còn 376 đội QLTT (giảm 45%) theo đúng quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án thành lập Tổng cục QLTT.

Thực tế 2 năm qua cho thấy, việc giảm các đơn vị thuộc cấp Tổng cục, cấp Cục, và tinh giản hàng trăm đội QLTT cấp huyện, không làm giảm đi vai trò chủ công trong chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên thị trường nội địa, mà còn tạo sự chuyển biến tích cực rõ rệt trong công tác điều hành, quản lý.

Năm 2020 là năm đặc biệt đối với lực lượng QLTT khi những tháng đầu năm 100% quân số tập trung vào công tác phòng, chống dịch Covid-19, tăng cường công tác quản lý địa bàn, phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra việc niêm yết giá, ngăn chặn đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý. Đặc biệt, trong đợt dịch Covid-19 lần thứ 2 quay trở lại, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Tổng cục QLTT cũng nhanh chóng vào cuộc, yêu cầu các cục QLTT địa phương chủ động và phối hợp với các lực lượng chức năng tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát các hoạt động sản xuất, vận chuyển, buôn bán các mặt hàng phục vụ phòng chống dịch như khẩu trang, nước rửa tay, thiết bị y tế... Kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định, đặc biệt tại các địa phương đang có dịch. Với những đóng góp tích cực trong công tác phòng, chống đại dịch Covid-19, Tổng cục QLTT đã được Chính phủ, Bộ Công Thương và người dân, dư luận ghi nhận, đánh giá cao.

Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra, kiểm soát các mặt hàng thiết bị y tế

Không chỉ tăng cường kiểm tra, kiểm soát các mặt hàng thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch, lực lượng QLTT vẫn tập trung công tác chuyên môn, đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả, hàng gian lận thương mại, hàng kém chất lượng, hàng không đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhiều vụ việc điển hình vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các địa phương như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Lạng Sơn, Quảng Ninh, An Giang, Bình Dương, Thanh Hóa, Hải Dương... đã được lực lượng QLTT phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, việc tổ chức tấn công, triệt phá các đường dây, ổ nhóm lớn, nổi cộm của Tổng cục đã được ghi nhận, đánh giá cao như: xử lý tổng kho buôn lậu hơn 10.000m2 tại 145 Hoàng Diệu, TP. Lào Cai (vụ việc này đã được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình gửi thư biểu dương, động viên lực lượng QLTT và các lực lượng chức năng)…; kiểm tra, xử lý 2 trung tâm thương mại bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Móng Cái - Quảng Ninh, trung tâm thương mại Sài Gòn Square, chợ Bến Thành, chợ Ninh Hiệp, quận Hoàn Kiếm - Hà Nội...

Những vụ việc lớn cho thấy lực lượng QLTT đã khắc phục được điểm yếu cốt tử - sự chia cắt theo địa bàn; tổ chức theo ngành dọc đã giúp chỉ đạo từ Tổng cục xuyên suốt, đồng bộ, tạo thuận lợi cho các đơn vị phối hợp hành động kịp thời.

Ban chỉ đạo 389 Quốc gia - đánh giá cao những chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Tổng cục QLTT, sự cố gắng của đơn vị nghiệp vụ, Cục QLTT các địa phương trong thời gian qua. Trong điều kiện phòng chống dịch nhưng công tác chuyên môn, đấu tranh phòng chống buôn lậu, hàng giả vẫn đạt những kết quả tích cực. Trong quá trình thực hiện chuyên môn đã nhận diện ra, phát hiện nhiều vụ việc nghiệm trọng. Đặc biệt, lần đầu tiên Tổng cục QLTT đã triệt xóa những đường dây, tụ điểm lớn tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Lào Cai…

Có thể nói, sau 2 năm hoạt động theo mô hình Tổng cục ngành dọc từ Trung ương đến địa phương, QLTT đã thể hiện rõ ưu điểm, tạo sự chuyển biến tích cực rõ rệt trong điều hành, quản lý, nâng cao hiệu quả kiểm tra, kiểm soát, phối hợp giữa các đơn vị trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tuy nhiên, kết quả đó cũng có sự đóng góp quan trọng của phối hợp “ngang”. Ở cấp trung ương là phối hợp giữa Tổng cục với Bộ đội Biên phòng, Công an kinh tế, Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Hà Nội (HATAP), Hiệp hội Thông tin tư vấn kinh tế thương mại Việt Nam (VICETA), Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Tập đoàn Petrolimex, cũng như với các đơn vị tham mưu thuộc Bộ.

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả

Để xây dựng lực lượng QLTT chính quy, chuyên nghiệp, hiện đại, ngay từ năm 2019, Tổng cục đã đưa vào vận hành chính thức Cổng thông tin điện tử; hệ thống quản lý văn bản điện tử; hệ thống thư điện tử công vụ; cở sở dữ liệu và quản lý công tác tài chính; cơ sở dữ liệu và thống kê xử phạt hành chính, hệ thống hội nghị trực tuyến với 64 điểm cầu (Tổng cục và 63 Cục địa phương)...

“Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đã tạo sự đột phá trong công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của Tổng cục; công tác chỉ đạo, điều hành của Tổng cục được thực hiện 100% trên môi trường điện tử đảm bảo nhanh chóng, hiệu quả, kịp thời” - ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT nhấn mạnh.

Trong giai đoạn 2020-2021, Tổng cục sẽ tiếp tục triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu về hàng giả, hàng nhái, buôn lậu, gian lận thương mại và vi phạm sở hữu trí tuệ, tra cứu chứng từ điện tử, quản lý cán bộ, thi đua khen thưởng… Hoạt động này góp phần giúp công tác chỉ đạo điều hành, công tác quản lý và hoạt động kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm hành chính của lực lượng QLTT được chủ động, thông suốt, thống nhất, kịp thời và đạt hiệu quả cao.

Mặc dù đạt kết quả nhất định, song theo ông Trần Hữu Linh, lực lượng QLTT còn mỏng, phải tổ chức quản lý, kiểm tra số lượng lớn doanh nghiệp, hộ kinh doanh, đồng thời phải tham gia nhiều nhiệm vụ khác do chính quyền địa phương giao như phòng chống dịch bệnh, giải tỏa chợ, tham gia các đoàn kiểm tra liên ngành… nên gặp nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát.

Trong khi đó, trang thiết bị, phương tiện nghiệp vụ, kinh phí hoạt động của lực lượng QLTT còn thiếu thốn, lạc hậu... Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác trao đổi, cung cấp thông tin chưa thường xuyên, có lúc, có nơi chưa chặt chẽ, chưa có sự phối hợp tổng thể của các địa phương để triệt phá các điểm tập kết, các đối tượng vận chuyển, kinh doanh hàng lậu, hàng giả. Đặc biệt, hiện nay, tình trạng chào bán hàng giả, hàng cấm, hàng nhập lậu trên các trang thương mại điện tử, mạng xã hội có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn nhiều phức tạp.

Trước tình hình mới, ông Trần Hữu Linh cho rằng, lực lượng QLTT tự nhìn nhận và luôn đặt bản thân trong bối cảnh mới của thị trường, không chỉ gói mình trong nhiệm vụ QLTT trong nước, đảm bảo ổn định vĩ mô, lành mạnh thị trường, bảo vệ doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng, mà còn có nhiệm vụ mới liên quan đến hội nhập quốc tế, hợp tác quốc tế như chống gian lận xuất xứ, gian lận thương mại, hợp lực cùng các lực lượng chức năng chống buôn lậu qua biên giới. “Lực lượng QLTT luôn cam kết đồng hành với thị trường, hướng tới trở thành lực lượng chính quy - tinh nhuệ - hiện đại” - ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Hà Thu