Theo dự thảo mới được Bộ Nội vụ trình, toàn bộ bộ, ngành và địa phương trên cả nước sẽ phải hoàn thiện và phê duyệt lại danh mục vị trí việc làm công chức trước ngày 31/12/2026. Sau thời hạn này, các cơ quan phải bố trí, xếp ngạch tương ứng cho từng vị trí và hoàn thành trước ngày 1/7/2027. Đây được đánh giá là bước đi có ảnh hưởng sâu rộng, không chỉ đến việc vận hành bộ máy hành chính mà còn đến quá trình cải cách tiền lương – yếu tố tác động trực tiếp tới thị trường lao động và cả thị trường bất động sản liên quan đến nhu cầu nhà ở công chức.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Đỗ Thanh Bình cho biết, dự thảo Nghị định về vị trí việc làm công chức được xây dựng trên cơ sở Luật Cán bộ, công chức 2025. Luật đã hoàn thiện những nội dung cốt lõi liên quan đến tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, đồng thời chuyển đổi phương thức quản lý từ cách tiếp cận truyền thống sang quản lý theo vị trí việc làm.

Theo chủ trương của Bộ Chính trị và Ban Bí thư, việc rà soát và hoàn thiện hệ thống vị trí việc làm là yêu cầu cấp thiết nhằm bảo đảm bộ máy chính quyền 2 cấp hoạt động tinh gọn, hiệu quả và không gây xáo trộn đến hoạt động thường xuyên của các cơ quan nhà nước. Việc sắp xếp lại vị trí việc làm cũng là bước quan trọng nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp – nhóm đối tượng vốn chịu ảnh hưởng trực tiếp từ hiệu suất của bộ máy hành chính.

Dự thảo nghị định hướng tới xây dựng cơ sở pháp lý cụ thể cho vị trí việc làm công chức, tạo nền tảng để trả lương theo vị trí, đồng thời đổi mới toàn diện quy trình tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, đào tạo và bồi dưỡng công chức. Đây được xem là giải pháp tạo cơ chế cạnh tranh lành mạnh, hướng đến đội ngũ cán bộ có năng lực thực chất và từng bước xóa bỏ chế độ “biên chế suốt đời”.

Theo định hướng xây dựng, danh mục vị trí việc làm sẽ được thống nhất trên phạm vi cả nước, gồm 6 nhóm chính: vị trí lãnh đạo, chuyên môn nghiệp vụ chuyên ngành, nghiệp vụ dùng chung, hỗ trợ – phục vụ, vị trí thuộc HĐND cấp tỉnh và vị trí công chức cấp xã. Trên cơ sở danh mục khung này, các cơ quan Trung ương sẽ căn cứ chức năng và nhiệm vụ để xác định vị trí việc làm cụ thể trong phạm vi đơn vị. Tương tự, các tỉnh, thành phố sẽ xác định vị trí việc làm tại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cơ quan hành chính khác và UBND cấp xã để làm căn cứ tuyển dụng, sử dụng và xác định biên chế.

Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là cơ chế trao quyền chủ động cho cơ quan, tổ chức. Thay vì phải chờ đợi văn bản hướng dẫn từ bộ quản lý ngành như trước đây, các đơn vị có thể tự xác định và đề xuất vị trí việc làm dựa trên chức năng và nhiệm vụ được giao. Điều này được kỳ vọng sẽ rút ngắn thời gian, nâng cao tính linh hoạt và giảm độ trễ trong quản lý nhân sự công vụ.

Theo dự thảo, những công chức chưa đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn vị trí được giao sẽ được bố trí tạm thời tối đa 24 tháng để hoàn thiện yêu cầu. Nếu sau thời hạn này vẫn không đáp ứng, cơ quan có thể xem xét chuyển vị trí công tác hoặc thực hiện tinh giản biên chế.

Dự kiến, Nghị định về vị trí việc làm công chức sẽ được Bộ Tư pháp thẩm định và ban hành trong tháng 12. Đây được xem là một trong những văn bản nền tảng để thúc đẩy cải cách tiền lương và cơ cấu lại đội ngũ công chức trong giai đoạn 2025 – 2030, đồng thời tạo môi trường minh bạch và ổn định hơn cho thị trường lao động, thị trường bất động sản và các lĩnh vực kinh tế – xã hội liên quan.

Phương Thảo(t/h)