Tại nhiều tuyến phố trung tâm, không khó để bắt gặp cảnh vỉa hè bị thu hẹp bởi hàng quán, biển quảng cáo, xe máy, thậm chí ô tô dừng đỗ. Ban ngày lực lượng chức năng có mặt, trật tự được lập lại phần nào; nhưng khi vắng bóng kiểm tra, tình trạng lấn chiếm lại nhanh chóng quay trở lại. Việc “ra quân rồi đâu lại vào đó” khiến không ít người dân đặt dấu hỏi về hiệu quả lâu dài của công tác quản lý.
Ra quân nhiều, nhưng chưa duy trì thường xuyên
Theo các cán bộ làm công tác trật tự đô thị, khó khăn lớn nhất hiện nay không nằm ở việc xử lý vi phạm, mà ở khâu duy trì sau xử lý. Lực lượng mỏng, địa bàn rộng, trong khi các vi phạm mang tính lặp lại hằng ngày. Nếu chỉ trông chờ vào các đợt cao điểm, hiệu quả khó có thể bền vững.
Một cán bộ trật tự đô thị tại khu vực đông dân cư cho biết, có những hộ kinh doanh chấp hành khi được nhắc nhở hoặc xử phạt, nhưng chỉ sau vài ngày, vỉa hè lại bị lấn chiếm như cũ. “Nếu không duy trì kiểm tra thường xuyên, rất khó giữ trật tự ổn định,” vị này chia sẻ.
Ở góc độ người dân, nhiều ý kiến cho rằng việc lập lại trật tự vỉa hè là cần thiết, nhưng cách làm cần đồng bộ hơn. Anh Trần Minh T., người dân sinh sống tại một tuyến phố đông đúc, nói: “Ai cũng muốn vỉa hè thông thoáng để đi bộ, nhưng nếu chỉ xử lý theo đợt, không thường xuyên, thì đâu lại vào đó.”
Quản lý vỉa hè không chỉ là xử phạt
Các chuyên gia đô thị nhận định, vỉa hè là không gian đa chức năng, vừa phục vụ giao thông đi bộ, vừa gắn với sinh kế của một bộ phận người dân. Vì vậy, bài toán quản lý vỉa hè không thể chỉ dừng ở xử phạt, mà cần cách tiếp cận tổng thể hơn.
Theo một chuyên gia quy hoạch đô thị, việc lập lại trật tự vỉa hè muốn bền vững cần gắn với tổ chức lại không gian đô thị, bố trí hợp lý điểm kinh doanh, bãi đỗ xe, đồng thời nâng cao trách nhiệm quản lý ở cấp cơ sở. “Nếu không giải quyết được nhu cầu thực tế, vi phạm sẽ tiếp tục tái diễn,” vị này phân tích.
Trong bối cảnh đó, Hà Nội đang từng bước ứng dụng công nghệ, trong đó có hệ thống camera giám sát, camera AI, nhằm hỗ trợ công tác quản lý trật tự đô thị. Việc giám sát bằng công nghệ được kỳ vọng giúp phát hiện sớm vi phạm, giảm phụ thuộc vào kiểm tra thủ công và tăng tính minh bạch trong xử lý.
Từ chiến dịch sang quản lý thường xuyên
Thực tế cho thấy, trật tự vỉa hè chỉ có thể được duy trì khi chuyển từ tư duy “ra quân theo đợt” sang quản lý thường xuyên, liên tục. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền cơ sở, lực lượng chức năng và ý thức chấp hành của người dân.
Vỉa hè không chỉ là câu chuyện của một chiến dịch, mà là thước đo năng lực quản lý đô thị hằng ngày. Khi kỷ cương được duy trì ổn định, không gian công cộng mới thực sự phục vụ đúng mục đích, góp phần xây dựng hình ảnh một đô thị văn minh, trật tự và đáng sống hơn.
Minh Thắm
