Nhiều thương hiệu Việt về tay người Thái
Với Hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) tại Việt Nam, các doanh nghiệp Thái Lan nổi lên là một trong những nhà đầu tư hoạt động mạnh nhất, nhiều thương hiệu Việt Nam có vị thế trên thị trường đã được chuyển nhượng quyền sở hữu cho các tập đoàn Thái Lan thông qua các thương vụ quy mô lớn.
Điển hình như: Tổng CTCP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã: SAB) là doanh nghiệp bia nội địa lớn nhất Việt Nam. Năm 2017, Công ty TNHH Vietnam Beverage (Thaibev của tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi gián tiếp sở hữu 49%) đã chi khoảng 110.000 tỷ đồng (tương đương 4,8 tỷ USD thời điểm đó) để mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu SAB qua đó nắm 53,59% vốn của Sabeco.
Trước đó, các công ty thành viên trong tập đoàn TCC Holdings của tỷ phú Charoen đã thực hiện các thương vụ mua lại 100% hệ thống bán buôn Metro Cash & Carry Việt Nam (nay là MM Mega Market Việt Nam) và 65% vốn Phú Thái Group, đổ tiền thực hiện thương vụ mua lại chuỗi cửa hàng tiện lợi Family Mart và đổi tên thành B’mart.
CTCP Nhựa Bình Minh là doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất ống nhựa với thị phần chính tập trung tại khu vực miền Nam. Hiện “đại gia” Thái Lan - tập đoàn SCG đang nắm giữ 55% vốn của Nhựa Bình Minh thông qua công ty con The Nawaplastic Industries (Saraburi) Co., Ltd. Đồng thời, SCG còn nắm trong tay nhiều thương hiệu VLXD khác, như Prime Group, công ty gạch men hàng đầu Việt Nam.
Trong lĩnh vực bao bì, SCG năm 2015 mua lại 80% cổ phần của Công ty cổ phần Bao bì nhựa Tín Thành (Batico). Năm 2020, SCG Solutions Pte. Ltd (Singapore), công ty con của SCG đã mua 94,11% vốn của Bao bì Biên Hòa (Sovi). Năm 2021, SCG mua tiếp 70% cổ phần của Nhựa Duy Tân.
Năm 2017, SCG chi 156 triệu USD để mua lại 100% công ty StarCemt (VCM) - đơn vị sở hữu nhà máy Xi măng Sông Gianh tại Quảng Bình. Cuối năm 2023, SCG đã mua lại 70% cổ phần của Công ty Cổ phần Starprint Việt Nam với giá 676,8 tỷ đồng (27,8 triệu USD).
Ngoài ra, SCG còn nắm giữ 100% vốn của Công ty TNHH hóa dầu Long Sơn (LSP) - chủ đầu tư Tổ hợp Hóa dầu Long Sơn (LSP) với quy mô 5,4 tỷ USD tại Bà Rịa Vũng Tàu.
Trong lĩnh vực tiêu dùng, ông lớn Thái Lan Central Group chi 1 tỷ USD để thâu tóm 100% vốn tại Hệ thống siêu thị nổi tiếng Big C Việt Nam vào năm 2016. Sau này tái định vị thương hiệu thành Đại Siêu thị GO! Đại siêu thị Big C và Đại siêu thị GO!. Tập đoàn bán lẻ Thái Lan này cũng đã thâu tóm chuỗi siêu thị điện máy Nguyễn Kim và siêu thị Lanchi Mart.
Hay, CTCP Công nghiệp - Dịch vụ - Thương mại Ngọc Nghĩa, đối tác cung cấp bao bì nhựa cho nhiều tên tuổi lớn như Unilever, Coca-Cola, Pepsi, Vinamilk năm 2022 đã về tay người Thái. Cụ thể, chi nhánh tại Hà Lan của tập đoàn Indorama Ventures, tập đoàn đa ngành của Thái Lan là Indorama Netherlands B.V đã chào mua công khai 100% cổ phần của Nhựa Ngọc Nghĩa và sau đó nắm chi phối 97,82% vốn.
Doanh nghiệp xi măng LafargeHolcim Việt Nam, năm 2016, Siam City Cement đã chi gần 580 triệu USD để mua lại 65% cổ phần của LafrageHolcim.
Năm 2020, Stark Corp đã mua lại 100% cổ phần hai đơn vị trong ngành cáp điện Việt Nam là CTCP Cáp điện Thịnh Phát (Thipha Cable) và CTCP Kim loại màu và nhựa Đồng Việt (Dovina) được sáng lập bởi doanh nhân Võ Tấn Thịnh từ năm 1987. Giá trị thương vụ khoảng 240 triệu USD.
Năm 2019, BG Energy Solution đã mua 92% CTCP Quang Điện Phú Khanh – chủ nhà máy điện mặt trời Xuân Thọ 1 và Xuân Thọ 2 tại Phú Yên.
Tháng 4/2021, BG Energy Solution tiếp tục mua lại 70% cổ phần của CTCP Điện mặt trời Mỹ Sơn 1 (Mỹ Sơn 1) và CTCP Điện mặt trời Mỹ Sơn 2 (Mỹ Sơn 2) - chủ đầu tư bộ đôi dự án nhà máy điện mặt trời Mỹ Sơn 1 và Mỹ Sơn 2 tại Ninh Thuận. Giá trị chuyển nhượng của thương vụ này là 48,1 triệu USD, tương đương khoảng 1.100 tỷ đồng.
Nhật Bản gia tăng sự hiện hiện trên thị trường Việt
Trong gần hai thập kỷ qua (2008–2025), các tập đoàn lớn của Nhật Bản đã liên tục thực hiện các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) đáng chú ý, rót hàng tỷ USD vào các thương hiệu Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.
Có thể kể đến, Unicharm mua 95% cổ phần của Diana Việt Nam với giá 184 triệu USD. Đại gia bán lẻ Aeon đã nhanh chóng thiết lập sự hiện diện bằng cách mua 49% cổ phần Citimart và 30% cổ phần Fivimart vào năm 2015.
Trong ngành thực phẩm, nổi bật có thương hiệu Ezaki Glico mua 11% cổ phần Kinh Đô năm 2012, Nichirei Food mua 19% cổ phần Cholimex Food cùng năm, và Maruha Nichiro Corporation mua 58% Saigon Food năm 2021.
Hay mới đây, Tập đoàn Kokuyo thông báo sẽ tiến hành thâu tóm CTCP Tập đoàn Thiên Long (mã TLG), nhà sản xuất văn phòng phẩm lớn nhất Việt Nam, thông qua hai giao dịch gồm mua cổ phần và chào mua công khai.
Theo kế hoạch, Kokuyo sẽ mua toàn bộ cổ phần của Công ty Thien Long An Thịnh (TLAT) – đơn vị đang nắm giữ 46,82% cổ phần Thiên Long, thuộc sở hữu của nhà sáng lập và các cộng sự. Ngay sau đó, tập đoàn Nhật sẽ thực hiện chào mua công khai thêm 18,19% cổ phần Thiên Long trên thị trường.
Giá trị ước tính của thương vụ lên đến 4.700 tỷ đồng. Nếu thành công, Kokuyo sẽ nắm tổng cộng 65,01% cổ phần, chính thức biến Thiên Long thành công ty con. Như vậy, thương hiệu văn phòng phẩm "quốc dân" của Việt Nam sẽ về tay đối tác nước ngoài.
Bên cạnh đó, về Y tế/Dược phẩm, Taisho khởi đầu với việc mua 24% cổ phần năm 2016 (100 triệu USD) và tiếp tục mua thêm cổ phần trong các năm tiếp theo nâng tỷ lệ sở hữu hiện nay lên đến 51,01%. Cùng năm 2016, Zeria Pharmaceutical cũng mua 78% Dược phẩm 3/2 (FT Pharma).
Trong lĩnh vực Năng lượng, JX Nippon Oil & Energy mua 9% cổ phần của Petrolimex năm 2016, bên cạnh các khoản đầu tư vào PV GAS D (PGD) của Saibu Gas (21% vốn) và Tokyo Gas Asia (25% vốn), hay việc TEPCO Renewable Energy mua 25% VNPD (VPD) năm 2022.
Đối với Logistics, một số thương vụ nổi bật có ANA Holdings mua 9% cổ phần của Vietnam Airlines năm 2016 với giá 2.262 tỷ , và Sagawa mua 80% cổ phần Vinlinks cùng năm.
Công ty TNHH SSJ Consulting (Việt Nam), thành viên của Tập đoàn Sumitomo, trở thành cổ đông lớn của Gemadept từ tháng 7/2019 sau khi mua vào gần 29,7 triệu cổ phiếu GMD, tương đương 10% vốn điều lệ công ty này.
Nếu giao dịch thành công, số lượng cổ phiếu GMD do SSJ Consulting sở hữu sẽ giảm từ gần 29,7 triệu cổ phiếu xuống còn gần 19,7 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ sở hữu giảm từ 6,96% xuống còn 4,62% vốn tại Gemadept.
Ngoài ra, tập đoàn Nhật Bản thể hiện sự quan tâm lớn đến thị trường bất động sản thông qua việc mua cổ phần lớn trong các công ty Việt Nam, như: Liên doanh của Nomura và Mitsubishi đã mua lại 80% vốn của 2 pháp nhân là Công ty TNHH Kinh doanh bất động sản MV1 Việt Nam và CTCP Kinh doanh Bất động sản MV Việt Nam.
Nomura tiếp tục tham gia vào năm 2024 khi mua 80% cổ phần của NVY Việt Nam Real Estate với giá 9.347 tỷ đồng.
Một số thương vụ khác bao gồm Toshin Development mua 70% cổ phần của A&B Development vào năm 2016, Samty mua 90% cổ phần của S-Vin Việt Nam với giá 3.273 tỷ đồng vào năm 2020, và Haseko Corporation mua 36% cổ phần của Ecoba cũng trong năm 2020.
Xử hướng M&A trong năm 2026
Theo số liệu KPMG, trong 10 tháng đầu năm 2025, Việt Nam ghi nhận 218 thương vụ, tổng giá trị 2,3 tỷ USD, phản ánh xu hướng thẩm định kỹ lưỡng và định giá thận trọng, nhất là tại những ngành chịu sức ép biên lợi nhuận hoặc nhu cầu tăng trưởng chậm.
Giá trị giao dịch năm nay chủ yếu đến từ các thương vụ lớn với tổng giá trị khoảng 1 tỷ USD, gồm: Birch thâu tóm Bất động sản Phương Đông (365 triệu USD), thương vụ tái cấu trúc trị giá 277 triệu USD của Hyosung, AEON thâu tóm CT MTV Tài Chính Bưu Điện (PTF) (162 triệu USD), và Ares Management đầu tư vào Tập đoàn Medlatec (150 triệu USD).
Đáng chú ý, các thương vụ này đều do nhà đầu tư trong khu vực và nước ngoài dẫn dắt, cho thấy sức hút bền vững của các tài sản chất lượng và mang tính chiến lược.
Hoạt động giao dịch M&A phân bổ đồng đều hơn giữa các ngành chính, trong đó Bất động sản được đẩy mạnh nhờ tình hình thanh khoản cải thiện, Y tế được thúc đẩy bởi tình trạng thiếu hụt năng lực mang tính hệ thống, còn Vật liệu và Công nghiệp được hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng. Ngược lại, ngành tiêu dùng vẫn trầm lắng trước áp lực cạnh tranh, biến động về thuế quan và việc siết chặt tuân thủ thuế.
Đáng chú ý, trong 10 tháng năm 2025, nhà đầu tư Việt Nam tiếp tục dẫn đầu thị trường M&A và chiếm hơn 30% tổng giá trị giao dịch công bố. Bên cạnh đó, vị thế giữa nhà đầu tư nước ngoài và trong nước đang dần được thu hẹp, khi nhà đầu tư đến từ Singapore, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Hàn Quốc lần lượt chiếm 27%, 9%, 7% và 5% tổng giá trị giao dịch. Như vậy, dù vốn nội vẫn là trụ cột của thị trường, các nhà đầu tư khu vực đang hoạt động sôi nổi hơn trong những thương vụ quy mô lớn và có tính chọn lọc.
Nhà đầu tư từ Singapore và Hoa Kỳ có xu hướng tập trung vào bất động sản, y tế và các nhóm ngành tạo dòng tiền ổn định, phản ánh ưu tiên đối với những mô hình kinh doanh có khả năng mở rộng, gắn với tài sản và sở hữu nền tảng cơ bản vững chắc. Trong khi đó, nhà đầu tư Nhật Bản và Hàn Quốc lại chú trọng hơn vào các ngành công nghiệp, sản xuất và vật liệu, nhằm tận dụng vị thế sẵn có trong chuỗi cung ứng lâu năm tại Việt Nam.
Theo ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho hay: Việt Nam nói chung, thị trường M&A Việt Nam nói riêng, vẫn luôn được các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá là một thị trường an toàn, hấp dẫn, giàu tiềm năng. Các nhà đầu tư cả trong và ngoài nước vẫn đặt nhiều niềm tin vào tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam, cũng như tiềm năng và cơ hội của điểm đến đầu tư Việt Nam.
"Việt Nam sẽ giữ vững vị thế top đầu trong khu vực về thu hút đầu tư nước ngoài, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ tiên phong, như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI)… Trong đó, M&A tiếp tục là một kênh dẫn vốn quan trọng. Các nhà đầu tư nước ngoài, từ Mỹ, châu Âu và cả các nhà đầu tư truyền thống của Việt Nam, từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan… vẫn đang rất quan tâm đầu tư vào Việt Nam thông qua hình thức này", Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định.
Đánh giá về triển vọng về M&A Việt Nam năm 2026, ông Michael Dwyer, Trưởng bộ phận Tư vấn Thương vụ, KPMG Việt Nam cho biết: Triển vọng M&A Việt Nam năm 2026 được củng cố bởi tâm thế thận trọng nhưng tích cực với 4 xu hướng chính, gồm: Thứ nhất, quay về giá trị cốt lõi, tập trung vào ngành tạo dòng tiền ổn định; thứ 2 là tìm đến chất lượng; thứ 3 là thị trường ưu ái bên mua và định giá thận trọng; cuối cùng là tái khởi động các quy trình đình trệ và giao dịch mang tính bắt buộc.
Trong bối cảnh khung pháp lý minh bạch hơn, thanh khoản cải thiện và nhiều thương vụ lớn đang chờ hoàn tất, Việt Nam tiếp tục được định vị là một trong những thị trường M&A hấp dẫn nhất Đông Nam Á - với nền tảng vững chắc, lộ trình kiến tạo giá trị rõ ràng, và nhiều cơ hội đầu tư dài hạn trong và ngoài nước.
Ngoài ra, triển vọng M&A Việt Nam năm 2026 được đánh giá tích cực, nhờ loạt động lực quan trọng như việc cải tiến Luật Đất đai và thủ tục đầu tư; thị trường trái phiếu minh bạch hơn; cơ chế bán điện trực tiếp (DPPA) mở rộng dư địa cho năng lượng tái tạo; xu hướng đầu tư mạnh vào bệnh viện, chẩn đoán và y tế công nghệ; cùng làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng tiếp tục kéo dòng vốn vào vật liệu, công nghiệp và sản xuất xuất khẩu.
Yến Linh
