Khó kiểm soát tình hình buôn lậu khoáng sản, than vì nhiều thủ đoạn tinh vi

Mới đây, theo báo cáo với Đoàn công tác của Văn phòng Thường trực BCĐ 389 quốc gia do Phó Chánh VPTT Đỗ Ngọc Cảnh (Trưởng đoàn), đại diện lực lượng chức năng thuộc BCĐ 389 TP. Hải Phòng cho rằng, hiện nay công tác đấu tranh đối với hành vi buôn lậu than, khoáng sản qua biên giới là hết sức khó khăn và phức tạp vì nguồn lợi từ hành vi trên là rất lớn.

Các đối tượng buôn lậu có sự tham gia của rất nhiều đối tượng, nhiều quốc tịch khác nhau trải dài trên nhiều quốc gia. Các hoạt động vận chuyển hết sức tinh vi và phức tạp với nhiều phương thức và thủ đoạn khác nhau gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trên địa bàn tiến hành thu thập thông tin, bắt giữ, xử lý.

Trong khi đó, trang biết bị là phương tiện tuần tra còn yếu và thiếu nên chưa đáp ứng được nhiệm vụ tuần tra trên biển. Một số phương tiện tuần tra chưa được trang bị phục vụ yêu cầu nhiệm vụ như mô tô, ô tô, xuồng cáo tốc tuần tra trên địa bàn các khu vực cửa khẩu cảng biển, trên biển, chưa có máy ghi âm, ghi hình từ xa, trong đêm tối, chưa có máy đo khảng cách, nồng độ phóng xạ….

Hải Phòng là thành phố công nghiệp dịch vụ, thành phố cảng xanh văn minh, hiện đại. Thành phố Hải Phòng không có tài nguyên thiên nhiên là than, khoáng sản trên địa bàn thành phố chủ yếu là đá vôi chiếm khoảng 1/3 diện tích đất tự nhiên của thành phố với gần 500 km2 tập trung hấu hết diện tích đảo Cát Bà, một phần phía bắc huyện Thủy Nguyên; Sét gạch ngói, sét xây dựng, đất san lấp ở huyện Thủy Nguyên và huyện An Lão; Đá Silic ở phía bắc huyện Thủy Nguyên; Cát làm vật liệu san lập ở các cửa sông Cấm, Lạch Tray, Văn Úc, cửa Lạch Huyện, phía nam Đình Vũ.

Nhìn chung khoáng sản trên địa bàn thành phố ít chủng loại, chữ lượng ít và đã được quy hoạch khai thác, sử dụng phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn thành phố. Đối với hoạt động chuyên trở, vận chuyển than, khoáng sản. Do thành phố Hải Phòng có hệ thống giao thông đường thủy và hệ thống cảng biển quốc tế thuận lợi, đặc biệt có khu vực giáp danh với tỉnh Quảng Ninh là địa phương có nguồn tài nguyên than đứng đầu cả nước. Thời gian qua hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng hóa là sản phẩm (than) trên biển đã giảm rất nhiều, chủ yếu là hoạt động của một số tổ chức, cá nhân thu gom than không có nguồn gốc hợp pháp với giá rẻ vận chuyển nhỏ lẻ sau đó lợi dụng ban đêm, thời tiết xấu và sơ hở của công tác tuần tra, kiểm soát của các lực lượng để vận chuyển, tiêu thụ nội địa, số lượng hàng hóa trị trị thấp chủ yếu là sản phẩm thải của than (bã xít).

Về phương thức hoạt động, các đối tượng móc nối với các công ty có chức năng xuất khẩu, kinh doanh khoáng sản để ký hợp đồng mua bán nội địa, sau đó quay vòng hóa đơn để hợp thức hàng hóa hoặc các đối tượng trực tiếp thành lập các công ty, đăng ký kinh doanh đa ngành để lấy tư cách pháp nhân, mở các bến bãi để tập kết thu gom khoáng sản, ký kết các hợp đồng kinh tế, vận chuyển nội địa vào các tỉnh miền Trung, miền Nam. Khi bị lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra phương tiện vận chuyển nghi là vận chuyển than trái phép than, khoáng sản, nhiều chủ tàu, thuyền viên không xuất trình bất cứ giấy tờ nào về hàng hóa, phương tiện, con người.

Nhằm đảm bảo ổn định thị trường, kịp thời ngăn chặn các hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh trái phép than  khoáng sản trên địa bàn, UBND thành phố đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh tài nguyên, khoáng sản.

Tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân và các tổ chức trong việc chấp hành các quy định của pháp luật trong lĩnh vực khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh tài nguyên, khoáng sản. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến các Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về khoáng sản đến cán bộ công chức, các tổ chức, doanh nghiệp khai thác khoáng sản và Nhân dân trên địa bàn bằng nhiều hình thức và phương pháp phù hợp để nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của người đứng đầu các cấp, các ngành và ý thức chấp hành pháp luật về khoáng sản của các tổ chức, cá nhân.

Phó Chánh VPTT Đỗ Ngọc Cảnh đánh giá cao TP. Hải Phòng đã chủ động ban hành Quy chế phối hợp về quản lý hoạt động khoáng sản, bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn; Quy chế về trách nhiệm và quan hệ phối hợp hoạt động giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn thành phố.

Tuy nhiên, ông Đỗ Ngọc Cảnh lưu ý địa phương, với vị trí địa lý thuận lợi về giao thông vận tải nên trên địa bàn còn tồn tại một số hiện tượng vận chuyển than, khai thác khoáng sản (cát) trái phép, đối tượng sử dụng phương tiện vận chuyển chủ yếu là tàu thủy, lợi dụng khu vực địa bàn giáp ranh với Quảng Ninh (Hải Dương, Hải Phòng) lập các bến bãi tập kết, chế biến than và khoáng sản.

Vẫn còn một số doanh nghiệp khai thác cát vẫn còn vi phạm một số quy đinh như; thả phao, cắm mốc khu vực mỏ khai thác vượt quá phạm vi mỏ được cấp phép hoặc có trường hợp doanh nghiệp này sang mỏ của doanh nghiệp khác khai thác. Một số đối tượng lợi dụng hoạt động khai thác cát của doanh nghiệp để tiến hành các hoạt động khai thác cát trái phép… Do vậy, thời gian tới, cần tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển, sử dụng khoáng sản trên địa bàn.

PV