Theo đó, điều kiện thửa đất được phép tách thửa, hợp thửa là đất ở và đất nông nghiệp thuộc quy hoạch sử dụng đất phải đảm bảo điều kiện. Cụ thể,
Tiếp giáp với đường giao thông hiện hữu và đã thể hiện trên Bản đồ địa chính hoặc Giấy chứng nhận đã cấp.
Trường hợp có đường giao thông hiện hữu nhưng chưa được thể hiện trên Bản đồ địa chính hoặc Giấy chứng nhận đã cấp thì UBND cấp xã cần xác nhận về thời điểm bắt đầu sử dụng đất và mục đích sử dụng đất.
Việc xác nhận được thực hiện trên cơ sở thu thập ý kiến của những người đã từng cư trú cùng thời điểm bắt đầu sử dụng đất. Sau đó, tham mưu UBND cấp huyện xác nhận cho tồn tại đối với trường hợp không phải là đường tự ý mở và cộng đồng dân cư đã sử dụng ổn định trước khi xem xét tách, hợp thửa.
Đối với trường hợp hình thành đường giao thông mới: Trường hợp diện tích thửa đất hoặc khu đất (gồm nhiều thửa đất) nhỏ hơn 5ha thì phải lập Bản vẽ tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500, được UBND cấp huyện ký duyệt bản vẽ kèm theo văn bản thống nhất. Trong đó thể hiện các quy chuẩn, quy định liên quan đến hạ tầng kỹ thuật đường giao thông thuộc bản vẽ.
Trường hợp thửa đất hoặc khu đất đề nghị tách, hợp thửa có diện tích từ 5.000m2 trở lên, sau khi đã trừ diện tích làm đường giao thông thì phải dành ít nhất 5% diện tích của thửa đất hoặc khu đất để làm hạ tầng xã hội phục vụ lợi ích công cộng.
Trên cơ sở các quy chuẩn, quy định của văn bản đã thống nhất này, UBND cấp huyện xác nhận hoàn thành đầu tư hạ tầng giao thông đưa vào sử dụng sau khi hoàn thành việc đầu tư xây dựng.
Trong trường hợp thu hồi đất để làm đường giao thông hoặc triển khai các dự án khác, nếu diện tích của thửa đất còn lại sau khi thu hồi nhỏ hơn diện tích tối thiểu quy định thì người đang sử dụng thửa đất này chuyển nhượng cho người sử dụng đất liền kề hoặc Nhà nước thu hồi phần diện tích đất này và bồi thường, hỗ trợ để quản lý, sử dụng theo quy định.
Quy định mới của UBND tỉnh Lâm Đồng cũng quy định diện tích tối thiểu được phép tách thửa. Trong đó, đối với thửa đất thuộc quy hoạch sử dụng đất là đất ở đô thị gồm nhà phố có diện tích trên 40 m2 và kích thước cạnh tiếp giáp đường đối với đường đã có tên hoặc đường hẻm có lộ giới trên 10 m (đường chính) hoặc các đường, đường hẻm còn lại (đường hẻm) trên 4 m.
Nhà liền kề có sân vườn có diện tích trên 72 m2 và có kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 4,5 m đối với đường chính. Tại các đường hẻm diện tích hơn 64m 2 và kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 4 m.
Nhà biệt lập có diện tích hơn 250 m2 và có kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 10m đối với đường chính. Tại các đường hẻm diện tích hơn 200 m2 và kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 10 m.
Biệt thự có diện tích hơn 400 m2 và có kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 12 m đối với đường chính. Tại các đường hẻm diện tích hơn 250 m2 và kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 10 m.
Riêng các vị trí, khu vực đã có quy định về lộ giới và các chỉ tiêu chủ yếu về quản lý quy hoạch, xây dựng đối với nhà ở, công trình riêng lẻ đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì diện tích tách thửa thực hiện theo các quy định đó.
Trường hợp thửa đất ở tại đô thị tiếp giáp với đường giao thông chưa có quy định các dạng kiến trúc nhà ở thì thửa đất sau khi tách phải có cạnh tiếp giáp đường. Đồng thời, diện tích và kích thước tối thiểu theo quy định.
Đối với thửa đất thuộc quy hoạch sử dụng đất là đất ở nông thôn có quy định dạng kiến trúc nhà ở theo quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn hoặc quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì diện tích tách thửa theo quy định dạng kiến trúc của quy hoạch đó.
Trường hợp chưa có quy định dạng kiến trúc nhà ở thì diện tích tách thửa tối thiểu hơn 72 m2 và kích thước cạnh tiếp giáp đường hơn 4,5 m.
Đối với thửa đất thuộc quy hoạch sử dụng đất là đất nông nghiệp, diện tích tối thiểu tách thửa là 500 m2 tại khu vực đô thị, 1.000 m2 tại khu vực nông thôn.
Thửa đất thuộc quy hoạch đất thương mại dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp hoặc đất phi nông nghiệp khác thì thực hiện tách thửa như đối với đất thương mại dịch vụ, đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, đất phi nông nghiệp khác.
Trường hợp thửa đất ở tiếp giáp với nhiều đường giao thông có quy định các dạng kiến trúc nhà ở khác nhau thì thửa đất tách ra tiếp giáp nhiều đường giao thông phải có kích thước cạnh tiếp giáp các đường sau khi trừ khoảng lùi xây dựng và diện tích tối thiểu theo quy định đối với đường có dạng nhà ở có diện tích lớn nhất.
Nguyễn Tùng - Hoàng Dương
